Pew Research Center: 85% των Ελλήνων πιστεύει πως τα προβλήματα του εκπαιδευτικού συστήματος συντείνουν στην οικονομική ανισότητα

15 Ιανουαρίου, 2025 10:33 πμ

Η έκθεση του Pew Research Center, που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2025, αναλύει την παγκόσμια κοινή γνώμη σχετικά με την οικονομική ανισότητα σε 36 χώρες. Η έρευνα διαπίστωσε ευρεία ανησυχία για την ανισότητα, με τους περισσότερους να θεωρούν την υπερβολική πολιτική επιρροή των πλουσίων ως κύριο παράγοντα. Η έρευνα εξετάζει επίσης άλλες μορφές ανισότητας, όπως η φυλετική, η θρησκευτική και εθνικότητας, καθώς και τις απόψεις για το οικονομικό μέλλον των παιδιών και την αναμόρφωση του οικονομικού συστήματος. Τα ευρήματα δείχνουν σημαντικές διαφορές στις απόψεις με βάση την ιδεολογία, το εισόδημα και άλλα δημογραφικά χαρακτηριστικά.

 

1. Πώς μετρήθηκε η πολιτική ιδεολογία στην έρευνα και ποιες κατηγορίες χρησιμοποιήθηκαν;

Στις περισσότερες χώρες, οι συμμετέχοντες τοποθετήθηκαν σε μια κλίμακα που κυμαινόταν από “Εξαιρετικά αριστερά” έως “Εξαιρετικά δεξιά”. Σε ορισμένες χώρες, όπως η Αυστραλία, η κλίμακα ήταν από “Αριστερά” έως “Δεξιά”, ενώ σε άλλες, όπως η Ιαπωνία, η Σιγκαπούρη, η Νότια Κορέα και η Ταϊλάνδη, η ιδεολογία μετρήθηκε από “Εξαιρετικά προοδευτική” έως “Εξαιρετικά συντηρητική”. Στις ΗΠΑ, οι συμμετέχοντες κατηγοριοποιήθηκαν ως συντηρητικοί (δεξιά), μετριοπαθείς (κέντρο) και φιλελεύθεροι (αριστερά). Ορισμένες χώρες, όπως η Γκάνα, η Ινδία και η Ινδονησία, δεν συμμετείχαν στην αξιολόγηση της ιδεολογίας. Οι συμμετέχοντες κατηγοριοποιήθηκαν σε αριστερά, κέντρο και δεξιά για τις αναλύσεις.

2. Πόσο ευρέως διαδεδομένη είναι η αντίληψη ότι η οικονομική ανισότητα είναι ένα μεγάλο πρόβλημα παγκοσμίως;

Η οικονομική ανισότητα θεωρείται ένα σημαντικό πρόβλημα από την πλειονότητα των ανθρώπων σε πολλές χώρες. Σύμφωνα με την έρευνα, οι περισσότεροι σε 33 από τις 36 χώρες που συμμετείχαν πιστεύουν ότι το οικονομικό τους σύστημα χρειάζεται σημαντικές αλλαγές ή πλήρη μεταρρύθμιση. Ιδιαίτερα, οι πολίτες σε χώρες μεσαίου εισοδήματος στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, στη Λατινική Αμερική, στην υποσαχάρια Αφρική και στη Μέση Ανατολή-Βόρεια Αφρική είναι πιο πιθανό να επιθυμούν αυτό το βαθμό αλλαγής.

3. Υπάρχουν διαφορές μεταξύ των χωρών μεσαίου και υψηλού εισοδήματος σχετικά με τις απόψεις για την οικονομική ανισότητα;

Ναι, η έρευνα εντοπίζει σημαντικές διαφορές. Στις χώρες μεσαίου εισοδήματος, υπάρχει μεγαλύτερη τάση να επιθυμούν σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο οικονομικό σύστημα. Γενικά, οι χώρες μεσαίου εισοδήματος στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, στην Λατινική Αμερική, στην Υποσαχάρια Αφρική και στην Μέση Ανατολή-Βόρεια Αφρική είναι πολύ πιο πιθανό να θέλουν πλήρεις ή σημαντικές αλλαγές.

4. Πώς αντιμετωπίζεται η ανισότητα των φύλων στις διάφορες χώρες;

Η ανισότητα των φύλων θεωρείται ένα σημαντικό πρόβλημα σε πολλές χώρες. Στις μισές από τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό από τους άνδρες να πιστεύουν ότι η ανισότητα των φύλων είναι ένα “πολύ μεγάλο πρόβλημα”. Επιπλέον, σε περίπου το ένα τρίτο των χωρών, οι άνθρωποι που ανήκουν στην ιδεολογική αριστερά είναι πιο πιθανό να θεωρούν ότι τα άνισα δικαιώματα μεταξύ ανδρών και γυναικών αποτελούν ένα “πολύ μεγάλο πρόβλημα” σε σύγκριση με όσους είναι στη δεξιά.

5. Ποιος είναι ο ρόλος της πολιτικής επιρροής των πλουσίων στην οικονομική ανισότητα;

Σε αρκετές χώρες, οι πολίτες της ιδεολογικής αριστεράς είναι πιο πιθανό να πιστεύουν ότι η πολιτική επιρροή των πλουσίων συνεισφέρει σημαντικά στην οικονομική ανισότητα. Οι ιδεολογικές διαφορές είναι ιδιαίτερα έντονες σε χώρες όπως η Αυστραλία και οι ΗΠΑ. Στην Αυστραλία, για παράδειγμα, το 75% των ανθρώπων που ανήκουν στην ιδεολογική αριστερά πιστεύουν ότι η επιρροή των πλουσίων οδηγεί στην οικονομική ανισότητα, ενώ μόλις το ένα τρίτο των ανθρώπων που ανήκουν στην ιδεολογική δεξιά συμφωνούν με αυτή την άποψη.

6. Πώς επηρεάζει η θρησκεία τις αντιλήψεις για την οικονομική ανισότητα και την ανισότητα των φύλων;

Η έρευνα δείχνει ότι η σημασία της θρησκείας επηρεάζει τις απόψεις για την οικονομική ανισότητα, αν και ο τρόπος αυτής της επιρροής δεν είναι ομοιογενής σε όλες τις χώρες. Δυστυχώς, οι συγκεκριμένες λεπτομέρειες των διαφορετικών απόψεων ανά θρησκευτική ομάδα δεν δίνονται στην πηγή, ωστόσο αναφέρεται πως το φαινόμενο γενικά υπάρχει.

7. Πώς βλέπουν οι άνθρωποι το οικονομικό μέλλον των παιδιών τους σε σύγκριση με τους γονείς τους;

Στις περισσότερες από τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, οι άνθρωποι πιστεύουν ότι τα παιδιά τους θα είναι οικονομικά χειρότερα από τους γονείς τους. Ωστόσο, σε ορισμένες χώρες της Ασίας-Ειρηνικού, υπάρχει μεγαλύτερη αισιοδοξία, με την πλειοψηφία να πιστεύει ότι τα παιδιά θα είναι οικονομικά καλύτερα από τους γονείς τους. Στην Τουρκία, ωστόσο, οι απόψεις είναι ιδιαίτερα απαισιόδοξες.

8. Πώς έχει αλλάξει η υποστήριξη για οικονομικές μεταρρυθμίσεις με την πάροδο του χρόνου;

Σε ορισμένες χώρες, η υποστήριξη για μεγάλες οικονομικές αλλαγές έχει αυξηθεί σημαντικά. Για παράδειγμα, στην Αυστραλία, η υποστήριξη έχει διπλασιαστεί από το 2021. Ωστόσο, σε άλλες χώρες όπως η Αργεντινή, η Νότια Κορέα και η Ισπανία, η υποστήριξη για μεγάλες μεταρρυθμίσεις έχει μειωθεί σε σύγκριση με προηγούμενες μετρήσεις.

 
Σύμφωνα με τις πηγές, η Ελλάδα παρουσιάζει ιδιαίτερες απόψεις σχετικά με την ανισότητα, οι οποίες διαφέρουν ανάλογα με το είδος της ανισότητας και την ιδεολογική τοποθέτηση των πολιτών.

Οικονομική Ανισότητα:

• • Ένα μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων θεωρεί ότι το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών είναι ένα πολύ ή μέτρια μεγάλο πρόβλημα.
  • Συγκεκριμένα, το 79% των Ελλήνων θεωρούν την οικονομική ανισότητα ως ένα πολύ ή μέτρια μεγάλο πρόβλημα.
  • Ωστόσο, οι απόψεις διαφέρουν ανάλογα με την ιδεολογία. Οι άνθρωποι στην ιδεολογική αριστερά είναι πιο πιθανό από τους δεξιούς να θεωρούν την οικονομική ανισότητα ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα.
  • Επιπλέον, οι Έλληνες της αριστεράς θεωρούν σε μεγαλύτερο βαθμό ότι η πολιτική επιρροή των πλουσίων συμβάλλει σημαντικά στην οικονομική ανισότητα.

Ανισότητα των Φύλων:

• • Ένα σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων θεωρεί ότι η ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι ένα πρόβλημα.
  • Συγκεκριμένα, το 52% των Ελλήνων πιστεύουν ότι η ανισότητα των φύλων είναι ένα πολύ ή μέτρια μεγάλο πρόβλημα.

Φυλετικές/Εθνικές Διακρίσεις:

• • Η πλειοψηφία των Ελλήνων πιστεύει ότι οι διακρίσεις εις βάρος των ανθρώπων λόγω της φυλής ή της εθνικότητάς τους είναι ένα πρόβλημα.
  • Συγκεκριμένα, το 65% των Ελλήνων πιστεύουν ότι οι φυλετικές ή εθνικές διακρίσεις είναι ένα πολύ ή μέτρια μεγάλο πρόβλημα.
  • Από την άλλη πλευρά, οι άνθρωποι που αυτοτοποθετούνται στην ιδεολογική αριστερά έχουν περισσότερες πιθανότητες από τους δεξιούς να θεωρούν τις φυλετικές ή εθνικές διακρίσεις σημαντικό παράγοντα που συμβάλλει στην οικονομική ανισότητα.

Θρησκευτικές Διακρίσεις:

• • Ένα σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων ανησυχεί για τις διακρίσεις που βασίζονται στη θρησκεία.
  • Συγκεκριμένα, το 46% των Ελλήνων θεωρεί ότι οι διακρίσεις λόγω θρησκείας είναι ένα πολύ ή μέτρια μεγάλο πρόβλημα.

Άλλες Παράμετροι:

• • Οι Έλληνες θεωρούν ότι το γεγονός πως κάποιοι άνθρωποι γεννιούνται με περισσότερες ευκαιρίες από άλλους, οδηγεί σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική ανισότητα.
    • Συγκεκριμένα, το 82% των Ελλήνων πιστεύει ότι το γεγονός πως κάποιοι άνθρωποι γεννιούνται με περισσότερες ευκαιρίες από άλλους συμβάλλει σε ένα μεγάλο ή δίκαιο βαθμό στην οικονομική ανισότητα.
  • Ακόμη, οι Έλληνες πιστεύουν πως η πολιτική επιρροή των πλουσίων είναι σημαντικός παράγοντας για την οικονομική ανισότητα.
  • Συγκεκριμένα, το 95% των Ελλήνων πιστεύει ότι η πολιτική επιρροή των πλουσίων είναι ένας παράγοντας που οδηγεί σε ένα μεγάλο ή δίκαιο βαθμό στην οικονομική ανισότητα.
  • Τέλος, ένα μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων πιστεύει ότι το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας έχει προβλήματα που συντείνουν στην οικονομική ανισότητα.
    • Συγκεκριμένα, το 85% των Ελλήνων πιστεύει πως τα προβλήματα του εκπαιδευτικού συστήματος συντείνουν σε ένα μεγάλο ή δίκαιο βαθμό στην οικονομική ανισότητα.

Συνολικά, η Ελλάδα εμφανίζει υψηλά επίπεδα ανησυχίας για διάφορες μορφές ανισότητας, με σημαντικές διαφορές στις απόψεις ανάλογα με την ιδεολογική τοποθέτηση, και δείχνει να ανησυχεί περισσότερο για την οικονομική ανισότητα και την πολιτική επιρροή των πλουσίων σε σχέση με άλλες μορφές ανισότητας.

 
Ποιες αιτίες της οικονομικής ανισότητας θεωρούνται σημαντικότερες σε διαφορετικές χώρες

Σύμφωνα με τις πηγές, η αντίληψη για τις αιτίες της οικονομικής ανισότητας διαφέρει σημαντικά μεταξύ των χωρών. Γενικά, η πολιτική επιρροή των πλουσίων θεωρείται σημαντικός παράγοντας που οδηγεί στην οικονομική ανισότητα. Επιπλέον, οι πηγές αναφέρουν και άλλες αιτίες ανισότητας, όπως:

• Το γεγονός ότι κάποιοι άνθρωποι δουλεύουν περισσότερο από άλλους.
• Το γεγονός ότι κάποιοι άνθρωποι γεννιούνται με περισσότερες ευκαιρίες από άλλους.
• Τα προβλήματα με το εκπαιδευτικό σύστημα.
• Οι διακρίσεις λόγω φυλής ή εθνικότητας.

Πιο συγκεκριμένα:

• Σε πολλές χώρες, οι άνθρωποι που αυτοτοποθετούνται στην ιδεολογική αριστερά είναι πιο πιθανό να θεωρούν ότι η πολιτική επιρροή των πλουσίων είναι σημαντική αιτία οικονομικής ανισότητας. Για παράδειγμα, στην Αυστραλία, το 75% των αριστερών πιστεύει ότι η πολιτική επιρροή των πλουσίων οδηγεί σε οικονομική ανισότητα, σε σύγκριση με το 33% των δεξιών. Παρόμοια, στις ΗΠΑ, το 80% των φιλελεύθερων πιστεύει ότι η πολιτική επιρροή των πλουσίων οδηγεί σε οικονομική ανισότητα, σε σύγκριση με το 48% των συντηρητικών.
• Σε 10 χώρες, οι άνθρωποι που ανήκουν στην ιδεολογική αριστερά είναι πιο πιθανό από τους δεξιούς να θεωρούν ότι οι φυλετικές ή εθνικές διακρίσεις συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική ανισότητα. Αυτό το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα έντονο στις χώρες υψηλού εισοδήματος.
• Σε 12 χώρες, τα άτομα με χαμηλότερα ετήσια εισοδήματα εκφράζουν μεγαλύτερη ανησυχία για την οικονομική ανισότητα σε σχέση με όσους έχουν υψηλότερα εισοδήματα. Για παράδειγμα, στο Ισραήλ, το 47% των ανθρώπων που κερδίζουν το εθνικό μέσο ετήσιο εισόδημα ή λιγότερο, πιστεύει ότι η οικονομική ανισότητα είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα, σε σύγκριση με το 28% των ανθρώπων που κερδίζουν περισσότερα από το εθνικό μέσο εισόδημα.
• Σε 10 χώρες, οι νεότεροι ενήλικες είναι πιο πιθανό από τους μεγαλύτερους να επιθυμούν σημαντικές αλλαγές στο οικονομικό σύστημα. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ, το 77% των ενηλίκων κάτω των 35 ετών επιθυμεί σημαντικές αλλαγές ή πλήρη μεταρρύθμιση του οικονομικού συστήματος, σε σύγκριση με το 58% των ατόμων ηλικίας 50 ετών και άνω.

Γενικά, οι πηγές δείχνουν ότι η οικονομική ανισότητα είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα με πολλαπλές αιτίες, η σημασία των οποίων ποικίλλει ανά χώρα και ανά κοινωνική ομάδα.

 
Ποια είναι η άποψη των ερωτηθέντων για την αναμόρφωση του οικονομικού συστήματος

Σύμφωνα με τις πηγές, υπάρχει σημαντική διαφορά στις απόψεις των ερωτηθέντων σχετικά με την αναμόρφωση του οικονομικού συστήματος, τόσο μεταξύ των χωρών όσο και μεταξύ διαφορετικών δημογραφικών ομάδων.

• Γενικά, σε πολλές χώρες, ένα σημαντικό ποσοστό των ερωτηθέντων πιστεύει ότι το οικονομικό σύστημα χρειάζεται σημαντικές αλλαγές ή πλήρη αναμόρφωση.
• Στις ΗΠΑ, το 66% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι το οικονομικό σύστημα χρειάζεται σημαντικές αλλαγές ή πλήρη αναμόρφωση.
• Σε αρκετές χώρες, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων υποστηρίζει την αναμόρφωση του οικονομικού συστήματος. Για παράδειγμα:
  • Στη Χιλή, το 87% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι το οικονομικό σύστημα χρειάζεται σημαντικές αλλαγές ή πλήρη αναμόρφωση.
  • Στη Νότια Αφρική, το 86% των ερωτηθέντων έχει την ίδια άποψη.
  • Στην Αργεντινή, το 84% των ερωτηθέντων επιθυμεί σημαντικές αλλαγές ή πλήρη αναμόρφωση του οικονομικού συστήματος.
  • Στην Ιταλία, το 83% των ερωτηθέντων υποστηρίζει σημαντικές αλλαγές στο οικονομικό σύστημα.
  • Στη Γαλλία, το 81% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι το οικονομικό σύστημα χρειάζεται αναμόρφωση.
• Υπάρχουν, ωστόσο, και χώρες όπου οι απόψεις είναι πιο διχασμένες. Για παράδειγμα:
  • Στην Ουγγαρία, το 40% των ερωτηθέντων υποστηρίζει σημαντικές αλλαγές, ενώ το 59% θεωρεί ότι χρειάζονται μόνο μικρές αλλαγές ή καμία αλλαγή.
  • Στη Σρι Λάνκα, το 29% των ερωτηθέντων επιθυμεί σημαντικές αλλαγές ή πλήρη αναμόρφωση του οικονομικού συστήματος, ενώ το 70% είναι ικανοποιημένο με το υφιστάμενο σύστημα ή επιθυμεί μικρές αλλαγές.
• Σε 10 χώρες, οι νεότεροι ενήλικες είναι πιο πιθανό από τους μεγαλύτερους να επιθυμούν σημαντικές αλλαγές στο οικονομικό σύστημα. Αυτό υποδηλώνει ότι οι νεότερες γενιές είναι πιο δυσαρεστημένες με το status quo και επιθυμούν πιο ριζικές αλλαγές. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ, το 77% των ενηλίκων κάτω των 35 ετών επιθυμεί σημαντικές αλλαγές ή πλήρη μεταρρύθμιση του οικονομικού συστήματος, σε σύγκριση με το 58% των ατόμων ηλικίας 50 ετών και άνω.

Συνολικά, οι πηγές δείχνουν ότι υπάρχει ευρεία δυσαρέσκεια με το οικονομικό σύστημα σε πολλές χώρες, με σημαντικό ποσοστό των ερωτηθέντων να επιθυμεί σημαντικές αλλαγές ή πλήρη μεταρρύθμιση. Ωστόσο, οι απόψεις ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία και την χώρα.

 
Ποιες μορφές ανισότητας εκτός της οικονομικής προκαλούν ανησυχία

Σύμφωνα με τις πηγές, εκτός από την οικονομική ανισότητα, υπάρχουν και άλλες μορφές ανισότητας που προκαλούν ανησυχία σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτές περιλαμβάνουν:

• Διακρίσεις λόγω φυλής ή εθνικότητας: Περίπου τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων θεωρούν ότι οι διακρίσεις εις βάρος των ανθρώπων λόγω της φυλής ή της εθνικότητάς τους είναι ένα πολύ ή μέτρια μεγάλο πρόβλημα στις χώρες τους.
  • Σε κάποιες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η ιδεολογική διαφορά στην αντίληψη αυτού του προβλήματος είναι μεγάλη, με τους φιλελεύθερους να είναι πολύ πιο πιθανό να το θεωρούν σοβαρό πρόβλημα σε σχέση με τους συντηρητικούς.
  • Στις ΗΠΑ, το 51% των φιλελεύθερων θεωρεί ότι οι φυλετικές διακρίσεις είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα, ενώ το ίδιο πιστεύει το 33% των μετριοπαθών και το 15% των συντηρητικών.
  • Υπάρχουν, επίσης, σημαντικές διαφορές μεταξύ αριστερών και δεξιών σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και το Ισραήλ.
  • Σε περίπου τις μισές από τις 36 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, οι άνθρωποι στην ιδεολογική αριστερά είναι πιο πιθανό από τους δεξιούς να δηλώνουν ότι οι φυλετικές ή εθνικές διακρίσεις αποτελούν πολύ μεγάλο πρόβλημα.
• Ανισότητα των φύλων: Περίπου το 60% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η ανισότητα των φύλων είναι ένα πολύ ή μέτρια μεγάλο πρόβλημα.
  • Σε πολλές χώρες, η αντίληψη για την ανισότητα των φύλων ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία και το φύλο, με τις γυναίκες και τους νέους να ανησυχούν περισσότερο.
• Θρησκευτικές διακρίσεις: Περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες περιγράφουν τις διακρίσεις εις βάρος των ανθρώπων λόγω της θρησκείας τους ως ένα μεγάλο πρόβλημα.
  • Σε χώρες όπως η Τυνησία και το Ισραήλ, η ανησυχία για τις θρησκευτικές διακρίσεις είναι ιδιαίτερα υψηλή, με το 77% των ερωτηθέντων να τις θεωρεί σημαντικό πρόβλημα.
• Επιπλέον, οι πηγές αναφέρουν ότι η πεποίθηση πως κάποιοι άνθρωποι γεννιούνται με περισσότερες ευκαιρίες από άλλους θεωρείται από πολλούς σημαντικός παράγοντας που οδηγεί σε οικονομική ανισότητα.

Συνολικά, οι πηγές καταδεικνύουν ότι η ανησυχία των πολιτών δεν περιορίζεται μόνο στην οικονομική ανισότητα, αλλά επεκτείνεται και σε άλλες μορφές ανισότητας όπως οι διακρίσεις λόγω φυλής, εθνικότητας, φύλου και θρησκείας. Αυτές οι μορφές ανισότητας αντιμετωπίζονται ως εξίσου σημαντικά προβλήματα από μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού, και συχνά συνδέονται με την οικονομική ανισότητα.