Ιαπωνία- Mηχανισμοί πρότυπο χρηματοδότησης ΜμΕπιχειρήσεων
• 52 οργανισμοί εγγύησης πιστώσεων (Credit Guarantee Corporations) παρέχουν εγγυήσεις προς τους ιδιωτικούς οικονομικούς οργανισμούς σχετικά με τα χρέη των ΜΜΕ
• Ο οργανισμός “Japan Finance Corporation” χορηγεί δάνεια για τη βελτίωση του μάνατζμεντ των ΜΜΕ και την αύξηση της παραγωγικότητάς τους, χωρίς την προϋπόθεση ύπαρξης εγγυητού
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) στην Ιαπωνία αποτελούν τη “ραχοκοκκαλιά” της ιαπωνικής οικονομίας, αφού αυτές αντιπροσωπεύουν το 99,7% του συνόλου των ιαπωνικών επιχειρήσεων. Δεδομένου ότι οι ιαπωνικές ΜΜΕ δεν διαθέτουν σημαντικά περιουσιακά στοιχεία, αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην άντληση κεφαλαίων από το χρηματιστήριο, αλλά και γενικότερα στην ανεύρεση χρηματοδότησής τους.
Ως εκ τούτου, η εξασφάλιση ασφαλούς και διαρκούς χρηματοδότησης αποτελεί για αυτές ζήτημα ζωτικής σημασίας. Οι σχετιζόμενοι με το ιαπωνικό κράτος οικονομικοί οργανισμοί δημιούργησαν ένα σύστημα μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης προς τις ΜΜΕ απαρτιζόμενο από πολύ χαμηλά επιτόκια. Επιπλέον, οι ΜΜΕ δύνανται να λάβουν χρηματοδοτήσεις από τον ιδιωτικό τομέα, αφού η ιαπωνική κυβέρνηση εγγυάται την παροχή σχετικών δανείων. Η αξία των σχετικών παρεχόμενων δανείων από δημόσιους ιαπωνικούς οικονομικούς οργανισμούς ανέρχεται στο ποσό των 22,5 τρις γιεν.
Τα δημόσια δάνεια προς τις ΜΜΕ αντιπροσωπεύουν το 20% όλων των παρεχόμενων δανείων. Αυτά αποτελούνται από δάνεια σε επιχειρήσεις οι οποίες βρίσκονται στο αρχικό τους στάδιο ή επιχειρούν να επεκταθούν διεθνώς, καθώς και σ’ αυτά τα οποία προορίζονται να υποστηρίξουν επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από κάποια φυσική καταστροφή (σεισμούς, τυφώνες κλπ).
Τα εν λόγω δάνεια χορηγούν η ιαπωνική τράπεζα “Shoko Chukin Bank” (http://www.shokochukin.co.jp/english/) και ο οικονομικός οργανισμός “Japan Finance Corporation” (https://www.jfc.go.jp/n/english/).
Προκειμένου να διευκολυνθεί η παροχή χρηματοδοτήσεων προς τις ΜΜΕ οι οποίες δεν διαθέτουν πιστοληπτική ικανότητα, έχουν συγκροτηθεί 52 οργανισμοί εγγύησης πιστώσεων (Credit Guarantee Corporations) ανά την ιαπωνική επικράτεια, οποίοι παρέχουν εγγυήσεις προς τους ιδιωτικούς οικονομικούς οργανισμούς σχετικά με τα χρέη των ΜΜΕ.
Σημειώνεται ότι ο οργανισμός “Japan Finance Corporation” χορηγεί δάνεια για τη βελτίωση του μάνατζμεντ των ΜΜΕ και την αύξηση της παραγωγικότητάς τους, χωρίς μάλιστα την προϋπόθεση ύπαρξης εγγυητού.
• Α. Αναφορικά με την υποστήριξη των ΜΜΕ, το ιαπωνικό κράτος έχει υιοθετήσει τα κάτωθι μέτρα υποστήριξης:
1.Φοροαπαλλαγές
Η θέσπιση φοροαπαλλαγών είναι ένα από τα σημαντικότερα μέτρα υποστήριξης των ιαπωνικών επιχειρήσεων. Η ελάφρυνση φορολογικών βαρών μέσω ενός συστήματος προτιμησιακής φοροαπαλλαγής, συμβάλλουν στις προσπάθειες επέκτασης των ΜΜΕ. Έτσι ενώ οι μεγάλοι ιαπωνικοί όμιλοι καταβάλλουν εταιρικό φόρο περίπου 30%, οι ΜΜΕ με ετήσιο εισόδημα μέχρι 8 εκ. γιεν, καταβάλλουν αντίστοιχα φόρο 15%.
2.Δημιουργία ιστοσελίδας υποστήριξης ΜΜΕ (Mirasapo)
Στην ιστοσελίδα www.mirasapo.jp, οι ιαπωνικές ΜΜΕ δύνανται να ανεύρουν πληροφόρηση σχετικά με τις ανάγκες τους, να λάβουν συμβουλές από ειδικούς εμπειρογνώμονες, να αναζητήσουν πληροφορίες αναφορικά με τα παρεχόμενα κυβερνητικά μέτρα υποστήριξης ΜΜΕ, ανταλλάξουν πληροφορίες με άλλες επιχειρήσεις κλπ.
3.Υποστήριξη μάνατζμεντ
Εννέα συνολικά πανεπιστήμια έχουν επιφορτιστεί με την επιμόρφωση στελεχών των ΜΜΕ, με απώτερο σκοπό τη βελτιστοποίηση διοίκησης των τελευταίων.
4.Υποστήριξη αναδιάρθρωσης
Ειδικά κλιμάκια επιχειρηματικής υποστήριξης έχουν συγκροτηθεί σε κάθε νομαρχία, με σκοπό την κατά περίπτωση αναδιάρθρωση των ΜΜΕ.
5.Υποστήριξη στην επιχειρηματική διαδοχή
Διατάξεις του Υπουργείου Οικονομικών προβλέπουν την αναβολή καταβολής φόρου κληρονομιάς και άλλων συναφών φόρων (περίοδος χάριτος) στην περίπτωση που μία επιχείρηση αλλάζει ιδιοκτησία.
6.Μεταβίβαση επιχείρησης
Κατά τη διάρκεια μεταβίβασης μίας επιχείρησης, προκύπτουν ζητήματα διατήρησης τόσο του εργατικού δυναμικού της όσο και των τεχνολογικών μέσων της.
Τις υπηρεσίες αυτές καλύπτουν ειδικά γραφεία μεταβίβασης επιχειρήσεων (Business Transfer Active Desks) που έχουν συγκροτηθεί σε 47 νομαρχίες της χώρας.
7.Υποστήριξη τεχνολογικής ανάπτυξης
Η υποστήριξη τεχνολογικής ανάπτυξης είναι ζωτικής σημασίας για τις ΜΜΕ -ειδικά στον βιομηχανικό τομέα (monodzukuri). Ως εκ τούτου, ειδική χρηματοδότηση προβλέπεται για την ενίσχυση του τμήματος έρευνας και τεχνολογίας των ανωτέρω επιχειρήσεων.
8.Υποστήριξη απασχόλησης
Το ιαπωνικό κράτος ενθαρρύνει την πρακτική άσκηση νέων Ιαπώνων σε ΜΜΕ, όπως επίσης και τη σχετική πρόσληψη υπαλλήλων στην περιφέρεια.
9.Υποστήριξη επιχειρηματικής επέκτασης σε διεθνείς αγορές
Ο ιαπωνικός Οργανισμός Εξωτερικού Εμπορίου (JETRO) και ο Οργανισμός Μικρομεσαίων επιχειρήσεων και Περιφερειακής Καινοτομίας (Organization for Small & Medium Enterprises and Regional Innovation) υποστηρίζουν τη συμμετοχή των ΜΜΕ σε διεθνείς εμπορικές εκθέσεις, ενώ στο περιθώριο των τελευταίων διευθετούν και επιχειρηματικές συναντήσεις μεταξύ των ιαπωνικών επιχειρήσεων και αλλοδαπών αγοραστών.
10.Υποστήριξη επιχειρηματικών κοινοπραξιών
Ειδική χρηματοδότηση προβλέπεται για την ενίσχυση των νεοφυών επιχειρήσεων (start-up subsidies).
• Β. Σχετικά με τη χρηματοδότηση των ιαπωνικών εξαγωγικών και επενδυτικών επιχειρήσεων, αυτή παρέχεται μέσω των κάτωθι κρατικών οργανισμών/τραπεζών:
1.IΑΠΩΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
(Japan Bank for International Cooperation, JBIC, http://www.jbic.go.jp/en
Iδρύθηκε το 1950, έχοντας ως κύρια αποστολή τη χρηματοδότηση των εξαγωγών των ιαπωνικών επιχειρήσεων, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ιαπωνικών βιομηχανιών, την εξασφάλιση πρώτων υλών οποίες είναι απαραίτητες για την Ιαπωνία κλπ. Επιχειρησιακώς, οι κυριότερες δραστηριότητές της αφορούν:
α) Παροχή εξαγωγικών δανείων
Eξαγωγικά δάνεια παρέχονται σε αναπτυσσόμενες κυρίως χώρες για τη χρηματοδότηση εξαγωγών ιαπωνικού μηχανολογικού εξοπλισμού, τεχνολογίας κλπ.
Εντούτοις, ανάλογα δάνεια προβλέπονται και για αναπτυγμένες χώρες σε συγκεκριμένους τομείς. Οι όροι και προϋποθέσεις των εν λόγω εξαγωγικών δανείων καθορίζονται βάσει των σχετικών διατάξεων του Ο.Ο.Σ.Α. (OECD, Export Credits Arrangement).
β) Παροχή επενδυτικών δανείων
Tα επενδυτικά δάνεια απευθύνονται σε ιαπωνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αλλοδαπή, συμπεριλαμβανομένων κοινοπραξιών στις οποίες αυτές συμμετέχουν. Απευθείας δάνεια χορηγούνται σε ιαπωνικές ΜΜΕ για έργα τα οποία είναι στρατηγικής σημασίας για την Ιαπωνία, ή για σχετικές εξαγορές και συγχωνεύσεις.
γ) Συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο
Πρόκειται για την περίπτωση χρηματοδότησης ιαπωνικών επιχειρήσεων οποίες είτε συμμετέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο ενός έργου στην αλλοδαπή, είτε συμμετέχουν σε ένα επενδυτικό ταμείο ή σε μία επιχειρηματική κοινοπραξία.
δ) Παροχή εγγυήσεων
Η ιαπωνική Τράπεζα Διεθνούς Συνεργασίας παρέχει τόσο εγγυήσεις για δάνεια τα οποία χορηγούνται από ιδιωτικούς οικονομικούς οργανισμούς, όσο και για κρατικά ομόλογα εκδοθέντα από κυβερνήσεις αναπτυσσόμενων χωρών, ή ιαπωνικές επιχειρήσεις στην αλλοδαπή.
ε) Αγορά δημοσίων και εταιρικών ομολόγων
Η ανωτέρω τράπεζα παρέχει πιστώσεις μέσω της αγοράς δημοσίων και εταιρικών ομολόγων τα οποία εκδίδονται από τους δανειολήπτες, προκειμένου οι τελευταίοι να λάβουν την απαραίτητη χρηματοδότηση.
2.ΙΑΠΩΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ
(NEXI, Nippon Export & Investment Insurance, http://nexi.go.jp)
Iδρύθηκε το 2012 και η κύρια αποστολή του έγκειται στην παροχή εξαγωγικών και επενδυτικών πιστώσεων προς τις ιαπωνικές επιχειρήσεις, προκειμένου αυτές διευκολυνθούν τόσο στην προώθηση των εξαγωγών τους όσο και στην πραγματοποίηση σχετικών επενδύσεων. Τα προγράμματα εξαγωγικών πιστώσεων που καλύπτει, αφορούν περιληπτικώς τα εξής:
Α. Προγράμματα ασφάλισης βραχυπρόθεσμων εξαγωγικών πιστώσεων:
1) Εξαγωγικές πιστώσεις για την υποστήριξη εξαγωγών των ΜΜΕ
Αφορά αποκλειστικά τις ΜΜΕ και καλύπτει απώλειες/ζημίες που προκλήθηκαν από αδυναμία συλλογής εισπρακτέων λογαριασμών (receivables).
2) Ασφάλιση τεχνικών έργων
Εν λόγω ασφάλιση καλύπτει τεχνικά έργα που εκτελούν ιαπωνικές εταιρείες στο εξωτερικό. Μέσω του προγράμματος αυτού καλύπτονται οι εμπορικοί και πολιτικοί κίνδυνοι μη πληρωμής αξίας ενός έργου από δημόσιους/ιδιωτικούς φορείς, οφειλέτες ξένων χωρών.
3) Ασφάλιση για εξαγωγή τεχνογνωσίας
Καλύπτει απώλειες που έχουν προέλθει από αδυναμία πληρωμής μίας ιαπωνικής εταιρείας που έχει παράσχει σχετική τεχνογνωσία, ευρεσιτεχνίες και πνευματικά δικαιώματα στην αλλοδαπή.
4) Συνολική εξαγωγική ασφάλιση μέσω απλοποιημένης διαδικασίας
Αφορά ασφάλιση εταιρειών οποίες εξάγουν σε συχνή βάση σε έναν μεγάλο αριθμό αγοραστών. Η ασφάλιση καλύπτει όλες τις εμπορικές συναλλαγές ενός Ιάπωνα εξαγωγέα και όχι για κάθε προϊόν ξεχωριστά.
Β. Προγράμματα ασφάλισης μακροπρόθεσμων εξαγωγικών πιστώσεων:
1) Ασφάλιση πιστώσεων στον αγοραστή
Αφορά κάλυψη απωλειών που έχει υποστεί μία ιαπωνική τράπεζα ή άλλο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ως αποτέλεσμα παροχής δανείου σε έναν αλλοδαπό εισαγωγέα για αγορά αγαθών και υπηρεσιών οποία έχουν όμως εξαχθεί από Ιάπωνα εξαγωγέα. Οι απώλειες μπορούν να προέλθουν από αδυναμία πληρωμής της αξίας του δανείου, ένεκα πολιτικών ή εμπορικών κινδύνων.
2) Ασφάλιση επενδύσεων στην αλλοδαπή
Πρόκειται για κάλυψη απωλειών/ζημιών που έχει υποστεί μία ιαπωνική εταιρεία ή θυγατρική της στην πραγματοποίηση επενδύσεών της στην αλλοδαπή, εξαιτίας κάποιας φυσικής καταστροφής ή ξεσπάσματος πολέμου.
Πηγή: Πρεσβεία της Ελλάδος στο Τόκυο, Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων
