Ας μη φοβόμαστε το καινούργιο
Του κ. Βασίλη Ράπανου,
Προέδρου του ΔΣ της ΕθνικήςΤράπεζας
« Ζούμε σε μια πολύ δύσκολη περίοδο για τη χώρα μας και το λαό μας.
Εδώ και τρία χρόνια, η ελληνική οικονομία έχει μπει σε μια περίοδο δημοσιονομικής προσαρμογής, η οποία έχει επηρεάσει αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα.
Η ανεργία αυξάνει με δραματικά υψηλούς ρυθμούς και πολλοί Έλληνες, ιδιαίτερα νέοι και με υψηλά προσόντα αναζητούν εργασία εκτός Ελλάδος.
Όλοι υποστηρίζουν ότι πέρα από την δημοσιονομική προσαρμογή πρέπει να επιδιώξουμε την ανάπτυξη.
Κανείς δεν διαφωνεί.
Το ζητούμενο είναι το πώς κάνουμε ανάπτυξη.
Και δυστυχώς σε αυτό το ζητούμενο η προσέγγιση μας είναι αποσπασματική.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι ανάπτυξη δεν μπορεί να γίνει αν δεν αλλάξουμε τη φορολογία.
Άλλοι πάλι μας λένε ότι ανάπτυξη θα γίνει μόνο αν μικρύνουμε το κράτος.
Άλλοι πάλι ισχυρίζονται ότι ανάπτυξη θα γίνει αν οι τράπεζες αρχίσουν να μοιράζουν λεφτά.
Άλλοι τέλος υποστηρίζουν ότι η ανάπτυξη θα έρθει μέσα από την επεκτατική δημοσιονομική πολιτική.
Ο καθένας έχει και τη δική του πρόταση.
Φοβούμαι ότι υπάρχει σύγχυση.
Η ανάπτυξη είναι πολυδιάστατο φαινόμενο και δεν εξαρτάται μόνο από φόρους, επιδοτήσεις και αποσπασματικές προσεγγίσεις.
Η ανάπτυξη και η αλλαγή αναπτυξιακού προτύπου απαιτεί συντονισμένες και μακρόπνοες πολιτικές, κοινωνικές συναινέσεις.
Ο κινητήριος μοχλός
Οι οικονομολόγοι έχουν διαπιστώσει εδώ και αρκετά χρόνια ότι η ανάπτυξη και η κοινωνική πρόοδος μιας κοινωνίας εξαρτάται από όχι μόνο από το φυσικό κεφάλαιο και τις πλουτοπαραγωγικές της πηγές, αλλά κυρίως από την ποσότητα, την ποιότητα και την αξιοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου που διαθέτει.
Η ανάπτυξη εξαρτάται επίσης , σε πολύ μεγάλο βαθμό, από την τεχνολογία στην οποία έχουν πρόσβαση οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι μιας χώρας.
Η ισχυρή και διατηρήσιμη τεχνολογική πρόοδος είναι το βασικό χαρακτηριστικό της σύγχρονης οικονομικής ανάπτυξης και είναι ο κινητήριος μοχλός της ευημερίας που έχουμε γνωρίσει τον τελευταίο αιώνα.
Είναι χαρακτηριστικό αυτό που τόνισε εδώ και είκοσι χρόνια ένας πρωτοπόρος στην ανάλυση της τεχνολογικής ανάπτυξης, ο καθηγητής Paul Romer.
«Η γνώση μας από την οικονομική ιστορία, για το πώς ήταν η παραγωγή 100 χρόνια πριν και του τι συμβαίνει σήμερα αποδεικνύει, πέραν κάθε αμφιβολίας, ότι η ανακάλυψη, η εφεύρεση και η καινοτομία παίζουν θεμελιώδη ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη.»
Με θάρρος και νηφαλιότητα
Γιατί όμως μερικές χώρες, μεγάλες και μικρές, έχουν αναπτύξει και υιοθετήσει νέες τεχνολογίες και είναι σήμερα ευημερούσες και άλλες όχι;
Σε αυτό το ερώτημα η απάντηση δεν είναι ούτε απλή ούτε εύκολη.
Πολύ πρόσφατες μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το βασικό στοιχείο που χαρακτηρίζει όλες τις ανεπτυγμένες χώρες είναι οι δημοκρατικοί και περιεκτικοί θεσμοί τους.
Είναι νομίζω πλέον κοινός τόπος ότι η χώρα μας πάσχει από θεσμούς που είτε είναι ξεπερασμένοι είτε είναι ανεπαρκείς, σε πολλούς χώρους της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής μας ζωής.
Όλοι συμφωνούν ότι η εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών και οι διαρθρωτικές αλλαγές που γίνονται είναι αναγκαία συνθήκη για να αποκατασταθεί σταθερότητα και εμπιστοσύνη επενδυτών και εργαζομένων στην οικονομία και τη δημιουργία προοπτικών οικονομικής ανάκαμψης.
Όμως, η προσπάθεια αυτή δεν θα έχει μόνιμες θετικές επιπτώσεις, αν δεν αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο διαμορφώνεται και λειτουργεί η οικονομική πολιτική.
Χωρίς αυτές τις αλλαγές η χώρα μας δεν θα μπορέσει να αξιοποιήσει τους πόρους της και ιδιαίτερα το λαμπρό ανθρώπινο κεφάλαιο που έχει.
Από τι εξαρτάται αυτό;
Αναμφίβολα από τους πολιτικούς θεσμούς και τις συλλογικές αποφάσεις κάθε κοινωνίας.
Μέσα στην τραγωδία που ζούμε πρέπει να βρούμε το θάρρος και τη νηφαλιότητα για να προχωρήσουμε σε εκείνες τις πολιτικές και οικονομικές θεσμικές αλλαγές που θα αλλάξουν τη χώρα.
Αυτή είναι, κατά τη γνώμη μου, η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ελλάδα σήμερα.
Η συγκινητική ανταπόκριση
Μέσα στην ομίχλη της αβεβαιότητας που επικρατεί στη χώρα, η Εθνική Τράπεζα προσπαθεί να βοηθήσει τους νέους να αναπτύξουν τις ιδέες τους και να τους ενθαρρύνει να προωθήσουν τις καινοτομίες τους.
Η μεγάλη ανταπόκριση των νέων στο κάλεσμα μας είναι συγκινητική.
Είναι ένα δείγμα ότι ο τόπος μας έχει μέλλον, επειδή έχει νέους ανθρώπους που διαθέτουν γνώσεις, έχουν θάρρος και καινοτόμα σκέψη.
Η υψηλή ποιότητα και η ωριμότητα πολλών από τις προτάσεις που υποβλήθηκαν δείχνουν ότι οι δυνατότητες για ένα άλμα στην πρόοδο της Ελλάδας υπάρχουν.
Αρκεί να δώσουμε τη δυνατότητα σε όλους αυτούς τους ανθρώπους να προωθήσουν τις καινοτομίες που επινοούν και ευκαιρίες για να τις υλοποιήσουν.
Εκ μέρους της Εθνικής Τράπεζας ευχαριστώ θερμά όλες και όλους που υπέβαλαν προτάσεις.
Συγχαίρω όλες και όλους, τόσο εκείνους που βραβεύονται, αλλά και εκείνους που δεν παίρνουν βραβείο.
Η μη βράβευση, ας μη θεωρηθεί αποτυχία, αλλά ένα βήμα για μια νέα προσπάθεια.
Ας μην ξεχνάμε ότι δεν υπάρχει επιτυχημένος άνθρωπος που να μην έχει αποτύχει σε πολλά στάδια της ζωής του.
Από αυτή την εκδήλωση φεύγω πιο αισιόδοξος.
Ελπίζω το πολιτικό μας σύστημα, οι κοινωνικοί εταίροι και όλοι οι φορείς της οικονομίας να πάρουμε τις γενναίες αποφάσεις που απαιτούν οι περιστάσεις.
Ας μη φοβόμαστε το καινούργιο.
Ας εμπιστευτούμε τους νέους και ας τους δώσουμε τη δυνατότητα να αλλάξουν τη χώρα »
