Tο Βέλγιο σημαντικός παίκτης της ευρωπαϊκής αγοράς εκπτωτικών αλυσίδων

Σύμφωνα με πρόσφατη ετήσια έρευνα της εταιρείας Nielsen σχετικά με τον βελγικό κλάδο του λιανεμπορίου στην οποία αναφέρθηκε ο βελγικός οικονομικός Τύπος, οι αλυσίδες καταστημάτων μεγάλων επιφανειών στο Βέλγιο αύξησαν τις πωλήσεις τους το 2013 κατά 2,7%, στα 24,5 δις. € (η αναπροσαρμοσμένη αύξηση των πωλήσεων, ήτοι μη συνυπολογιζόμενου του δείκτη πληθωρισμού, ανήλθε σε 1,6%).

Αντιθέτως, όσον αφορά τον όγκο πωλήσεων στην βελγική λιανεμπορική αγορά, η έρευνα της Nielsen διαπίστωσε σχετική σταθερότητα, τάση η οποία παρατηρήθηκε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όπως σημείωσε η Nielsen, ο όγκος πωλήσεων των μεγάλων λιανεμπορικών αλυσίδων άρχισε να αυξάνεται κυρίως προς το τέλος του 2013, τάση που συνεχίστηκε στις αρχές του τρέχοντος έτους.

Η Nielsen διαπίστωσε εξάλλου περαιτέρω αύξηση της σημαντικότητας των εκπτωτικών αλυσίδων στην διάρκεια του 2013, με ταυτόχρονη βελτίωση της ποιότητας και διεύρυνση του φάσματος προϊόντων που αυτές πρόσφεραν. Η έρευνα κατέδειξε ότι οι δαπάνες για αγορά ειδών διατροφής (βλέπε INFO 1) έχουν αυξηθεί ως μέρος των οικογενειακών προϋπολογισμών, φθάνοντας στο 12,2% το 2013, που είναι το υψηλότερο επίπεδο από το έτος 2009. Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι ο συνολικός αριθμός των λιανεμπορικών καταστημάτων ειδών διατροφής / νοικοκυριού μειώνεται διαρκώς στο Βέλγιο, κατά περίπου 50% τα τελευταία 20 χρόνια, εξαιτίας κυρίως της σταδιακής εξαφάνισης των μικρών ανεξάρτητων καταστημάτων και των μίνι μάρκετ προς όφελος των μεγάλων λιανεμπορικών αλυσίδων. Σήμερα στο Βέλγιο λειτουργούν περίπου 7.300 καταστήματα που διαθέτουν είδη διατροφής και νοικοκυριού, εκ των οποίων πλησίον των 4.650 είναι μικρά καταστήματα διανομής (έναντι 10.000 περίπου προ εικοσαετίας- INFO 2). Από την άλλη πλευρά, οι μεγάλες αλυσίδες διανομής (INFO 3)αριθμούν σήμερα περίπου 600 καταστήματα μεγάλων επιφανειών στο Βέλγιο (με άνοιγμα 5 νέων μεγάλων καταστημάτων το 2013), ενώ οι αλυσίδες μεσαίου μεγέθους (INFO 4) συνέχισαν το 2013 να αναπτύσσονται, με το άνοιγμα 35 νέων καταστημάτων. Η έρευνα της Nielsen διαπίστωσε επίσης ότι η αγορά του Βελγίου δεν είναι ακόμη κορεσμένη, παρά την ύπαρξη ισχυρότατου ανταγωνισμού μεταξύ εγχώριων αλυσίδων (Colruyt, Delhaize) και μεγάλων λιανεμπορικών αλυσίδων του εξωτερικού που δραστηριοποιούνται στην χώρα (μεταξύ άλλων, Carrefour, Cora, Intermarché από την Γαλλία, Aldi, Lidl από την Γερμανία και Albert Heijn από την Ολλανδία). Το Βέλγιο τοποθετείται με βάση την έρευνα στην 6^η θέση στην Ευρώπη από απόψεως αριθμού λιανεμπορικών καταστημάτων ειδών διατροφής και νοικοκυριού ανά κάτοικο.

Αναφορικά με τον κλάδο των εκπτωτικών αλυσίδων (hard discounters, όπως οι Aldi και Lidl), η Nielsen διαπίστωσε ότι παρά το γεγονός ότι αυτές –έπειτα από εκθετικούς ρυθμούς ανάπτυξης του δικτύου τους στις αρχές της δεκαετίας του 2000- δεν επεκτείνουν πλέον σημαντικά το δίκτυο καταστημάτων τους, ωστόσο αυξάνουν διαρκώς το μερίδιό τους στην λιανεμπορική αγορά του Βελγίου σε άνω του 15%, ενώ εάν στις εκπτωτικές αλυσίδες (hard discounters) προστεθούν και οι μεγάλες αλυσίδες που παρέχουν προϊόντα σε εκπτωτικές τιμές (όπως οι Colruyt, Albert Heijn και Intermarché), το συνολικό τους μερίδιο πλησιάζει το 43% της λιανεμπορικής αγοράς, καθιστώντας το Βέλγιο σημαντικότατο παίκτη στην ευρωπαϊκή αγορά των εκπτωτικών αλυσίδων (πίσω από τη Νορβηγία όπου το συνολικό μερίδιό τους φθάνει το 57%).

