ΣΕΒ: Το ΔΝΤ αποτυπώνει τη δυσπιστία του για την αποτελεσματικότητα των μέτρων οικονομικής πολιτικής

Το ΔΝΤ, στις φθινοπωρινές του προβλέψεις για την Ελλάδα, αποτυπώνει τη δυσπιστία του για την αποτελεσματικότητα των μέτρων οικονομικής πολιτικής που έχουν συμφωνηθεί με τους πιστωτές της χώρας και κατά πόσο θα έχουν το προσδοκώμενο αποτέλεσμα όσον αφορά στο ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος, σημειώνει ο ΣΕΒ στο Eβδομαδιαίο Δελτίο για την Ελληνική οικονομία – Οικονομία & Επιχειρήσεις.

 
Τα μικρότερα πρωτογενή πλεονάσματα που προβλέπει το ΔΝΤ, σε συνδυασμό με μείωση της υπερφορολόγησης μέσω ανακατανομής του φορολογικού βάρους υπέρ όσων δημιουργούν απασχόληση και εισοδήματα, έτσι ώστε να ενισχυθούν οι συνθήκες διαμόρφωσης μιας διατηρήσιμης ανάπτυξης, οδηγούν το ΔΝΤ σε προβλέψεις για ρυθμούς ανάπτυξης 0,1% και 2,8% για το 2016 και 2017 αντιστοίχως, που είναι οριακώς καλύτεροι από τις επίσημες προβλέψεις, αλλά για διαφορετικούς λόγους και με ένα διαφορετικό μείγμα πολιτικής.

Στο πλαίσιο των φθινοπωρινών προβλέψεων για την παγκόσμια οικονομία (World Economic Outlook και Fiscal Monitor), το ΔΝΤ προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 0,1% και 2,8% για το 2016 και 2017 αντιστοίχως (και 3,7% το δ’ τρίμηνο του 2017, Πίνακας 3), έναντι προβλέψεων για 0,3% και 2,7% της ελληνικής κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και, ασθενέστερη αναπτυξιακή πορεία μεσοπρόθεσμα (1,8% το 2021).

Οι προβλέψεις αυτές είναι συμβατές με μικρότερα πρωτογενή πλεονάσματα καθώς ο δυνητικός ρυθμός ανάπτυξης παραμένει χαμηλός, και συνεπώς η βιωσιμότητα του χρέους μακροπρόθεσμα δε διασφαλίζεται χωρίς την αναδιάρθρωση του. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά ευρήματα της έκθεσης στο πλαίσιο της ετήσιας εξέτασης της ελληνικής οικονομίας που ολοκληρώθηκε πρόσφατα, το ΔΝΤ σημειώνει ότι η οικονομία βρίσκεται σε στασιμότητα με ασθενείς προοπτικές ανάπτυξης, υποκείμενες μάλιστα σε δυνάμεις που δυνητικά οδηγούν σε χαμηλότερες αναπτυξιακές επιδόσεις. Έτσι, το ΔΝΤ προτείνει μείωση της υπερφορολόγησης, με ταυτόχρονη ανάληψη μεγαλύτερου φορολογικού βάρους από όσους δεν πληρώνουν καθόλου φόρους (άνω του 50% των εν δυνάμει φορολογουμένων), και μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης με μεταφορά των αντίστοιχων πόρων στη στήριξη των κοινωνικά ευάλωτων ομάδων. Η αναδιάρθρωση αυτή του μείγματος πολιτικής μπορεί να οδηγήσει στην επίτευξη υψηλότερων και πιο διατηρήσιμων αναπτυξιακών στόχων. Συνεπώς, αν και οι προβλέψεις του ΔΝΤ για ανάπτυξη δεν διαφέρουν σημαντικά από τις επίσημες ελληνικές προβλέψεις, εν τούτοις, οι προβλέψεις του ΔΝΤ για πρωτογενή πλεονάσματα της γενικής κυβέρνησης 0,1% και 0,7% για το 2016 και 2017 αντιστοίχως (έναντι 0,6% και 1,8% αντίστοιχα σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού και 0,5% και 1,75% αντίστοιχα σύμφωνα με το μνημόνιο), αποτυπώνουν τη δυσπιστία του ΔΝΤ ως προς την αποδοτικότητα των μέτρων που, ακόμη και αν εφαρμοσθούν ως έχουν προταθεί, οδηγούν σε χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα από τους στόχους του Μνημονίου. Επιπρόσθετα, το ΔΝΤ θεωρεί ότι το πρωτογενές πλεόνασμα από το 2018 έως και το 2021 δεν θα ξεπεράσει το 1,6% του ΑΕΠ, ενώ οι εκτιμήσεις της ελληνικής Κυβέρνησης κάνουν λόγο για 3,5%. Με βάση αυτά τα στοιχεία εμφανίζεται μια διαφορά της τάξης των 3,5 δισ. ευρώ ετησίως η οποία θα πρέπει να καλυφθεί με πρόσθετα μέτρα ή με αναπροσαρμογή των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα που περιλαμβάνονται στο βασικό σενάριο των Θεσμών για τη βιωσιμότητα του χρέους. Προβλέψεις αυτού του είδους, εάν πραγματοποιηθούν, οδηγούν σε ενεργοποίηση του δημοσιονομικού «κόφτη», που εκτιμάται ότι δεν πρόκειται να συμβεί καθ’ ότι η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει, προς αποφυγή του ενδεχομένου αυτού, αποθεματικά αξιόλογου ύψους, καθυστερώντας την αποτύπωση δαπανών στον προϋπολογισμό, κυρίως στον συνταξιοδοτικό τομέα.

Πιο αναλυτικά, το ΔΝΤ εκτιμά ότι, παρά τους νέους φόρους, τα έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ θα μειωθούν στο 47,2% το 2016 και στο 46,2% το 2017 από 48,1% το 2015 και θα συνεχίσουν να μειώνονται μέχρι το 2021, οπότε θα φτάσουν στο 43,2%. Πτωτική τάση προβλέπεται για τις δαπάνες, οι οποίες από 51,1% του ΑΕΠ το 2015 θα διαμορφωθούν στο 50,5% και 48,9% το 2016 και το 2017 αντίστοιχα, ενώ για το χρέος εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο 184,7% του ΑΕΠ το 2017 ενώ θα αρχίσει να μειώνεται μετά το 2018 (Πίνακας 5, Διάγραμμα 14), αντίθετα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού το οποίο περιλαμβάνει πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις (178,9% το 2016, και 174,8% το 2017).

Αναφορικά με την παγκόσμια ανάπτυξη, οι προβλέψεις του ΔΝΤ κάνουν λόγο για επιβράδυνση στο επίπεδο του +3,1%, από +3,2% το 2015 και για ανάκαμψη το 2017 στο +3,4%. Η εξασθένιση του ρυθμού ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας αποδίδεται από το ΔΝΤ κυρίως στη χαμηλότερη από την αναμενόμενη ανάπτυξη στις ΗΠΑ το πρώτο εξάμηνο του 2016 (πρόβλεψη για ανάπτυξη +1,6% το 2016 και +2,2% το 2017) και στην απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να εξέλθει από την ΕΕ (πρόβλεψη για ανάπτυξη +1,8% το 2016 και +1,1% το 2017), γεγονός το οποίο θα έχει επιπτώσεις στον όγκο του εμπορίου μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της υπόλοιπης ΕΕ. Ως εκ τούτου, στις ανεπτυγμένες χώρες η ανάπτυξη θα περιοριστεί στο +1,6% το 2016 και +1,8% το 2017, ενώ για την Ευρωζώνη το ΔΝΤ εκτιμά πως θα αναπτυχθεί κατά +1,7% το 2016 και κατά +1,5% το 2017, με τη Γερμανία να βρίσκεται περίπου στο μέσο μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών (+1,7% το 2016 και +1,4% το 2017, Πίνακας 6).