ΣΕΒ: «Συμφωνία τώρα!»

Τοις ελευθέροις μεγίστη ανάγκη  η υπέρ των πραγμάτων αισχύνη (Δημοσθένης)

 
Κυκλοφόρησε το Εβδομαδιαίο Δελτίο για την Ελληνική Οικονομία  «Οικονομία & Επιχειρήσεις» του ΣΕΒ, το οποίο συνοπτικά αναφέρει:

• Η αδήριτη αναγκαιότητα μιας βιώσιμης συμφωνίας με τους εταίρους ώστε να αποφευχθεί η έξοδος της χώρας από το Ευρώ επισημαίνεται στην Έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική.
• Η συμφωνία με τους θεσμούς θα επιτευχθεί με την κυβέρνηση να υιοθετεί περιορισμένες διαρθρωτικές αλλαγές στο συνταξιοδοτικό (κατάργηση εξόφθαλμων προνομίων και στρεβλώσεων) και κάποιες από τις μεταφορές προϊόντων και υπηρεσιών στον ανώτατο συντελεστή ΦΠΑ, που προτείνουν οι θεσμοί. Σε κάθε περίπτωση, το πακέτο μέτρων θα έχει άκρως υφεσιακές επιπτώσεις στην οικονομία, καθώς στηρίζεται υπέρμετρα σε πρόσθετη φορολόγηση επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
• Καθώς η τάση υποχώρησης της ανεργίας έχει ανακοπεί, η πραγματική οικονομία συνεχίζει να εκπέμπει μηνύματα που κινούνται τόσο προς την κατεύθυνση της ανάκαμψης όσο και της εκ νέου υποτροπής σε ύφεση. Ο κύκλος εργασιών σε χερσαίες μεταφορές και στην αποθήκευση δίνουν, ο πρώτος, σημάδια υποχώρησης και, ο δεύτερος, ενίσχυσης. Εντυπωσιακή είναι, επίσης, η αύξηση στον κύκλο εργασιών στις υπηρεσίες και ειδικά στις υπηρεσίες προς επιχειρήσεις. Με τη σειρά τους, η οικοδομική δραστηριότητα, οι αεροπορικές μεταφορές και η αύξηση των πωλήσεων αυτοκινήτων φαίνεται να ενισχύονται λόγω του τουρισμού, μέσω των ανακαινίσεων τουριστικών μονάδων για τις κατασκευές και την αύξηση των στόλων ενοικιαζόμενων αυτοκινήτων για τις πωλήσεις αυτοκινήτων. Τέλος, η αύξηση της απασχόλησης στο λιανικό εμπόριο υποστηρίζεται και αυτή, τουλάχιστον εν μέρει, από την ενίσχυση του τουρισμού.
• Εκθέσεις του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO) καταγράφουν α) πως η αύξηση της μισθωτής εργασίας είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ικανότητα της χώρας να αντιμετωπίσει τις σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις και β) πως η άρση των θεσμικών αδυναμιών στις αγορές προϊόντων και το επιχειρηματικό περιβάλλον είναι προϋπόθεση για την ανάπτυξη της μισθωτής εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Επιπλέον, η εκτενής παράθεση παραδειγμάτων από άλλες χώρες δείχνει ότι η υιοθέτηση ενεργών πολιτικών για την απασχόληση μπορεί να οδηγήσει σε επιθυμητά αποτελέσματα εφόσον υπάρχει προσεκτικός σχεδιασμός και συνεχής προσαρμογή ώστε να αντιμετωπίζονται οι όποιες παρενέργειες.

Συμφωνία τώρα!

Το περασμένο Σαββατοκύριακο (13-14/6/2015) κατέρρευσαν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδος και θεσμών. Οι προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης για μέτρα που κάλυπταν πλήρως το δημοσιονομικό κενό όπως εκτιμάται από τους θεσμούς εκρίθησαν ανεπαρκείς ως προς την μονιμότητα των μέτρων και/ή την εκτίμηση απόδοσής τους. Οι θεσμοί ζήτησαν η απόδοση από την αναμόρφωση του ΦΠΑ να αυξηθεί σε ετήσια βάση σε €1800 εκατ. από €1360 που ήταν η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης και να προστεθούν μέτρα ύψους €1800 εκατ. ετησίως από την αναμόρφωση του ελληνικού συνταξιοδοτικού συστήματος. Οι δύο προτάσεις των θεσμών εκρίθησαν απαράδεκτες από την ελληνική κυβέρνηση καθώς επιβαρύνουν υπέρμετρα τον οικογενειακό προϋπολογισμό των νοικοκυριών (ιδίως η αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 10% περίπου) και πλήττουν τις κύριες και επικουρικές συντάξεις που θα πρέπει να περικοπούν σημαντικά. Η συνολική διαφορά ανέρχεται σε €2,3 δισ. για τα οποία η ελληνική πλευρά καλείται να παρουσιάσει ισοδύναμα μέτρα εάν εμμείνει στην άρνησή της να δεχθεί τις προτάσεις των θεσμών.

Συγκεκριμένα, η τελευταία ελληνική πρόταση στις διαπραγματεύσεις (όπως διέρρευσε στην Καθημερινή στις 15/6/15, Πίνακας 1) προβλέπει μία σειρά μέτρων με στόχο την δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων 1% και 2% του ΑΕΠ το 2015 και 2016 αντιστοίχως, που είναι και οι επιθυμητοί στόχοι από πλευράς θεσμών.

– Η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ότι το δημοσιονομικό κενό για το 2015 είναι 1,1% του ΑΕΠ και 1,9% του ΑΕΠ για το 2016. Οι θεσμοί θεωρούν ότι το δημοσιονομικό κενό για το 2015 είναι 3,1% του ΑΕΠ και 3,3% του ΑΕΠ για το 2016.

– Η ελληνική κυβέρνηση προτείνει μέτρα για την κάλυψη του κατ’ αυτήν εκτιμώμενου δημοσιονομικού κενού ύψους €1995 εκατ. το 2015 και €3583 εκατ. το 2016 (Πίνακας 1). Προτείνει, επίσης, πρόσθετα μέτρα για την κάλυψη του εκτιμώμενου από τους θεσμούς δημοσιονομικού κενού ύψους €3620 εκατ. το 2015 και €5944 εκατ. το 2016 (Πίνακας 2).

– Στα μέτρα που ήταν ήδη γνωστά έχουν προστεθεί: α) έκτακτη εισφορά στις επιχειρήσεις με συντελεστή 12% σε επιχειρήσεις με κέρδη το 2014 άνω του €1 εκατ., που θα αποδώσουν €600 εκατ. κάθε χρονιά το 2015-2016. β) αύξηση του φορολογικού συντελεστή στις επιχειρήσεις από 26% στο 29% που θα αποδώσει €450 εκατ. το 2016.

– Η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για τον ΦΠΑ περιλαμβάνει και μεσαίο συντελεστή 13% έναντι 11% προηγουμένως (με τον τουρισμό, την ΔΕΗ και τα βασικά τρόφιμα στο 13%), με ετήσια απόδοση €1360 εκατ. (€680 το 2015).

Από την επισκόπηση των μέτρων, προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα:

α) η πλειοψηφία των προτεινόμενων μέτρων είναι έκτακτου χαρακτήρα και δεν οδηγούν σε μόνιμο δημοσιονομικό όφελος ή επηρεάζουν αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα, αποδυναμώνοντας, σε τελική ανάλυση, την απόδοσή τους.

β) σχεδόν όλα τα μέτρα αφορούν στο σκέλος των φορολογικών εσόδων, που αποτυπώνουν την φιλοσοφία της ελληνικής κυβέρνησης για εξεύρεση πόρων προς χρηματοδότηση κοινωνικών και επενδυτικών δαπανών, στερώντας πόρους από την ιδιωτική οικονομία και μεγαλώνοντας το κράτος, μειώνοντας ταυτόχρονα την αποτελεσματικότητα της χρήσης των πόρων.

γ) από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής προβλέπεται η είσπραξη €1,5 δισ. το 2016 (λαθρεμπόριο καυσίμων, φοροκλοπή ΦΠΑ, αξιοποίηση καταθετικών λογαριασμών για τον καταλογισμό φόρου εισοδήματος) ενώ επιδιώκεται ταυτόχρονα η είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών ύψους €500 εκατ. ετησίως.

δ) η έμφαση στην αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ αναμένεται να οδηγήσει σε διόγκωση της φοροδιαφυγής και κάνει, πλέον, τελείως απαραίτητη την αντιμετώπισή της μέσω καινοτομικών διαδικασιών, όπως και προτείνεται από την ελληνική κυβέρνηση.

ε) η πρόταση των θεσμών για την περικοπή δαπανών €1,8 δισ. ετησίως στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας, αν και άκαιρη, είναι προς την σωστή κατεύθυνση. Αργά ή γρήγορα δε θα εφαρμοσθεί, στο βαθμό που δεν υπάρχει διαθέσιμη συνταξιοδοτική αποταμίευση, αλλά ούτε και περιουσιακά στοιχεία για την στήριξη των συντάξεων. Σημειώνεται ότι το 2014, οι ασφαλιστικές εισφορές ανήλθαν σε €19 δισ., ενώ οι κοινωνικές παροχές σε €40 δισ. (εκ των οποίων οι συντάξεις σε €32 δισ.). Το έλλειμμα αυτό (€21 δισ.) απορροφά το ήμισυ περίπου των φορολογικών εσόδων της χώρας που ανήλθαν σε €44 δισ., καθιστώντας ευάλωτη την χρηματοδότηση των κοινωνικών παροχών καθώς τα φορολογικά έσοδα υπόκεινται στις διακυμάνσεις του οικονομικού κύκλου (Πίνακας 2). Μία εξυγίανση του ασφαλιστικού συστήματος, με κατάργηση των εξόφθαλμων προνομίων, μπορεί pari passu να αποτελέσει το εφαλτήριο για μία μείωση των φόρων ώστε να τονωθεί η ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα, η απασχόληση, τα εισοδήματα των εργαζομένων και, σε τελευταία ανάλυση, οι ασφαλιστικές εισφορές.