Η ισχυροποίηση αυτή του κλάδου των εκπτωτικών αλυσίδων στο Βέλγιο ερμηνεύεται από τη Nielsen ως αποτέλεσμα μίας σαφούς ευαισθητοποίησης του μέσου καταναλωτή ως προς τις τιμές των προϊόντων και της τάσης του για αξιοποίηση λιανεμπορικών προσφορών και για χρήση εκπτωτικών κουπονιών. Η ισχυροποίηση αυτή του κλάδου εκπτωτικών αλυσίδων -υπό την ευρεία έννοια- στο Βέλγιο οφείλεται εξάλλου κατά τη Nielsen και στην εδραίωση και κατάκτηση υψηλών μεριδίων αγοράς από την μεγάλη εγχώρια αλυσίδα Colruyt. Η έρευνα διαπίστωσε τέλος την σημαντική μεγέθυνση των μεριδίων αγοράς των προϊόντων private label, τα οποία σήμερα αντιπροσωπεύουν το 34,4% της λιανεμπορικής αγοράς σε αξίες και το 40% σε όγκους πωλήσεων. Το γεγονός αυτό αφ’ ενός τοποθετεί το Βέλγιο πλησίον των κορυφαίων 5 ευρωπαϊκών χωρών από πλευράς πωλήσεων προϊόντων private label, ενώ αφ’ ετέρου δείχνει την προτίμηση του μέσου Βέλγου καταναλωτή για προϊόντα βέλτιστης σχέσης ποιότητας και τιμής.

Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με πρόσφατη τριμηνιαία έρευνα (βαρόμετρο τιμών) της Comeos (πρόκειται για τον βελγικό κλαδικό σύνδεσμο των εμπορικών επιχειρήσεων και της διανομής), οι τιμές στην λιανεμπορική αγορά του Βελγίου (τόσο στα τρόφιμα, όσο και στα υπόλοιπα προϊόντα, λ.χ. ενδύματα, συσκευές, είδη σπιτιού κλπ.) βρίσκονται σε διαρκή πορεία μείωσης τους τελευταίους 6 μήνες. Κατά την Comeos, μία παρόμοια κατάσταση στο βελγικό λιανεμπόριο έχει να παρατηρηθεί από το έτος 1993, καθώς αποπληθωριστικές τάσεις στις λιανεμπορικές τιμές είχαν παρατηρηθεί και το 2009 αλλά σε πιο ήπια μορφή. Σύμφωνα με το βαρόμετρο, οι μειώσεις των τιμών είναι μεγαλύτερες στους κλάδους εκτός τροφίμων. H Comeos αποδίδει την πτώση των λιανεμπορικών τιμών κάτω από τα χαμηλά επίπεδα του δείκτη τιμών καταναλωτή σε τρεις βασικούς παράγοντες: τον άνευ προηγουμένου ανταγωνισμό στην λιανεμπορική αγορά που οφείλεται τόσο στην ύπαρξη και επέκταση των μεγάλων αλυσίδων καταστημάτων αλλά και στις έντονες καταναλωτικές προτιμήσεις προς φθηνότερα προϊόντα, στην σχετική ενίσχυση του ρόλου του ηλεκτρονικού εμπορίου που ασκεί πτωτική πίεση στις τιμές, αλλά και σε διαρθρωτικές μειώσεις των τιμών σε ορισμένους κλάδους, όπως λ.χ. στις ηλεκτρονικές συσκευές, εξαιτίας μειώσεων στα κόστη παραγωγής.

Η Comeos με βάση τα αποτελέσματα του βαρομέτρου τιμών εκφράζει τους φόβους της για αποπληθωριστικές πιέσεις στην βελγική λιανεμπορική αγορά, που θα δημιουργήσουν πρόσθετα προβλήματα κερδοφορίας στις εμπορικές επιχειρήσεις (όπως σημειώνει ο σύνδεσμος, την τελευταία τετραετία τα περιθώρια κέρδους των εμπόρων έχουν ήδη μειωθεί κατά 20%) και θα οδηγήσουν σε πρόσθετες αναδιαρθρώσεις ή και πτωχεύσεις μικρομεσαίων αλλά και μεγάλων εμπορικών επιχειρήσεων.

INFO 1– Στα είδη διατροφής η έρευνα της Nielsen περιλαμβάνει τα προϊόντα που διατίθενται σε καταστήματα μεγάλων επιφανειών, συμπεριλαμβανομένων και άλλων, πέραν των τροφίμων και ποτών (λ.χ. είδη καθαρισμού, καλλυντικά κλπ.), αλλά μη συμπεριλαμβανομένων προϊόντων που πωλούνται κατά μονάδα βάρους, έστω και αν αυτά είναι τρόφιμα (όπως λ.χ. τα φρούτα και τα λαχανικά).

INFO 2 – Σημειωτέον ότι στην κατηγορία αυτή εμπίπτουν και τα συνοικιακά μίνι μάρκετ των μεγάλων αλυσίδων διανομής.

INFO 3 -Ήτοι τα μεγάλα σούπερ μάρκετ και τα hypermarkets, μεταξύ των οποίων οι αλυσίδες Carrefour, Colruyt, Delhaize, Cora, Match κ.α.

INFO 4 -Στις οποίες συμπεριλαμβάνονται τα συνοικιακά σούπερ μάρκετ των μεγάλων αλυσίδων, μεταξύ των οποίων τα Carrefour Market, AD Delhaize, Proxy, Okay, Intermarché κ.α. Σημειωτέον ότι η διαχείριση της πλειονότητας των καταστημάτων αυτών γίνεται από franchisees, πρακτική που ακολουθείται ολοένα και περισσότερο από τις μεγάλες αλυσίδες.

Πηγή: Πρεσβεία της Ελλάδος στις Βρυξέλλες, Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων