ΣΕΒ: Η Ευρώπη υστερεί σε ανταγωνιστικότητα. Η Ελλάδα ακόμη περισσότερο

9 Μαρτίου, 2017 2:51 μμ

Η Ελλάδα έχει πολύ μεγαλύτερη απόσταση να καλύψει από την μέση ευρωπαϊκή χώρα, και συνεπώς απαιτείται επιτάχυνση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας. Στο πλαίσιο αυτό, οι ατέρμονες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές καταστρέφουν το επιχειρηματικό κλίμα, καθυστερούν την επανεκκίνηση της οικονομίας, και, σε τελική ανάλυση, καθηλώνουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και τη χώρα, στις χαμηλότερες ταχύτητες της Ευρώπης, σημειώνει ο ΣΕΒ στο σημερινό δελτίο του για την ελληνική οικονομία.  Αναλυτικά:

 
-Σε μια περίοδο που έχει ανοίξει επίσημα η συζήτηση για την Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων, η Business Europe, που εκπροσωπεί τον επιχειρηματικό κόσμο της Ευρώπης, στο Βαρόμετρο Μεταρρυθμίσεων που δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα, παρουσιάζει τεκμηριωμένες προτάσεις για την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, σε σχέση με τις άλλες μεγάλες εθνικές οικονομίες του πλανήτη.. Συμπερασματικά, οι Ευρωπαίοι επιχειρηματίες δίνουν έμφαση στην ανάπτυξη της μεταποίησης, της ψηφιακής οικονομίας, των τηλεπικοινωνιών, της ενέργειας και των υπηρεσιών. Προωθούν τη μείωση της τιμής της ενέργειας, μέσω μείωσης των ενεργειακών φόρων και απελευθέρωσης της αγοράς, και την θέσπιση κινήτρων για την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων, και ειδικότερα εκείνων που αφορούν σε Έρευνα και Ανάπτυξη, ως καθοριστικής σημασίας παρεμβάσεις για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ταυτόχρονα, αναζητούν προσφορότερους τρόπους χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, καθώς οι τράπεζες αντιμετωπίζουν υψηλές επισφάλειες, αλλά και αύξησης της απασχόλησης, κυρίως μέσω στοχευμένων μειώσεων στις εισφορές εργοδοτών/ εργαζομένων. Τέλος, θεωρούν επιβεβλημένη την αλλαγή του μείγματος δημοσιονομικής προσαρμογής, με αύξηση των δημοσίων επενδύσεων και των δημοσίων δαπανών σε πεδία με υψηλότερη οικονομική αποτελεσματικότητα όπως πχ Έρευνα και Ανάπτυξη, υγεία, παιδεία, μεταφορές, και τηλεπικοινωνιες, με αντίστοιχη μείωση της υπερφορολόγησης των επιχειρήσεων και της εργασίας. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, σε εκδήλωση για την ευρωπαϊκή βιομηχανία (EU Industry Day), τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας, κάνοντας λόγο για κενό επενδύσεων €400 δισ. στην Ευρώπη, μέσω μιας στρατηγικής βασισμένης στην προώθηση νέων τεχνολογιών και την ανάπτυξη νέων βιο-υλικών, μετάλλων, πολυμερών και μεθόδων προηγμένης μεταποίησης, την καινοτομία και το υψηλών δεξιοτήτων ανθρώπινο δυναμικό. Η ατζέντα των μεταρρυθμίσεων δεν διαφέρει ουσιαστικά από τα μέτρα πολιτικής στα οποία δίνει προτεραιότητα και ο ΣΕΒ, που είναι μέλος της Business Europe. Η Ευρώπη θεωρεί συνεπώς ότι έχει ανάγκη σημαντικών μεταρρυθμίσεων για να γίνει ανταγωνιστικότερη, με την Ελλάδα να αμφισβητεί ακόμη τη σημασία των μεταρρυθμίσεων που εφαρμόζονται στο πλαίσιο του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, διαθρωτικών αλλαγών και αποκρατικοποιήσεων. Η Ελλάδα έχει πολύ μεγαλύτερη απόσταση να καλύψει από την μέση ευρωπαϊκή χώρα, και συνεπώς απαιτείται επιτάχυνση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας. Στο πλαίσιο αυτό, οι ατέρμονες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές καταστρέφουν το επιχειρηματικό κλίμα, καθυστερούν την επανεκκίνηση της οικονομίας, και, σε τελική ανάλυση, καθηλώνουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και τη χώρα, στις χαμηλότερες ταχύτητες της Ευρώπης.

 
-Τελικά, η αβεβαιότητα όντως έχει επιπτώσεις, όπως καταδεικνύει η καθήλωση της ανάπτυξης το 2016. Η πτώση του ΑΕΠ στο δ’ τρίμηνο του 2016 κατά -1,1% (εποχικώς διορθωμένα στοιχεία) σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2015, οφείλεται εν πολλοίς στη μεγάλη αύξηση των εισαγωγών και πτώση των επενδύσεων (και παγίων και αποθεμάτων), παρά τη διατήρηση των δεικτών οικονομικής δραστηριότητας σε αυξητική, αν και κατά τι μειωμένη σε σχέση με το γ’ τρίμηνο του 2016, τροχιά. Η όξυνση της αβεβαιότητας στο δ’ τρίμηνο του 2016 οφείλεται στην αναστάτωση που προκλήθηκε στην οικονομία από την ατελέσφορη διαπραγμάτευση με τους δανειστές, καθώς και την προσδοκώμενη μεγάλη αύξηση του φορολογικού βάρους το 2017. Η ματαίωση επενδυτικών σχεδίων προφανώς οδήγησε σε κάποια εξασθένιση της παραγωγής και αντίστοιχη μείωση των αποθεμάτων, ενώ αναμένεται να οδηγήσει και σε μείωση των εισαγωγών, εάν δεν ανατραπεί. Στο πλαίσιο αυτό, η μείωση του δείκτη οικονομικού κλίματος και η πτώση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στις αρχές του 2017, δεν προοιωνίζονται καλό οικονομικό αποτέλεσμα για το α’ τρίμηνο του 2017. Η ταχεία άρση των αβεβαιοτήτων προκύπτει ως επιτακτική ανάγκη για να επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για το 2017 και η ανάκαμψη να μην μείνει στα χαρτιά.

 

Η Business Europe σε αναζήτηση μεταρρυθμίσεων ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Οικονομίας

«Πρόσφατα, δημοσιεύτηκε το Βαρόμετρο Μεταρρυθμίσεων από την Business Europe, την συνομοσπονδία των Ευρωπαϊκών επιχειρηματικών συνδέσμων, που μέλος της από την Ελλάδα είναι ο ΣΕΒ. Στη σημαντική αυτή έκθεση, οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής επιχειρηματικής κοινότητας καταγράφουν τις διαρθρωτικές αδυναμίες της Ευρωπαϊκής οικονομίας, αξιολογούν τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες που γίνονται σε διάφορες χώρες και προτείνουν δράσεις πολιτικής για την ενδυνάμωση της βιώσιμης μακροπρόθεσμα αναπτυξιακής διαδικασίας στην Ευρώπη, με στόχο την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής οικονομίας στην παγκόσμια αγορά. Παράλληλα, σε εκδήλωση για την ευρωπαϊκή βιομηχανία (EU Industry Day), που πραγματοποιήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2017, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας, κάνοντας λόγο για επενδυτικό κενό ύψους €400 δισ. συνολικά στην Ευρώπη, για την κάλυψη του οποίου χρειάζεται να εφαρμοστεί μια στρατηγική για τη βιομηχανία, βασισμένη στην προώθηση νέων τεχνολογιών και την ανάπτυξη νέων βιο-υλικών, μετάλλων, πολυμερών και μεθόδων προηγμένης μεταποίησης, την καινοτομία και το υψηλών δεξιοτήτων ανθρώπινο δυναμικό. Στην κατεύθυνση αυτή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει έμφαση στη σημασία της βιομηχανίας σε όλες τις πολιτικές τόνωσης της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, από το Επενδυτικό σχέδιο Γιούνκερ και το πρόγραμμα Horizon 2020, στη Στρατηγική για την Ενιαία Αγορά, την Κυκλική Οικονομία και την Ψηφιοποίηση της Ευρωπαϊκής Βιομηχανίας.

Η ανάκαμψη της Ευρωπαϊκής οικονομίας υπολείπεται αυτής στις ΗΠΑ και, χωρίς περαιτέρω μεταρρυθμίσεις, οι δυνητικοί ρυθμοί ανάπτυξης στο μέλλον θα είναι χαμηλότεροι στην Ευρώπη απ’ ό,τι στην Αμερική, με τις εισροές ξένων επενδύσεων στην Ευρώπη να εξασθενούν τα τελευταία χρόνια σε σχέση με τους ανταγωνιστές της (Δ01, Δ02). Έτσι, αφού διαπιστώνεται ότι το κόστος για τη σύσταση μιας εταιρείας είναι τριπλάσιο, και ο χρόνος που απαιτείται είναι διπλάσιος, στην Ευρώπη απ’ ό,τι στην Αμερική (Δ03), καθώς και ότι οι τιμές ενέργειας για επιχειρήσεις είναι υπερδιπλάσιες στην Ευρώπη απ’ ό,τι στην Αμερική (Δ04), η Business Europe προτείνει:

 

α) να επιταχυνθεί η δημιουργία ενιαίας αγοράς ιδίως όσον αφορά στην ψηφιακή οικονομία, τις τηλεπικοινωνίες, την ενέργεια και τις υπηρεσίες

β) να εξορθολογισθεί το ρυθμιστικό περιβάλλον σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο, και να είναι καλύτερα σχεδιασμένο και στοχευμένο, και όχι γραφειοκρατικό

γ) να μειωθούν οι τιμές της ενέργειας, μέσω στοχευμένων μέτρων συμπίεσης φόρων και τελών επί των ενεργειακών προϊόντων, καθώς και μέσω της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας, έτσι ώστε να μετριασθεί η διαφορά κόστους χρήσης της ενέργειας μεταξύ Ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και των ανταγωνιστών τους και να προωθηθεί η ενεργειακή ασφάλεια και,

δ) να επεκταθούν οι Ευρωπαϊκές υποδομές μεταφορών και ενέργειας μέσω άρσης όλων των ρυθμιστικών, διοικητικών και τεχνικών εμποδίων, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η πρόσβαση των επιχειρήσεων σε ποιοτικές υποδομές.

Όσον αφορά στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στους τομείς της καινοτομίας και του ψηφιακού μετασχηματισμού της οικονομίας, διαπιστώνεται ότι η Ευρώπη:

 υστερεί στις δαπάνες Ε&Α – Έρευνας και Ανάπτυξης (2% του ΑΕΠ στην Ευρώπη, 3.6% στην Ιαπωνία και 2.7% στις ΗΠΑ, Δ05)

 υστερεί στις επενδύσεις ευρυζωνικότητας κατά κεφαλήν (€90 στην Ευρώπη, €226 στην Ιαπωνία, €178 στις ΗΠΑ)

 υστερεί στις ασύρματες ευρυζωνικές παροχές (45% κάτω από την Ιαπωνία, 34% κάτω από τις ΗΠΑ), καθώς και στις ταχείες συνδέσεις μέσω οπτικών ινών (Δ06)

 υστερεί στις νέες αιτήσεις για διπλώματα ευρεσιτεχνίας (στις ΗΠΑ οι αιτήσεις είναι τρεις φορές υψηλότερες απ’ ότι στην Ευρώπη)

Έτσι, η Business Europe θεωρεί απαραίτητο:

α) να αυξηθούν οι επενδύσεις Ε&Α στο 3% του ΑΕΠ σε όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης

β) να δοθούν κίνητρα για την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων Ε&Α και τη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων και ερευνητικών ιδρυμάτων στη δημιουργία δικτύων και επιχειρηματικών συστάδων

γ) να αρθούν όλα τα εμπόδια στο διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο, να καταργηθούν μέτρα που επιβάλουν τη διατήρηση πληροφοριών σε τοπικό επίπεδο, και, να αντιμετωπισθούν ζητήματα κατακερματισμού των αγορών όσον αφορά στην προστασία του καταναλωτή, την φορολογία και τους κανόνες που διέπουν τα πνευματικά δικαιώματα και την προστασία των δεδομένων.

Μέρος του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος είναι και η πρόσβαση σε χρηματοδότηση με όρους χρηματοοικονομικής σταθερότητας. Ήδη,

 η πιστωτική επέκταση στην Ευρώπη είναι ακόμη αρνητική και τα υπόλοιπα των δανείων σε χαμηλότερο επίπεδο εκείνου του 2012

 τα δάνεια σε καθυστέρηση στην Ευρωζώνη έχουνε υπερδιπλασιασθεί σε 5% έναντι του επιπέδου πριν την κρίση (2%), δεσμεύοντας κεφάλαια που εάν απελευθερωνόντουσαν θα μπορούσαν να δώσουν ώθηση στην πιστωτική επέκταση κατά 2.5 π.μ. (Δ07)

 για κάθε €10 χρηματοδότησης μόνο τα €2 προέρχονται από τις κεφαλαιαγορές στην Ευρώπη, ενώ στις ΗΠΑ συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, και τέλος,

 η Ευρώπη έχει μερίδιο 12% στις παγκόσμιες αγορές κεφαλαίων υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου, όταν το αντίστοιχο ποσοστό για τις ΗΠΑ είναι 55%.

Στο πλαίσιο αυτό, η Business Europe προτείνει:

α) την λήψη μέτρων, στο πλαίσιο της δημιουργίας της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Ένωσης Κεφαλαιαγορών, για την ανάπτυξη συμπληρωματικών, προς την τραπεζική, μορφών χρηματοδότησης ώστε να αντισταθμιστεί η επίπτωση της συνεχιζόμενης απομόχλευσης των τραπεζών στην πρόσβαση των επιχειρήσεων, και ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, σε κεφάλαια.

β) την εκλογίκευση των κανόνων που διασφαλίζουν την χρηματοοικονομική σταθερότητα ώστε να μην αντιστρατεύονται την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών των επιχειρήσεων.

γ) τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού συστήματος προστασίας των καταθέσεων, στο πλαίσιο ενίσχυσης ενός ενιαίου συστήματος αναδιάρθρωσης τραπεζών και παρακολούθησης της ποιότητας του ενεργητικού τους.

δ) την ταχεία αντιμετώπιση των δανείων σε καθυστέρηση με τρόπο που να αυξάνει τις χορηγήσεις και να διατηρεί την χρηματοοικονομική σταθερότητα.

Στον τομέα της αγοράς εργασίας και της επαγγελματικής κατάρτισης των εργαζομένων, παρατηρείται ότι η κινητικότητα της εργασίας στη Ευρώπη είναι πολύ χαμηλότερη απ’ ό,τι στις ΗΠΑ (π.χ. το 2012, μόνο το 0.2% του ευρωπαϊκού εργατικού δυναμικού μετακόμισε σε κάποια άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ στις ΗΠΑ το 2.7% του εργατικού δυναμικού μετακόμισε σε άλλη πολιτεία):

 η διαφορά μεταξύ του τι πληρώνει ο εργοδότης και τι βάζει στην τσέπη ένας χαμηλόμισθος εργαζόμενος στην Ευρώπη είναι 30% και 20% υψηλότερη απ’ ό,τι στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία αντιστοίχως

 η μέση βαθμολογία PISA δεκαπεντάχρονων μαθητών στις επιστήμες, τα μαθηματικά και την ανάγνωση στην Ευρώπη είναι πολύ χαμηλότερη εκείνης στην Ιαπωνία, τον Καναδά και την Κορέα

Στην βάση αυτών των παρατηρήσεων, η Business Europe προωθεί:

α) μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας που να στοχεύουν στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, κυρίως για τους νέους

β) τον εξορθολογισμό του ρυθμιστικού περιβάλλοντος στην αγορά εργασίας ώστε να γίνει πιο απλό, ευέλικτο και σαφές

γ) τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους μέσω στοχευμένων μειώσεων στις εργοδοτικές εισφορές

δ) την αντιμετώπιση των ελλείψεων σε εργασιακές εξειδικεύσεις μέσω καλύτερης στόχευσης του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος επαγγελματικής κατάρτισης στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Απαιτούνται πολλοί περισσότεροι απόφοιτοι θετικής κατεύθυνσης (επιστήμες, τεχνολογία, μηχανολόγοι και μαθηματικοί) καθώς και άτομα με εκπαίδευση σε ψηφιακές τεχνολογίες, και,

ε) την παραμονή στην εργασία για μακρύτερο χρονικό διάστημα ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, καθώς και την ένταξη των νόμιμων μεταναστών στο εργατικό δυναμικό. Στον τομέα της φορολογίας και των δημοσίων οικονομικών, η Business Europe σημειώνει ότι:

 το επίπεδο δημοσίου χρέους στην ΕΕ-28 διαμορφώνεται σε 86% του ΑΕΠ (με το επιθυμητό κατά Maastricht σε 60%)

 για την αντιμετώπιση της χρηματοοικονομικής κρίσης οι δημόσιες δαπάνες αρχικά διογκώθηκαν και, για την επαναφορά των δημοσιονομικών ελλειμμάτων σε κανονικότερα επίπεδα, το φορολογικό βάρος αυξήθηκε υπερβολικά μεταξύ 2011 και 2013, ενώ από το 2014 και μετά, ξαναδόθηκε έμφαση σε μειώσεις δαπανών

 το φορολογικό βάρος σήμερα στην Ευρώπη είναι 50% υψηλότερο απ’ ό,τι στις ΗΠΑ και 20% υψηλότερο απ’ ό,τι στην Ιαπωνία (Δ08, Δ09)

Στο πλαίσιο αυτό, οι συστάσεις πολιτικής περιλαμβάνουν:

α) την αλλαγή του μείγματος δημοσιονομικής προσαρμογής προς την κατεύθυνση μείωσης των μη παραγωγικών δαπανών και τόνωσης των δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων, με παράλληλη μείωση της υπερφορολόγησης

β) την προσήλωση στους στόχους του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης για την μακροχρόνια αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους σε πιο βιώσιμα επίπεδα, με ευελιξία όσον αφορά στην αντιμετώπιση ελλειμμάτων που οφείλονται στην αύξηση των επενδύσεων και δαπανών που ενισχύουν την ανάπτυξη, καθώς και την αναγνώριση του γεγονότος ότι τα οφέλη των μεταρρυθμίσεων εμφανίζονται στο μέλλον ενώ το κόστος στην παρούσα περίοδο

γ) την μείωση του φορολογικού βάρους στην εργασία και το κεφάλαιο, με ιδιαίτερη έμφαση στην μείωση των φόρων που επηρεάζουν την ανάληψη επενδυτικής δραστηριότητας καθώς ασκούν αρνητικές επιδράσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση, και, τέλος,

δ) την απλοποίηση των φορολογικών συστημάτων ώστε να γίνουν πιο διαφανή και φιλικά προς τους φορολογούμενους

Αξιολογώντας, τέλος, η Business Europe τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στα διάφορα κράτη που εκπροσωπούνται στον οργανισμό, διαπιστώνει τα εξής:

 η υιοθέτηση των βέλτιστων πρακτικών στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών θα μπορούσε να αυξήσει την παραγωγή στην Ευρωζώνη πάνω από 6% μέχρι το 2025, μειώνοντας κατά 50% τη διαφορά στο κατά κεφαλήν εισόδημα με τις ΗΠΑ μέχρι το 2030

 οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σε εθνικό επίπεδο, αν και προς την σωστή κατεύθυνση (Δ10), καταγράφουν απαράδεκτα χαμηλό επίπεδο υλοποίησης (17%)

 οι μελλοντικές προτεραιότητές για μεταρρυθμίσεις δεν διαφέρουν από εκείνες του παρελθόντος, δηλαδή μείωση του φορολογικού βάρους και βελτιώσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον

 η στήριξη των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο κινητοποίησης από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η ενίσχυση των σχημάτων πολλών ταχυτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σημαίνει πρακτικά ότι οι πιο ανταγωνιστικές οικονομίες θα αυξήσουν ακόμη περισσότερο την απόστασή τους από τις υπόλοιπες και φυσικά την Ελλάδα, υιοθετώντας μέτρα πολιτικής όπως τα προαναφερόμενα. Είναι επιτακτικό για την χώρα μας, αν δεν θέλει να μείνει στην τελευταία ταχύτητα, να εφαρμόσει αυτές τις πολιτικές. Η Πολιτεία και οι Θεσμοί οφείλουν να αποδείξουν ότι ενδιαφέρονται έμπρακτα και ειλικρινά και όχι μόνο θεωρητικά για την ανάπτυξη. Ας αξιολογήσουν λοιπόν σοβαρά τα αναπτυξιακά μέτρα που καλούνται να λάβουν οι υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. για να τα ενσωματώσουν και στο Ελληνικό πρόγραμμα χωρίς δεύτερη σκέψη.»