
Ανταγωνιστικότητα ώρα μηδέν- Ποιος φταίει; Τι φταίει;
Καθώς η αγορά εργασίας δείχνει να στρέφεται, εν μέσω capital controls, στην εκ περιτροπής απασχόληση, ακόμα και οι μειωμένες αποδοχές του έκτου μνημονιακού χρόνου φαίνονται επισφαλείς για όλο και περισσότερους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, και ειδικά τους εργαζόμενους σε ΜμΕ.
Μια οικονομία που εκ νέου οδηγείται σε ύφεση υπό το βάρος της πολιτικής αβεβαιότητας, της φορολογικής αστάθειας και χρηματοοικονομικής ασφυξίας χάνει σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό την ικανότητα να εξασφαλίζει ευημερία στους πολίτες της. Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις κοινωνικές επιπτώσεις της νέας συμφωνίας μεταξύ του ESM και της Ελλάδας αναγνωρίζει τις σημαντικές κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα και θέτει την αντιμετώπιση τους ως προϋπόθεση για την ισόρροπη και διατηρήσιμη ανάκαμψη της οικονομίας. Ειδικά, θέτει μεταρρυθμίσεις στο ρυθμιστικό περιβάλλον, το επιχειρηματικό περιβάλλον και τη δημόσια διοίκηση ως προϋπόθεση για τη δημιουργία θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, τη διευκόλυνση της μεταφοράς πόρων προς παραγωγικές και εξωστρεφείς δραστηριότητες και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Ορθώς η Επιτροπή τονίζει την ανάγκη αυτών των μεταρρυθμίσεων, που μπορούν να αυξήσουν απασχόληση, μισθούς και ευημερία, καθώς η χώρα συστηματικά κατατάσσεται στις χειρότερες θέσεις παγκοσμίως, σύμφωνα με μια σειρά μελετών, σε όλες τις παραμέτρους που έχουν να κάνουν με τους «όρους του παιχνιδιού» που θέτει το κράτος για τις επιχειρήσεις και που αφορούν το ρυθμιστικό και επιχειρηματικό περιβάλλον, την ποιότητα της διοίκησης και τη λειτουργία του Κράτους Δικαίου (Πίνακας 2).
Τα στοιχεία των μελετών είναι συγκλονιστικά: Στο 93% των χωρών η φορολογία διώχνει λιγότερο τις επενδύσεις από ό,τι στην Ελλάδα, στο 91% των χωρών η φορολογία αποθαρρύνει λιγότερο την εργασία και στο 89% των χωρών οι κρατικές ρυθμίσεις δημιουργούν λιγότερα βάρη. Συγκρινόμενο με εκατοντάδες άλλες χώρες, αναπτυγμένες, αναπτυσσόμενες, ακόμα και υπανάπτυκτες, το Ελληνικό κράτος ελέγχει αγορές, σπαταλά χρήμα, δεν προσφέρει αποτελεσματική επίλυση διαφορών, δε χρησιμοποιεί τις κρατικές προμήθειες σαν εργαλεία ανάπτυξης, δεν επιτρέπει την ανάπτυξη χρηματοδοτικών εργαλείων υψηλού κινδύνου (Venture Capital), δεν δημιουργεί ένα περιβάλλον που προσελκύει και διακρατεί το ταλέντο, χλευάζει την εφαρμογή συμβάσεων, συνεισφέρει στο μαρασμό των κεφαλαιαγορών, λειτουργεί με αδιαφάνεια και χωρίς αξιοκρατία ή λογοδοσία. Αυτό το κράτος διατάσσει, ρυθμίζει περιττές λεπτομέρειες παντού με επιβλαβή για την ανταγωνιστικότητα επιπτώσεις, δε δημιουργεί το πλαίσιο για ένα εκπαιδευτικό σύστημα αριστείας, υπονομεύει το κράτος δικαίου και ορθώνει το ίδιο νομικά εμπόδια στον ανταγωνισμό. Μάλιστα, την ώρα που η Ελλάδα υστερεί τόσο πολύ στην ποιότητα του θεσμικού πλαισίου που προσφέρει, έναντι αμοιβής που είναι οι φόροι, η Ελλάδα έχει από τις υψηλότερες ασφαλιστικές εισφορές και τους πιο προοδευτικούς φόρους σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, από τα υψηλότερα ποσοστά επί του ΑΕΠ για δαπάνες συντάξεων και ένα από τα λιγότερο αποδοτικά συστήματα κοινωνικής προστασίας. Μένει το ερώτημα: Σε ένα τέτοιο περιβάλλον εκπλήσσεται κανείς που δεν προσελκύονται επενδύσεις και δε δημιουργούνται θέσεις εργασίας; Όμως αυτή η αποκαρδιωτική εικόνα έχει και μια θετική πλευρά. Τα περιθώρια να αλλάξουν όλα αυτά είναι τεράστια. Ελάχιστες άλλες χώρες και καμία χώρα της Ε.Ε. δεν έχει μεγαλύτερα περιθώρια να δημιουργήσει ανάπτυξη, απασχόληση και ευημερία, απλά βελτιώνοντας τη λειτουργία του κράτους και τον τρόπο με τον οποίο ρυθμίζει την οικονομία. Συνεπώς οι μεταρρυθμίσεις που δεν προωθήθηκαν εδώ και έξι μνημονιακά χρόνια, με κόστος τη συνεχή πτώση του βιοτικού επιπέδου της χώρας, έχουν πράγματι τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ευημερία για αυτή τη χώρα. Ευημερία που ειδικά αν μεταρρυθμιστεί το σύστημα κοινωνικής προστασίας θα μπορεί να είναι κοινωνικά πιο ισορροπημένη προς όφελος των πιο ευάλωτων ομάδων.
Πηγή: Εβδομαδιαίο δελτίο για την Ελληνική οικονομία του ΣΕΒ