Οι κύριες τάσεις και προκλήσεις του ναυτιλιακού κλάδου στο επίκεντρο εκδήλωσης της PwC Ελλάδας

H ανάπτυξη στρατηγικών βιώσιμης ανάπτυξης, η κυβερνοσφάλεια, οι αλλαγές στα λογιστικά πρότυπα IFRS και USGAAP και οι πρόσφατες αλλαγές στην φορολογική νομοθεσία αποτελούν τις κύριες προκλήσεις με σημαντικό αντίκτυπο στο άμεσο μέλλον στις ναυτιλιακές εταιρείες και στις οικονομικές τους υπηρεσίες

 
Οι κύριες τάσεις και προκλήσεις για τον ναυτιλιακό κλάδο παρουσιάστηκαν από την PwC Ελλάδας στο πλαίσιο εκδήλωσης για την οικονομική ενημέρωση των ναυτιλιακών εταιρειών. Στην εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, συμμετείχαν περισσότερα από 100 στελέχη τα οποία ενημερώθηκαν για μία σειρά θεμάτων που αναδείχθηκαν από τα στελέχη της  PwC ως εκείνα που επηρεάζουν άμεσα τις ναυτιλιακές εταιρείες και είναι χρήσιμο να λαμβάνονται υπόψη κατά τον σχεδιασμό των στρατηγικών τους όπως:

• Οι κανονισμοί της ΕΕ για χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων και πως επηρεάζουν τον κλάδο
• Hκυβερνοασφάλειακαι η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται
• Πρόσφατες εξελίξεις στα IFRSπου έχουν επίδραση στον τρόπο που λογιστικοποιούνται οι αλλαγές σε όρους δανειακών υποχρεώσεων και υπενθυμίσεις όσον αφορά στην παραβίαση συμβατικών όρων των δανειακών συμβάσεων και την αξιολόγηση της συνέχισης της δραστηριότητας
• Τoνέo μοντέλo πιστωτικών ζημιών με βάση τα USGAAP, τα νέα λογιστικά πρότυπα που αναμένεται να αλλάξουν τον τρόπο ταξινόμησης των δανειακών υποχρεώσεων με βάση τα USGAAPκαι οι πρωτοβουλίες της αμερικανικής επιτροπής κεφαλαιαγοράς (SEC) για την παροχή διαφόρων απλοποιήσεων
• Οι πιο πρόσφατες νομοθετικές αλλαγές στον ελληνικό φορολογικό νόμο που σχετίζονται με την ναυτιλία

Σύμφωνα με την PwC, οι πρόσφατοι κανονισμοί της ΕΕ για χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων, οι οποίοι αναμένεται ότι θα επηρεάσουν σημαντικά τις στρατηγικές δανεισμού των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στην ΕΕ, αποτελούν μία από τις μεγάλες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο κλάδος. Οι ναυτιλιακές εταιρείες που θα επιθυμούν πλέον πρόσβαση σε δανεισμό, θα καλούνται να εντάξουν στις επιχειρηματικές στρατηγικές τους στόχους που θα σχετίζονται με την βελτίωση του περιβαλλοντικού και κοινωνικού αποτυπώματος τους καθώς και την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών  εταιρικής διακυβέρνησης (δείκτης “ESG”).

Ο Δημήτρης Σακίπης, Manager,GovernanceRiskandComplianceServices, PwC Ελλάδας σχολίασε:  “Για να είναι έτοιμες να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις που προκύπτουν από τους πρόσφατους κανονισμούς της ΕΕ για τη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων, οι ναυτιλιακές εταιρείες θα  χρειαστεί να διαχειριστούν σωστά και να παρακολουθούν την επίδοσή τους σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση. Οι πρόσφατοι περιβαλλοντικοί κανονισμοί και τα νέα πρότυπα, συμπεριλαμβανομένων των ΙΜΟ 2020, IMODCS και του EUMRV, κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση και έχουν σκοπό να αμβλύνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των πλοίων. Επιπλέον, η βελτίωση του κοινωνικού αποτυπώματος και η εταιρική διακυβέρνηση, όπως για παράδειγμα η ευημερία των πληρωμάτων, η διαφύλαξη της υγείας και της ασφάλειά τους πάνω στα πλοία, η διαχείριση των κινδύνων και η εφαρμογή μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου, είναι δράσεις που μπορούν να βοηθήσουν τις ναυτιλιακές εταιρείες να βελτιώσουν ουσιαστικά την επίδοσή τους σε θέματα βιωσιμότητας. Τέλος, μέσω της προετοιμασίας εκθέσεων βιώσιμης ανάπτυξης, οι ναυτιλιακές εταιρείες μπορούν να αυξήσουν τη διαφάνεια, ενώ θέτοντας φιλόδοξους ESG στόχους, αποδεικνύουν έμπρακτα τη δέσμευση τους  για βιώσιμη ανάπτυξη”.

Καθώς οι κυβερνοεπιθέσεις και η υποκλοπή δεδομένων βρίσκονται πολύ ψηλά στην κλίμακα κινδύνων με σημαντικό αντίκτυπο για τη ναυτιλία, η κυβερνοασφάλεια αποτελεί πλέον μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τις εταιρείες του κλάδου. Σύμφωνα με τα στελέχη της PwC, στη νέα αυτή πραγματικότητα που διαμορφώνεται, οι ναυτιλιακές εταιρείες θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τρεις βασικές προκλήσεις:

• Τη διαχείριση του ρίσκου – οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τον κυβερνοχώρο γίνονται αντιληπτοί ως ένα ρίσκο που αφορά μόνο τον τομέα τεχνολογίας των ναυτιλιακών και όχι ως ένα συνολικό επιχειρηματικό ρίσκο
• Tη διαχείριση των εταιρειών ανάπτυξης συστημάτων και εφαρμογών τεχνολογίας – οι ναυτιλιακές εφαρμογές και τα συστήματα δεν έχουν επαρκή προστασία και σε πολλές περιπτώσεις λόγω έλλειψης υψηλών προδιαγραφών ασφάλειας και ρυθμιστικών απαιτήσεων, οι προμηθευτές και τα προϊόντα τους δεν ελέγχονται επαρκώς
• Tα ετεροχρονισμένα συστήματα πληροφορικής (legacysystems)- τα οποία σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι προστατευμένα επαρκώς είτε αυτά βρίσκονται πάνω στα είτε στις ίδιες εταιρείες

Ο Γιώργος Κολλιδάς, DirectorTechnologyConsulting, PwC Ελλάδας σχολίασε: “Οι ναυτιλιακές εταιρείες έχουν την δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που σχετίζονται με την κυβερνοασφάλεια λαμβάνοντας κατάλληλα μέτρα τα οποία μπορούν να μειώσουν το σχετικό ρίσκο και την έκθεσή τους σε τέτοιου είδους  κινδύνους. Η σωστή διαχείριση των εξωτερικών συνεργατών, η προστασία και ο σχεδιασμός για αντικατάσταση ή απόσυρση των παλαιών συστημάτων και η υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγγισης αναφορικά με τη διαχείριση των κινδύνων παράλληλα με την ενημέρωση του διοικητικού συμβουλίου και της διοίκησης και τον ορισμό ρόλου για τη διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με την κυβερνοαασφάλεια, αποτελούν μέτρα που ενισχύουν αποτελεσματικά την προστασία.

Όσον αφορά στα λογιστικά θέματα, το νέο μοντέλο πιστωτικών ζημιών με βάσει τα USGAAP είναι ήδη σε ισχύ για τις εταιρείες δημοσίου ενδιαφέροντος και ενώ δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση στον κλάδο της Ναυτιλίας, οι εταιρείες χρειάζεται να να εξετάσουν ιστορικά, τρέχοντα και μελλοντικά δεδομένα ώστε να να αξιολογήσουν και να κατανοήσουν την επίδραση της εφαρμογής του νέου λογιστικού προτύπου. Επιπλέον, στις ΗΠΑ, οι θεσμοθέτες των προτύπων έχουν προτείνει την επικαιροποίηση του υπάρχοντος προτύπου για τις δανειακές υποχρεώσεις που θα υποχρεώνει τις εταιρείες να ταξινομούν τις δανειακές υποχρεώσεις με βάση τους όρους της σύμβασης που ήταν σε ισχύ κατά την ημερομηνία του ισολογισμού. Ως εκ τούτου, αφαιρείται η δυνατότητα να λαμβάνονται υπόψιν αναχρηματοδοτήσεις που πραγματοποιoύνται μετά την ημερομηνία του ισολογισμού για την ταξινόμηση μίας δανειακής υποχρέωσης ως μακροπρόθεσμη, η οποία θα ήταν διαφορετικά βραχυπρόθεσμη. Η αλλαγή αυτή σημαίνει στην πράξη ότι οι εταιρείες, που συντάσσουν χρηματοοικονομικές καταστάσεις με βάση τα USGAAP, θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα αρκετά πιο νωρίς για την διαχείριση της ληκτότητας των υποχρεώσεων και την έγκαιρη αναχρηματοδότηση του χρέους.

Αναφορικά με τα φορολογικά θέματα, μία σειρά από αλλαγές που έχουν πραγματοποιηθεί πρόσφατα στην ελληνική φορολογική νομοθεσία επηρεάζουν σημαντικά το χώρο της ναυτιλίας. Το Νέο Συνυποσχετικό Οικειοθελούς Παροχής της Ναυτιλιακής Κοινότητας προς το Ελληνικό Δημόσιο, καθώς και ο εκσυγχρονισμός του καθεστώτος του φόρου χωρητικότητας μέσω της εξομοίωσης της φορολογικής μεταχείρισης των πλοιοκτητριών εταιρειών με τις ναυλώτριες εταιρείες γυμνού πλοίου (bareboatcharterer) ή τις μισθώτριες εταιρείες πλοίων υπό χρηματοδοτική μίσθωση (shiplessees) είναι ένας τρόπος αναγνώρισης της σημαντικής συμβολής της ναυτιλίας στην ελληνική οικονομία. Ταυτόχρονα, η παροχή σημαντικών φορολογικών κινήτρων έχει τονώσει την ελκυστικότητα την ελληνικής ναυτιλίας.

Σύμφωνα με τη Χριστίνα Τσιρώνη, Manager, TaxandLegalServices, PwC Ελλάδας, “Η θέσπιση ενός ευνοϊκού φορολογικού καθεστώτος για τα στελέχη και τους υπαλλήλους των εταιρειών  που ασχολούνται τόσο με τη ναύλωση όσο και με τη διαχείριση πλοίων, αποτελεί ένα ισχυρό “χαρτί” για την ενίσχυση της ελληνικής ναυτιλιακής αγοράς και την προώθηση της Ελλάδας ως μια ελκυστική χώρα για την άσκηση της ναυτιλιακής δραστηριότητας.”.

H Santos Equitz, Managing Director, Shipping Leader and Capital Markets, PwC Ελλάδας σχολίασε: “Με μια σειρά από πρόσφατες πρωτοβουλίες, η PwC Ελλάδας αφουγκράζεται τις ανησυχίες των στελεχών του χώρου της ναυτιλίας. Στο  ταχύτατα μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον, οι ναυτιλιακές εταιρείες θα χρειαστεί να “αγκαλιάσουν” τις τεχνολογικές εξελίξεις και αναπόφευκτα θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν αυξανόμενα και σύνθετα ρίσκα σχετικά με την κυβερνοασφάλεια. Επομένως είναι κρίσιμο να κατανοήσουν τις αδυναμίες τους και να επενδύσουν σε μέτρα που θα ενισχύσουν την κυβερνοασφάλειά τους μειώνοντας έτσι το σχετικό ρίσκο. Επίσης, οι νέοι κανονισμοί ωθούν τις ναυτιλιακές προς τις βιώσιμες επενδύσεις οι οποίες με τη σειρά τους θα τους δώσουν ευκολότερη πρόσβαση στη χρηματοδότηση, θα βελτιώσουν την εικόνα τους προς τους επενδυτές, θα μειώσουν τα λειτουργικά τους έξοδα, θα αυξήσουν την αποδοτικότητά τους και θα τις βοηθήσουν να κρατήσουν τους υπαλλήλους τους ή και να προσελκύσουν νέους”.

Ο SocratesLeptos, Partner, GlobalShipping&PortsLeader, PwC ελλάδας πρόσθεσε: “Οι ναυτιλιακές εταιρείες λειτουργούν σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο, απρόβλεπτο και υψηλού κινδύνου περιβάλλον.  Για την λήψη αποφάσεων χρειάζονται να ληφθούν υπόψη πολλοί παράγοντες  όπως οι τεχνολογικές εξελίξεις και η κυβερνοασφάλεια, η βιωσιμότητα και η υπεύθυνες επενδύσεις και η συμμόρφωση με το διαρκώς  αυξανόμενο κανονιστικό πλαίσιο, διαφυλάσσοντας παράλληλα το συμφέροντα των επενδυτών. Η PwC, με μεγάλη εμπειρία στην παροχή υπηρεσιών για τις ναυτιλιακές εταιρείες, τις υποστηρίζει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Μέσα από τη διοργάνωση μιας σειράς εκδηλώσεων, μοιραζόμαστε την εμπειρία μας και παρουσιάζουμε πραγματικά casestudy  συμβάλλοντας στην άρτια  ενημέρωση των επαγγελματιών της ναυτιλίας”.

 
PwC Greece – Shipping Industry Update for Finance Professionals: Understanding the upcoming EU sustainable finance regulation, addressing cybersecurity threats, evaluating the new and upcoming accounting changes under IFRS and US GAAP and, applying new shipping tax laws are some of the challenges for shipping companies

 
PwC’s insights, trends and current challenges for the shipping industry were presented during  “PwC’s Shipping Industry Update for Finance Professionals” event organized by PwC Greece. The event took place in Athens, in January 2020, and was attended by more than 100 shipping finance professionals who had the opportunity to receive an update on a number of topics that PwC experts believe will impact shipping businesses and their strategies ahead:

• EU sustainable finance regulation and the implications in the shipping industry;
• Cyber Security in the shipping industry and the inevitable new reality that shipping companies have to deal with;
• Recent developments under IFRS impacting accounting for debt modifications and reminders on debt covenant violations and going concern assessments;
• Looking at the new credit loss model under US GAAP, new accounting standards on the horizon expected to change the way we classify debt under US GAAP and an update on recent SEC simplification initiatives; and
• A glimpse into some of the more recent legislative changes impacting provisions in the shipping industry.

Shipping Finance and the recent EU Sustainable Finance Regulation, which is expected to drive the lending strategies of financial institutions in the EU, is  one of the major challenges for shipping companies according to PwC. This new regulation will drive shipping companies wishing to access financing to develop a business strategy that will improve their Environmental, Social and Governance (“ESG”) performance.

Dimitris Sakipis, Manager,Governance Risk and Compliance Services, PwC Greece, commented: “In order to prepare for the upcoming EU sustainable finance regulation, shipping companies will need to monitor and report their ESG performance. Recent environmental related laws and standards, including IMO 2020, IMO DCS and EU MRV aim to mitigate vessels’ environmental impact. Focusing on the Social and Governance factors like crew welfare, health and safety on board, risk management and internal controls is also important and will assist shipping companies to demonstrate an improved overall ESG performance. Moreover,  increasing transparency, through sustainability or ESG reporting and setting ambitious ESG targets is an important step that demonstrates the company’s commitment towards sustainable development”.

Moreover, cyberattacks and data theft are ranking high as potential threats with significant impact in the maritime industry and cyber security has become one of the most challenging issues for shipping companies. Within this newly shaped reality, PwC experts have identified three major cyber security challenges for the shipping industry: Risk Management – cyber risk continues to be perceived as an IT risk rather than a business risk, IT Vendor Management – maritime IT applications are not well-secured and in many cases IT vendors and their products are not regulated and lastly, Legacy Systems – being  rather difficult to safeguard both on-shore and on-board.

George Kollidas, Director Technology Consulting, PwC Greece explained: “Shipping companies can face the cybersecurity challenges by taking countermeasures to minimise the relevant risks. These include closely managing and monitoring 3rd party relationships, ring fencing and planning for the  replacement or decommissioning of legacy systems and following a holistic approach in managing cyber risks by creating better awareness in boards and senior management and establishing clear cyber risk ownership”.

Regarding accounting issues, the new credit loss model under US GAAP is now effective for public companies and while not expected to have a large impact on the shipping industry, companies will need to evaluate historical, current and future data to evaluate and understand the impact of adopting the new standard. Furthermore, in the US, standard setters are proposing an update to existing debt  guidance that would require companies to classify debt on the basis of contractual terms existing as of the balance sheet date, eliminating the possibility of using post balance sheet refinancings to classify debt as non current that would otherwise be current at the balance sheet date. This change would mean US GAAP reporters will need to be more proactive in managing debt maturities and timing of executing debt refinancing.

Finally, there have been a number of recent legislative reforms  in the Greek shipping tax law provisions.​Among other reforms, the New Voluntary Contribution between the Greek Shipping Community and the Greek Government and the latest modernization of the tonnage tax regime by means of the equalization of the tax treatment of the ship-owning companies to bareboat charterers and lessees, illustrate the recognition of the contribution of the Shipping Industry to the Greek economy. In parallel, the introduction of key tax incentives has boosted the attractiveness of the Greek shipping industry.

According to Christina Tsironi, Manager, Tax and Legal Services, PwC Greece “The enactment of a favorable tax regime for the executives and employees of both chartering and ship management companies could be viewed as ​a ​strong asset to the reinforcement of the Greek shipping market​ and the enhancement of the attractiveness of Greece as a location for shipping operations​”.

Μs. Santos Equitz, Managing Director, Shipping Leader and Capital Markets, PwC Greece commented: “Through a series of recent initiatives, PwC Greece has been closely listening to shipping professionals and their concerns. In a rapidly changing business environment, shipping companies will have to embrace technological advancements and as a result, they will continue to face increasing and more complex cyber risks. It is thus vital for the shipping organisations to understand their vulnerabilities and invest in cyber security measures that will help them minimise the impacts of a potential cyber attack. Moreover, new regulations urge shipping companies to embrace sustainable investments. These will eventually provide them with easier access to funding, a more positive stakeholder view of the organisation, but also will decrease operating expenses, increase operating efficiencies and attract and retain employees”.

Mr. Socrates Leptos, Partner, Global Shipping & Ports Leader, PwC Greece commented: “Shipping businesses operate in a constantly changing, unpredictable and high risk environment. Decision making involves a series of important considerations such as, technological advancement and cyber crime protection, sustainability and responsible investment and compliance in an increasingly regulated environment safeguarding at the same time stakeholders’ interests. Through its extensive experience in servicing the shipping industry, PwC can assist shipping companies in dealing with these challenges. Our shipping focused events constitute an opportunity for PwC experts to share their insights and real life examples with the shipping community”.