Politico: Η μεγάλη ελληνική συνομωσία εξαπάτησης της ΕΕ

Πολλοί θεωρούν ότι υπάρχουν πολιτικές παρεμβάσεις για την συγκάλυψη των γεγονότων

 
Οι περισσότερες ψευδείς δηλώσεις γης εντοπίζονται στην Κρήτη

 
Προϊστάμενοι του ΟΠΕΚΕΠΕ που προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν την απάτη απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους από διαδοχικούς υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης

 
Έλληνες πολίτες φέρονται να έλαβαν παράνομα γεωργικά κονδύλια της ΕΕ για εκτάσεις που δεν κατείχαν ή δεν καλλιεργούσαν αναφέρει  σημερινό δημοσίευμα του politico.eu.

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία διερευνά δεκάδες υποθέσεις απάτης που στερούν από τους νόμιμους αγρότες χρήματα. Υπάλληλοι της κρατικής υπηρεσίας ΟΠΕΚΕΠΕ ενδέχεται να εμπλέκονται στο σχέδιο. Προσπάθειες για την αποκάλυψη της απάτης παρεμποδίστηκαν από παρεμβάσεις του εκάστοτε υπουργού Γεωργίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επιβάλει πρόστιμο στην Ελλάδα και έχει θέσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ υπό επιτήρηση λόγω κακοδιαχείρισης. Οι έρευνες συνεχίζονται, με στόχο την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης και την απόδοση ευθυνών.

 

  1. Τι ακριβώς είναι η απάτη που αποκαλύφθηκε σχετικά με τα αγροτικά ταμεία της ΕΕ στην Ελλάδα;

Η απάτη αφορά την παράνομη λήψη αγροτικών επιδοτήσεων της ΕΕ από άτομα που δήλωναν ψευδώς ότι κατέχουν ή μισθώνουν εκτάσεις βοσκοτόπων ή ότι πραγματοποίησαν αγροτικές εργασίες που δεν έκαναν ποτέ. Αυτό στέρησε νόμιμους αγρότες από τα χρήματα που δικαιούνταν. Το Ευρωπαϊκό Γραφείο Καταπολέμησης της Απάτης (EPPO) διερευνά δεκάδες υποθέσεις που αφορούν αυτά τα παράνομα κονδύλια.

  1. Ποιοι εμπλέκονται στην απάτη και πώς λειτουργούσε το σύστημα;

Στην απάτη εμπλέκονται πολίτες που υπέβαλλαν ψευδείς αιτήσεις, υπάλληλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων) που φέρονται να παρέβλεπαν τις ψευδείς αιτήσεις ή εξέδιδαν εγκυκλίους που βοηθούσαν τους δράστες να αποφύγουν τις έρευνες, καθώς και πολιτικοί που απομάκρυναν στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ που προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν την απάτη. Το σύστημα βασιζόταν στην εκμετάλλευση αλλαγών στην νομοθεσία της ΕΕ το 2017 που επέκτειναν την επιλέξιμη έκταση για βοσκοτόπους, επιτρέποντας σε ανθρώπους να υποβάλουν αιτήσεις για εκτάσεις που δεν κατείχαν.

  1. Ποιος είναι ο ρόλος του ΟΠΕΚΕΠΕ σε αυτή την υπόθεση;

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ο κρατικός οργανισμός που είναι υπεύθυνος για την διαχείριση και διανομή των αγροτικών επιδοτήσεων της ΕΕ στην Ελλάδα. Ο Οργανισμός εποπτεύεται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Η έρευνα επικεντρώνεται στον ρόλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς υπάλληλοι του οργανισμού φαίνεται να διευκόλυναν ή να κάλυπταν την απάτη. Επίσης, άτομα που προσπάθησαν να αποκαλύψουν την απάτη εντός του ΟΠΕΚΕΠΕ απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους.

  1. Ποια είναι η αξία των παράνομων κονδυλίων και ποιες είναι οι συνέπειες για την Ελλάδα και την ΕΕ;

Η αξία των παράνομων κονδυλίων εκτιμάται σε 45 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Η απάτη δίνει επιχειρήματα σε όσους επικρίνουν την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της ΕΕ, η οποία αποτελεί το ένα τρίτο του επταετούς προϋπολογισμού της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη επιβάλει πρόστιμο στην Ελλάδα ύψους 283 εκατομμυρίων ευρώ για κακοδιαχείριση στον ΟΠΕΚΕΠΕ σχετικά με τις πληρωμές της ΕΕ το 2020, 2021 και 2022. Επιπλέον, έθεσε τον ΟΠΕΚΕΠΕ σε καθεστώς επιτήρησης για 12 μήνες, απειλώντας με ανάκληση της διαπίστευσης του Οργανισμού.

  1. Ποιες ενέργειες έχουν γίνει για την αποκάλυψη και την καταπολέμηση της απάτης;

Η πρώτη που παρατήρησε τις παρατυπίες ήταν η Παρασκευή Τυχεροπούλου, επικεφαλής της Εσωτερικής Υπηρεσίας Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ. Αφού αποκάλυψε την απάτη, απομακρύνθηκε από τη θέση της. Το EPPO διερευνά την υπόθεση από το 2021. Έχουν ήδη γίνει κάποιες καταδίκες σε ελληνικά δικαστήρια, με την συμμετοχή και ενός Ευρωπαίου εισαγγελέα. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει αλλάξει προέδρους έξι φορές τα τελευταία πέντε χρόνια.

  1. Πώς προσπάθησαν να εμποδίσουν την αποκάλυψη της απάτης και ποιος ήταν ο ρόλος των πολιτικών;

Προϊστάμενοι του ΟΠΕΚΕΠΕ που προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν την απάτη απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους από διαδοχικούς υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης. Η Παρασκευή Τυχεροπούλου, η εσωτερική ελεγκτής που αποκάλυψε την απάτη, απομακρύνθηκε από τη θέση της και της απαγορεύτηκε η πρόσβαση στα αρχεία της. Κατά συνέπεια πολλοί θεωρούν ότι υπάρχουν πολιτικές παρεμβάσεις για την συγκάλυψη των γεγονότων.

  1. Ποιες είναι οι τρέχουσες ενέργειες και οι προοπτικές για το μέλλον;

Η Ελλάδα βρίσκεται υπό πίεση από την ΕΕ να καθαρίσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Ο σημερινός Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης έχει θέσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ υπό την εποπτεία του Υπουργείου και έχει συμφωνήσει σε ένα σχέδιο δράσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Νέος πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ διορίστηκε ένας πρώην δικαστής, υποδηλώνοντας μια προσπάθεια για την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας. Το EPPO ζήτησε να αποσπαστεί η Παρασκευή Τυχεροπούλου στο γραφείο του στην Αθήνα ως εμπειρογνώμονας, αλλά ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης δεν έχει ακόμη εγκρίνει τη μεταφορά.

  1. Πού εντοπίζονται οι περισσότερες ψευδείς δηλώσεις γης;

Οι περισσότερες ψευδείς δηλώσεις γης εντοπίζονται στην Κρήτη, η οποία έλαβε τα δύο τρίτα των συνολικών αγροτικών επιδοτήσεων της Ελλάδας από την ΕΕ το 2020, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου άτομα από την Κρήτη δήλωναν ότι κατέχουν γη σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, χωρίς να υπάρχει αλληλοεπικάλυψη στις δηλώσεις, υποδεικνύοντας συντονισμό και πρόσβαση σε πληροφορίες για διαθέσιμη γη.

 
Ποιοί είναι οι βασικοί παράγοντες που επέτρεψαν τη συστηματική απάτη με τα γεωργικά κονδύλια;

Οι βασικοί παράγοντες που επέτρεψαν τη συστηματική απάτη με τα γεωργικά κονδύλια στην Ελλάδα, σύμφωνα με το άρθρο, είναι οι εξής:

  • Αλλαγές στην νομοθεσία της ΕΕ το 2017 επέτρεψαν να συμπεριληφθούν περισσότερες εκτάσεις για βοσκή στην περιοχή της Μεσογείου. Ο ευρύτερος ορισμός περιελάμβανε όχι μόνο τις χορτολιβαδικές εκτάσεις αλλά και τις θαμνώδεις και δασώδεις εκτάσεις. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη σχεδόν διπλασιασμό της επιλέξιμης έκτασης στην Ελλάδα, αυξάνοντας έτσι τις ευκαιρίες για απάτη.
  • Πρόσβαση σε πληροφορίες για διαθέσιμη γη: Υπάλληλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ και τεχνικές εταιρείες είχαν πρόσβαση σε αρχεία με τις νέες εκτάσεις γης.
  • Αδυναμία ελέγχου: Οι ελεγκτές του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν ήταν υποχρεωμένοι να ελέγχουν συμβόλαια ή τίτλους ιδιοκτησίας, ούτε να συγκρίνουν τις δηλώσεις με προηγούμενα έτη.
  • Συντονισμός για αποφυγή διπλών κρατήσεων: Κάποιος μέσα στον οργανισμό φρόντιζε να μην υπάρχουν διπλές κρατήσεις στις δηλώσεις ιδιοκτησίας γης.
  • Συμμετοχή υπαλλήλων του ΟΠΕΚΕΠΕ: Υπάλληλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ παρείχαν πρόσβαση σε πληροφορίες για διαθέσιμη γη, έκλειναν τα μάτια σε ύποπτες αιτήσεις ή εξέδιδαν εγκυκλίους που βοηθούσαν τους δράστες να αποφύγουν την έρευνα.
  • Παρεμπόδιση ελέγχων και απομάκρυνση υπαλλήλων: Προϊστάμενοι του ΟΠΕΚΕΠΕ που προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους.
  • Περιστατικά με ψευδείς δηλώσεις: Άτομα από την Κρήτη δήλωναν ιδιοκτησίες σε όλη την Ελλάδα.
  • Αδυναμία του ΟΠΕΚΕΠΕ: Ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν απέκτησε ποτέ την τεχνολογική ικανότητα να διαχειριστεί τα δεδομένα και να κάνει πληρωμές χωρίς να βασίζεται σε τρίτους παρόχους.

 
Ποιος ο ρόλος του OPEKEPE στην απάτη;

Σύμφωνα με το άρθρο, ο ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων) διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στην απάτη με τα γεωργικά κονδύλια της ΕΕ στην Ελλάδα. Ο ρόλος του ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν πολύπλευρος:

  • Διαχείριση και διανομή κονδυλίων: Ο ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν η μοναδική αρχή στην Ελλάδα που επέβλεπε την εκταμίευση των επιδοτήσεων της ΚΑΠ (Κοινής Αγροτικής Πολιτικής) από το 2005. Διαχειριζόταν περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως σε 900.000 δικαιούχους.
  • Παροχή πρόσβασης σε πληροφορίες: Υπάλληλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ και τεχνικές εταιρείες είχαν πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις διαθέσιμες εκτάσεις γης.
  • Αδυναμία ελέγχου και ελλιπείς διαδικασίες: Ο ΟΠΕΚΕΠΕ είχε οδηγίες που δεν απαιτούσαν από τους ελεγκτές να ελέγχουν συμβόλαια ή τίτλους ιδιοκτησίας, ούτε να συγκρίνουν τις δηλώσεις με προηγούμενα έτη.
  • Συμμετοχή υπαλλήλων: Υπάλληλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ φέρονται να παρείχαν πρόσβαση σε πληροφορίες για διαθέσιμη γη, έκλειναν τα μάτια σε ύποπτες αιτήσεις ή εξέδιδαν εγκυκλίους που βοηθούσαν τους δράστες να αποφύγουν την έρευνα.
  • Παρεμπόδιση ελέγχων και απομάκρυνση υπαλλήλων: Προϊστάμενοι του ΟΠΕΚΕΠΕ που προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους. Για παράδειγμα, η Παρασκευή Τυχεροπούλου, η επικεφαλής ελεγκτής που ανακάλυψε το σχέδιο, τέθηκε στο περιθώριο και απομακρύνθηκε από τη θέση της.
  • Αλλαγές στην ηγεσία: Ο ΟΠΕΚΕΠΕ άλλαξε προέδρους έξι φορές τα τελευταία πέντε χρόνια, με αυτούς που προσπάθησαν να καθαρίσουν την κατάσταση να απομακρύνονται γρήγορα.
  • Πρόστιμο και επιτήρηση από την ΕΕ: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε πρόστιμο στην Ελλάδα ύψους 283 εκατομμυρίων ευρώ για κακή διαχείριση στον ΟΠΕΚΕΠΕ σχετικά με τις πληρωμές ενισχύσεων της ΕΕ που πραγματοποιήθηκαν το 2020, 2021 και 2022 και έθεσε τον ΟΠΕΚΕΠΕ σε επιτήρηση για 12 μήνες.
  • Προσπάθειες μεταρρύθμισης: Ο τρέχων υπουργός Γεωργίας, Κωνσταντίνος Τσιάρας, έθεσε τον ΟΠΕΚΕΠΕ υπό την εποπτεία του υπουργείου του και συμφώνησε σε ένα σχέδιο δράσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να καθαρίσει τον οργανισμό. Διόρισε επίσης τον Νικόλαο Σαλάτα, πρώην δικαστή, ως νέο πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, ενώ ορισμένοι υπάλληλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ φαίνεται να εμπλέκονταν στην απάτη, άλλοι προσπάθησαν να την αποκαλύψουν και να την σταματήσουν, αλλά παρεμποδίστηκαν.

 
Πώς διευκόλυνε η αλλαγή της νομοθεσίας την απάτη;

Σύμφωνα με το άρθρο, η αλλαγή της νομοθεσίας της ΕΕ το 2017 διευκόλυνε την απάτη με τα γεωργικά κονδύλια στην Ελλάδα με τους εξής τρόπους:

  • Επέκταση του ορισμού της επιλέξιμης γης: Η αλλαγή επέτρεψε να συμπεριληφθούν περισσότερες εκτάσεις για βοσκή στην περιοχή της Μεσογείου. Ο ευρύτερος ορισμός περιελάμβανε όχι μόνο τις χορτολιβαδικές εκτάσεις αλλά και τις θαμνώδεις και δασώδεις εκτάσεις.
  • Αύξηση της επιλέξιμης έκτασης: Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τον σχεδόν διπλασιασμό της επιλέξιμης έκτασης στην Ελλάδα, αυξάνοντας έτσι τις ευκαιρίες για απάτη.
  • Ευκαιρία για καταστρατήγηση: Η σύνδεση της χρηματοδότησης με την έκταση της γης άνοιξε τον δρόμο για καταχρήσεις, όπως φάνηκε από το ελληνικό σχέδιο απάτης.

Με απλά λόγια, η αλλαγή στη νομοθεσία αύξησε σημαντικά την ποσότητα γης για την οποία μπορούσαν να υποβληθούν αιτήσεις για επιδοτήσεις, δημιουργώντας έτσι περισσότερες ευκαιρίες για απατεώνες να υποβάλουν ψευδείς δηλώσεις και να λάβουν χρήματα παράνομα.

Κατηγορία

Σχετικά Άρθρα