DW: Ποιος ωφελήθηκε από την ελληνική διάσωση;

Τα πακέτα βοήθειας έσωσαν τις ευρωπαϊκές τράπεζες-Η απάντηση του  γερμανικού υπουργείου Οικονομικών

 
Στο ερώτημα πού πήγαν τα χρήματα που δανείστηκε τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έρχεται να απαντήσει έρευνα του European School of Management and Technology του Βερολίνου (ESMT). H απάντηση που δίνεται είναι ξεκάθαρη.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, στοιχεία της οποίας δημοσιεύει σήμερα αποκλειστικά η γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt, χάρη στα πακέτα βοήθειας που δόθηκαν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα σώθηκαν κυρίως τράπεζες και ιδιώτες επενδυτές.

Όπως σημειώνεται, μπορεί η κατηγορία αυτή να διατυπώνεται συχνά, εντούτοις είναι η πρώτη φορά που έγινε ένας ακριβής υπολογισμός, με τους οικονομολόγους του ιδιωτικού εκπαιδευτικού ιδρύματος να βάζουν στο μικροσκόπιο κάθε μεμονωμένη δόση που δόθηκε στην Ελλάδα στα πλαίσια των δυο πρώτων πακέτων βοήθειας ύψους 215,9 δις ευρώ και να ακολουθούν στη συνέχεια και επί εβδομάδες τη ροή του χρήματος.

 
Στις τράπεζες η μερίδα του λέοντος

Το αποτέλεσμα: μόλις 9,7 δις, δηλαδή λιγότερο από το 5%, κατέληξε στον ελληνικό προϋπολογισμό και συνεπώς άμεσα στους πολίτες. Όσον αφορά τα υπόλοιπα: η μερίδα του λέοντος, τα 86,9 δις δαπανήθηκαν για την εξυπηρέτηση παλαιών χρεών, τα 52,3 για την αποπληρωμή τόκων και τα 37,3 δις για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.

Όπως αναφέρει η Handelsblatt, η εξυπηρέτηση δανείων και τόκων συγκαταλέγεται στις βασικές δαπάνες ενός κράτους και συνεπώς και η Ελλάδα έχει ωφεληθεί από τα προγράμματα βοήθειας. Εντούτοις οι νέοι υπολογισμοί του εκπαιδευτικού ιδρύματος εγείρουν σοβαρές αμφιβολίες για την καταλληλότητα των προγραμμάτων βοήθειας, καθώς με τα νέα δάνεια εξυπηρετήθηκε παλαιότερο χρέος, μολονότι η Ελλάδα ήταν ντε φάκτο χρεοκοπημένη από το 2010. Ουσιαστικά οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι έσωσαν τους ιδιώτες επενδυτές, εκτιμά ο επικεφαλής του ESMT Γιεργκ Ροχόλ.

Ιδιαίτερα καταστροφική από οικονομική σκοπιά ήταν για τους φορολογούμενους η διάσωση των ελληνικών τραπεζών, στις οποίες κατέληξαν, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των οικονομολόγων, 37,3 δις ευρώ από τα δυο πρώτα πακέτα διάσωσης. «Η βοήθεια αυτή ωστόσο έχει εν τω μεταξύ αφανιστεί σχεδόν πλήρως. Από την ανακεφαλαιοποίησή τους το 2013 τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν απολέσει το 98% της χρηματιστηριακής τους αξίας», αναφέρει η εφημερίδα.

 
Το Βερολίνο υπεραμύνεται της πολιτικής του

Οι οικονομολόγοι καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι εξαρχής, δηλαδή το 2010, θα ήταν προτιμότερο ένα κούρεμα του ελληνικού χρέους. Μπορεί έτσι να αναγκαζόταν και η γερμανική κυβέρνηση να διασώσει γερμανικές τράπεζες, εντούτοις «θα γνωρίζαμε τουλάχιστον πού πάνε τα χρήματα», επισημαίνει ο Γ. Ροχόλ. Επίσης θα είχαν αποφευχθεί πολλές διαμάχες μεταξύ Ελλάδας-Γερμανίας ενώ και ο γερμανός φορολογούμενος θα είχε γλιτώσει αρκετά χρήματα, καταλήγουν οι οικονομολόγοι του ιδρύματος.

Όπως επισημαίνει η Handelsblatt, η γερμανική κυβέρνηση υπεραμύνεται της πολιτικής διάσωσης παρότι τα στοιχεία μιλούν μια διαφορετική γλώσσα. Φυσικά και ευσταθεί ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων από τα πακέτα βοήθειας κατέληξε σε ευρωπαϊκές τράπεζες, επισημαίνει ανώνυμος κυβερνητικός αξιωματούχος προς τη γερμανική εφημερίδα.

Στον απόηχο της κατάρρευσης της Lehman-Brothers όμως, ο,τιδήποτε άλλο θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρές αναταράξεις, σύμφωνα με τον ίδιο που επισημαίνει ότι ο κίνδυνος μετάδοσης απορρέει από το χρηματοπιστωτικό σύστημα και όχι από την ελληνική οικονομία. Γι΄ αυτό και δόθηκαν τα χρήματα στην Ελλάδα, προκειμένου να μπορεί να εξυπηρετήσει και να καθησυχάσει τους επενδυτές της.

 
Αναποτελεσματική η στρατηγική διάσωσης

«Στόχος των ευρωπαϊκών προγραμμάτων βοήθειας είναι να δημιουργούν ένα ασφαλές περιβάλλον», υποστηρίζει και ο αντιπρόεδρος της Κ.Ο. των γερμανών Χριστιανοδημοκρατών Ραλφ Μπρίνκχαους. «Στόχος των προγραμμάτων βοήθειας δεν είναι να συγκαλύψουν διαρθρωτικά προβλήματα του ελληνικού προϋπολογισμού». Η Ελλάδα χρειάζεται πρωτίστως διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και σε αυτό δεν θα βοηθούσε ούτε ένα κούρεμα του ελληνικού χρέους, σύμφωνα με τον Γ. Ροχόλ, ο οποίος, σημειωτέον, συμμετέχει και στο γνωμοδοτικό συμβούλιο του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών.

Στο ίδιο μήκος κύματος, σύμφωνα με την εφημερίδα, κινήθηκε τα προηγούμενα χρόνια και η επιχειρηματολογία των Μέρκελ και Σόιμπλε, ότι δηλαδή ένα πρόωρο κούρεμα το 2010 θα ήταν αντιπαραγωγικό καθώς θα απάλλασσε τις ελληνικές κυβερνήσεις από την πίεση να προχωρήσουν στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Εντούτοις, και με δεδομένη τη συνεχή διαμάχη της Ελλάδας με τους δανειστές της εγείρονται αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα αυτής της προσέγγισης, επισημαίνει η Handelsblatt.

 
Η απάντηση του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών

«H πολιτική Προγραμμάτων στην Ελλάδα φρόντισε ώστε το κρατικό και χρηματoοικονομικό σύστημα της Ελλάδας στο σύνολό τους να κρατηθούν όρθια- χωρίς αυτό, το κράτος δεν θα ήταν σε θέση να πληρώσει συντάξεις, μισθούς και λογαριασμούς. Και την εναλλακτική δεν θα ήθελε κανείς εδώ να την φανταστεί», δήλωσε η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών, Φριντερίκε Φον Τισενχάουζεν, κληθείσα να σχολιάσει έκθεση που δημοσιεύει σήμερα η εφημερίδα “Handelsblatt”, σύμφωνα με την οποία λιγότερο από το 5% των πρώτων δύο πακέτων στήριξης κατέληξε στα κρατικά ταμεία.

«Αυτή η μελέτη δεν μας ενοχλεί καθόλου. Έχουμε εδώ συχνά μιλήσει για αυτό το θέμα, πιστεύω πριν από ένα χρόνο την τελευταία φορά. Υπό αυτή την έννοια, η μελέτη δεν είναι κάτι νέο. Αυτό που πέτυχε η πολιτική των Προγραμμάτων στην Ελλάδα είναι ότι αποφεύχθηκε μία άτακτη κρατική χρεοκοπία. Για αυτό ήταν αναγκαίο η Ελλάδα να εξυπηρετήσει το χρέος της», δήλωσε η κ. Φον Τισενχάουζεν και προσέθεσε: «Οι πόροι των Προγραμμάτων υπηρετούν κατά κανόνα συνοπτικά τρεις στόχους: Πρώτον, κάλυψη του τρέχοντος ελλείμματος, δεύτερον, εξυπηρέτηση του χρέους και, εάν αυτό είναι αναγκαίο, ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών. Αυτά δεν είναι κάτι νέο, αναφέρονται και σε όλα τα κείμενα των Προγραμμάτων».

Ο λόγος, σύμφωνα με την ίδια, είναι ότι «μία αναπτυγμένη οικονομία χρειάζεται έναν χρηματοπιστωτικό τομέα, ο οποίος να μπορεί να χορηγεί δάνεια και να εξασφαλίζει έτσι την συνολική κυκλοφορία μεταξύ κράτους και οικονομίας». Υπό αυτή την έννοια, συνέχισε, η πολιτική Προγραμμάτων στην Ελλάδα φρόντισε ώστε το κρατικό και χρηματοοικονομικό σύστημα της Ελλάδας στο σύνολό του να κρατηθεί όρθιο. «Για να το πω πιο συγκεκριμένα: Χωρίς αυτό, δεν θα ήταν π.χ. το κράτος σε θέση να πληρώσει συντάξεις, μισθούς και λογαριασμούς. Και την εναλλακτική δεν θα ήθελε κανείς εδώ να την φανταστεί», τόνισε, ενώ αναφέρθηκε και στη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα το 2012.

«Υπό αυτή την έννοια, η εντύπωση ότι όλα έγιναν εις βάρος μόνο των φορολογουμένων δεν ευσταθεί. Το “κούρεμα” χρέους των ελληνικών ομολόγων που ήταν στα χέρια ιδιωτών ήταν σημαντικό και έτσι εξοικονομήθηκαν και πόροι των Προγραμμάτων», κατέληξε η εκπρόσωπος του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Πηγή: Deutsche Welle