Το διεθνές οικονομικό κλίμα παραμένει εύθραυστο
Ο τραπεζικός κλάδος, ο οποίος διεθνώς την προηγούμενη εβδομάδα κατέγραψε υψηλή μεταβλητότητα τιμών, τις τελευταίες ημέρες εμφανίζει σημεία σταθεροποίησης, καθώς μια σειρά παραγόντων συνέτειναν προς αυτή την κατεύθυνση.
Εν τούτοις, το διεθνές οικονομικό κλίμα παραμένει εύθραυστο, με την τιμή του πετρελαίου να συνεχίζει να καθορίζει την μελλοντική πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.
Η απόφαση για «πάγωμα» της ημερήσιας παραγωγής πετρελαίου στο επίπεδο του Ιανουαρίου από ομάδα πετρελαιοπαραγωγών χωρών (Σαουδική Αραβία, Ρωσία, Κατάρ, Βενεζουέλα, Κουβέιτ), δεν είχε διάρκεια αν και έγινε ευπρόσδεκτη από τις αγορές, διότι θεωρήθηκε θετική κίνηση για την ανάκαμψη της τιμής του πετρελαίου, η οποία έχει υποχωρήσει άνω του 70% από τα μέσα του 2014. Οι επενδυτές δεν έχουν πεισθεί, πως το «πάγωμα» της παραγωγής και η μη ύπαρξη συμφωνίας από την πλευρά του Ιράν και Ιράκ, θα συμβάλουν στον περιορισμό της υπερβάλλουσας προσφοράς.
Σημειώνεται, ότι όσο η τιμή του πετρελαίου δεν σταθεροποιείται η υψηλή μεταβλητότητα των τιμών που καταγράφεται στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές, θα είναι εμφανής.
Η πορεία της κερδοφορίας των τραπεζών κατά ένα ποσοστό είναι συνδεδεμένη με την συμπεριφορά των εταιριών του κλάδου της ενέργειας. Σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Τραπέζης Διακανονισμών (Bank for International Settlements), οι ομολογιακές εκδόσεις στον κλάδο του πετρελαίου από $455 δισ. που ήταν το 2006, ανήλθαν το 2016 στα $1,4 τρισ. Τα εταιρικά χρέη διογκώθηκαν εν μέρει λόγω της έκρηξης στην εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου από σχιστόλιθο στις ΗΠΑ. Οι εταιρίες δανείσθηκαν σε μεγάλο βαθμό για τη χρηματοδότηση επενδύσεων σε σχιστόλιθο, όταν η τιμή του πετρελαίου ήταν σε υψηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα τώρα που οι τιμές έχουν υποχωρήσει, τα χρέη να παρουσιάζονται ως μη βιώσιμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα των επικείμενων δυσκολιών που θα αντιμετωπίζουν οι δύο κλάδοι, αποτελεί η πρόσφατη απόφαση της γαλλικής τραπέζης BNP Paribas, να διακόψει την παροχή νέων πιστώσεων σε επιχειρήσεις του κλάδου, λαμβάνοντας υπόψη το σημερινό περιβάλλον των αγορών πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και τις προοπτικές σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Η αδυναμία της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης, εξαιτίας της επιβράδυνσης του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης στις ΗΠΑ, την Κίνα και οι επιδράσεις στις αναδυόμενες οικονομίες, σε συνδυασμό με την υποχώρηση των τιμών των βασικών εμπορευμάτων, έχει ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών. Τα χαμηλά επιτόκια και σε ορισμένες περιπτώσεις αρνητικά επιτόκια (ΕΕ, Ελβετία, Δανία, Ιαπωνία, Σουηδία), συμπιέζουν τα περιθώρια των επιτοκιακών εσόδων. Σημειώνεται ότι την περασμένη εβδομάδα η ΤτΣουηδίας μείωσε εκ νέου το επιτόκιο αναχρηματοδότησης στο -0,50% από -0,35% προηγουμένως.
Οι Κεντρικές Τράπεζες ανά τον κόσμο βρίσκονται σε εγρήγορση, προκειμένου να διατηρήσουν τη σταθερότητα των τραπεζικών τους συστημάτων και να αποφύγουν οποιοδήποτε είδους κραδασμού, κάνοντας χρήση διαφόρων μηχανισμών. Πρόσφατο χαρακτηριστικό παράδειγμα της παρεμβάσεως των Κεντρικών Τραπεζών, αποτελεί η απόφαση της ΤτΚίνας να διοχετεύσει στην τρέχουσα εβδομάδα, με τη μορφή βραχυπρόθεσμων δανείων, 50 δισ. γουάν ($7,5 δισ.) στο τραπεζικό σύστημα, με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας.
Οι επενδυτές εκφράζουν αμφιβολίες για την μελλοντική πορεία των τραπεζών, καθώς οι αναταράξεις σε επίπεδο χρηματοπιστωτικών αγορών συνδυάζονται με τις εξελίξεις που προκάλεσε η κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ, το 2008. Όμως η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ έκτοτε ενήργησαν με διάφορα μέσα, προκειμένου να διασφαλίσουν και να ενισχύσουν αντιστοίχως τα χρηματοπιστωτικά τους συστήματα. Οι Κεντρικές Τράπεζες μείωσαν τα βασικά τους επιτόκια και παράλληλα διόγκωσαν τους ισολογισμούς τους. Οι μη συμβατικές αυτές πρακτικές συνέβαλαν στο να αποτραπούν τα χειρότερα, χωρίς ωστόσο να κατορθώσουν να παράγουν τον επιθυμητό πληθωρισμό.
Η ενίσχυση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων είναι μια απαραίτητη διαδικασία πλέον, λόγω των αυστηρών κανόνων που επιβάλλει η Βασιλεία ΙΙΙ και η Τραπεζική Ένωση στην Ευρωζώνη. Ωστόσο, στο πλαίσιο ενός ασθενούς οικονομικού περιβάλλοντος, η εξέρευση κεφαλαίων συνιστά μια δύσκολη διαδικασία.
Πορεία του ΑΕΠ στη Ζώνη του ευρώ
Σύμφωνα με την πρώτη εκτίμηση της Eurostat, στο 4ο τρίμηνο 2015, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,3% σε τριμηνιαία βάση, μετά από αύξηση 0,3% στο 3ο τρίμηνο. Σε ετήσια βάση, στο 4ο τρίμηνο 2015, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,5%, έναντι 1,6% το 3ο τρίμηνο 2015. Σημειώνεται η αισθητή επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου του ΑΕΠ της Γερμανίας το 4ο τρίμηνο 2015, στο 1,3%, από 1,7% το 3ο τρίμηνο. Επιπλέον, το 2015, η Ιταλία, μετά από τρία έτη ύφεσης (2012-2014), σημείωσε θετικό ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ (0,6%).
Πηγή: Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων της Διευθύνσεως Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank
