Guardian: η πραγματική ανάκαμψη παραμένει άπιαστη-Ζιν: “Προπαγάνδα” η δήθεν πρόοδος στην Ελλάδα

Ανάλυση στις χώρες που χρειάστηκαν διάσωση ή έφτασαν πολύ κοντά σε αυτό το σημείο δημοσιεύει  η εφημερίδα Guardian με Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία αλλά και Ισπανία και Ιταλία να  βρίσκονται στο επίκεντρο του άρθρου που υπογράφει η Jennifer Rankin.

 
Ελλάδα

Ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά στην ελληνική οικονομία μπορεί να δει κανείς ότι τα πράγματα είναι σε καλύτερη κατάσταση: τα εργοστάσια επεκτείνουν την παραγωγή τους και οι Έλληνες βρίσκουν πιο εύκολα δουλειά. Αλλά μία πιο προσεκτική ματιά δείχνει ότι η χώρα έχει πληγεί από την οικονομική κρίση και ότι η οικονομία της έχει συρρικνωθεί κατά 25%.

Πάνω από το ένα πέμπτο όσων είναι σε ηλικία εργασίας και 45% των νέων δεν έχουν αυτή τη στιγμή δουλειά. Το τεράστιο χρέος της Ελλάδας δυσκολεύει την οικονομία, ενώ οι απαιτήσεις των πιστωτών για υψηλά πλεονάσματα θεωρούνται μη ρεαλιστικά από πολλούς ειδικούς. Παρά τις ελπίδες για φως στο τούνελ της λιτότητας, φαίνεται ότι η πραγματική ανάκαμψη παραμένει άπιαστη.

 
Πορτογαλία

Καθώς αφήνει πίσω της την επώδυνη ανάμνηση της διάσωσης ύψους 78 δισ. ευρώ το 2011, η Πορτογαλία είναι κοντά στην ταχύτερη οικονομική επέκταση των τελευταίων δύο δεκαετιών. Για την κεντροαριστερή κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα, η οικονομική επιτυχία ήρθε μετά την απελευθέρωση από την λιτότητα που επέβαλαν η ΕΕ και το ΔΝΤ, από το 2011 έως το 2014. Οι μισθοί και οι συντάξεις του δημόσιου τομέα επέστρεψαν στα προ της κρίσης επίπεδα, αλλά η κυβέρνηση είναι πιθανό να συγκρουστεί μελλοντικά με την ΕΕ, καθώς οι Βρυξέλλες επιδιώκουν τη λήψη μέτρων για τη μείωση του χρέους της Πορτογαλίας.

 
Ιρλανδία

Παρά τα «σύννεφα» που δημιουργήθηκαν από το Brexit, η κεντρική τράπεζα της Ιρλανδίας εξακολουθεί να προβλέπει ανάπτυξη για την ιρλανδική οικονομία, αν και με χαμηλότερο ρυθμό. Δεν έχουν όμως όλοι πειστεί από αυτό. Ο κεντροδεξιός πρώην πρωθυπουργός Εντα Κένι αποχώρησε φέτος επειδή πολλοί ψηφοφόροι δεν ένιωσαν αυτήν την ανάκαμψη. Η ώθηση στην ανάπτυξη της τάξεως του 26% το 2015 χαρακτηρίστηκε «οικονομικά των ξωτικών». Μεγάλες πολυεθνικές, που ήθελαν να προστατεύσουν τα κέρδη τους, μεταφέρθηκαν στην Ιρλανδία, χωρίς αλλαγή στην πραγματική οικονομία η οποία συνεχίζει να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από μερικές μεγάλες εταιρείες, κάτι που την φέρνει σε ευάλωτη θέση.

 
Ισπανία

Η Ισπανία είναι από τα πιο φωτεινά παραδείγματα της ευρωζώνης: τον Ιούλιο η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της νομισματικής ένωσης επέστρεψε στα μεγέθη που είχε προ κρίσης. Η ανεργία μειώνεται ραγδαία, αν και το ποσοστό του 17% που είναι σήμερα παραμένει πολύ υψηλό. Κάποιοι οικονομολόγοι επικαλούνται την Ισπανία ως μοντέλο για τη Γαλλία, καθώς οι μεταρρυθμίσεις του κεντροδεξιού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι διευκόλυναν τις απολύσεις εργαζομένων, κάτι που θεωρείται έναυσμα για προσλήψεις από κάποιους ειδικούς. Όμως, η Ισπανία έχει ακόμη το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ευρώπη, αν εξαιρεθεί η Ελλάδα. Η ανισότητα αυξήθηκε, ενώ παραμένει υποτονική η αύξηση των μισθών.

 
Ιταλία

Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης επωφελείται από την ανοδική πορεία συνολικά της Ευρώπης, αλλά δεν έχουν εξαφανιστεί οι ανησυχίες. Η ανεργία μειώνεται και τα εργοστάσια αυξάνουν την παραγωγή, χάρη στην ισχυρότερη ζήτηση. Στο μεταξύ, η διάσωση της παλαιότερης τράπεζας της Ιταλίας και η διάσωση άλλων δύο έχει ενισχύσει την εμπιστοσύνη. Όμως, παραμένει το βάρος από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, που φτάνουν συνολικά στα 174 δισ. ευρώ, σύμφωνα με το Bloomberg. Το μεγαλύτερο ερώτημα είναι αν στην Ιταλία, ενόψει των εκλογών το 2018, μπορεί να διαμορφωθεί πολιτική συναίνεση για να πραγματοποιηθούν οι μεταρρυθμίσεις, όπως για τη βελτίωση της παραγωγικότητας, τη μείωση των χρεών και την αύξηση των πόρων για τα πανεπιστήμια.

 
Ζιν: “Προπαγάνδα” η δήθεν πρόοδος στην Ελλάδα

Ο γνωστός οικονομολόγος Χανς Βέρνερ Ζιν χαρακτηρίζει “προπαγάνδα” τα περί προόδου της ελληνικής οικονομίας. Παράλληλα υποστηρίζει ότι χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία δεν έχουν θέση στην ευρωζώνη.

Μιλώντας στη γερμανική ραδιοφωνία (DLF) ο Ζιν καλείται να σχολιάσει την “πρόοδο”, την οποία είχαν πιστοποιήσει στο ελληνικό ζήτημα οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης κατά την τελευταία συνάντησή τους στο Ταλίν της Εσθονίας. Ο γερμανός οικονομολόγος, ο οποίος επανειλλημμένα έχει προτείνει προσωρινή έξοδο από το ευρώ ώστε να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας μέσω υποτίμησης του νομίσματος, δηλώνει τα εξής: “Όλα αυτά είναι προπαγάνδα. Πρέπει να αναλογιστείτε ότι στην ευρωζώνη δεν υπάρχει ισορροπία στις σχετικές τιμές: ο Νότος είναι πολύ ακριβός και αυτό πάμε να το αντισταθμίσουμε διογκώνοντας το κρατικό χρέος. Είναι ο απόλυτος κεϋνσιανισμός. Είναι ένα πυροτέχνημα, που συνεχώς τροφοδοτούμε με όλο και μεγαλύτερα χρέη. Σε όλες σχεδόν τις χώρες τις ευρωζώνης το ποσοστό του χρέους επί του ΑΕΠ όχι μόνο δεν μειώθηκε, αλλά και αυξήθηκε με το σύμφωνο δημοσιονομικής πειθαρχίας που υπερηφάνως διαπραγματευόταν η κ.Μέρκελ το 2012”.

Η παρέμβαση του γνωστού οικονομολόγου, που μέχρι πρότινος διηύθυνε το Ινστιτούτο Οικονομικών Μελετών IFO του Μονάχου, δεν γίνεται τυχαία. Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, μιλώντας την Τετάρτη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έδωσε την κατεύθυνση για τα επόμενα χρόνια, δηλώνοντας ευθαρσώς τα εξής: Πρώτον, πρέπει να συνεχιστεί η “έξυπνη εφαρμογή” του συμφώνου σταθερότητας, ώστε να διασφαλίζεται μεν η δημοσιονομική πειθαρχία, αλλά και να μην καταπνίγεται η οικονομική ανάπτυξη. Δεύτερον, ο δρόμος για το ευρώ είναι ανοιχτός για όλα τα κράτη-μέλη που θέλουν να ενταχθούν και εκπληρώνουν τα σχετικά κριτήρια. Τρίτον, στην Ευρώπη έχουμε ένα παράθυρο ευκαιρίας που όμως δεν θα είναι ανοιχτό για πάντα, γι αυτό απαιτούνται άμεσες και στρατηγικές αποφάσεις.

 
“Ελλάδα στο τετράγωνο” η Ρουμανία;

Ο συνδυασμός όλων αυτών των παραμέτρων φαίνεται ότι προκαλεί ανησυχία στους θιασώτες της αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας. Επικαλούμενος και πάλι το παράδειγμα της Ελλάδας, ο Χανς Βέρνερ Ζιν υποστηρίζει ότι οι χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης θα έπρεπε να μείνουν, επί του παρόντος, εκτός ευρωζώνης. “Θέλουν τώρα να βάλουν τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία στο ευρώ. Έχω σοβαρές αμφιβολίες γι αυτό. Μιλάμε για μία Ελλάδα στο τετράγωνο. Οι Ρουμάνοι και οι Βούλγαροι έχουν ήδη πάρει πολλά δάνεια σε ευρώ και τώρα θέλουν μία εξασφάλιση γι αυτά, αποκτώντας το δικαίωμα να τυπώνουν και ευρώ…”, υποστηρίζει.

Είναι προφανές ότι ο πρώην επικεφαλής του ινστιτούτου IFO όχι μόνο δεν θέλει τη διεύρυνση της ευρωζώνης, όπως σχεδιάζει η Κομισιόν, αλλά μάλλον θα επιθυμούσε και τη συρρίκνωσή της. Υπενθυμίζει μάλιστα τις παλαιότερες σχετικές εξαγγελίες του υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε: “Ξέρουμε ότι η ευρωζώνη έχει λάβει πλέον υπερβολική έκταση και περιλαμβάνει χώρες που δεν  τα καταφέρνουν με το ευρώ. Όπως είχε προτείνει ο Σόιμπλε το 2015, θα έπρεπε να αναλογιστούμε τη δυνατότητα μίας προσωρινής εξόδου από το ευρώ ώστε να ενισχυθούν οι χώρες αυτές, αντί να τις διατηρούμε στο ευρώ θεσπίζοντας κατ΄αυτόν τον τρόπο μία ένωση μεταφοράς πόρων, στην οποία οι χώρες του Βορρά θα χρηματοδοτούν τις χώρες του Νότου…”

 
Αμφιβολίες και για την Ιταλία

Η σχετική συζήτηση αφορούσε κυρίως την Ελλάδα, αλλά τους τελευταίους μήνες οι εξελίξεις προδιαγράφονται ανησυχητικές και στη γειτονική Ιταλία: πολλές τράπεζες κλονίζονται, η πολιτική κατάσταση στη χώρα παραμένει ευμετάβλητη, οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν αυξανόμενη δυσπιστία απέναντι στο ενιαίο νόμισμα. Απαντώντας στο ερώτημα της γερμανικής ραδιοφωνίας, εάν η Ιταλία θα μπορούσε να γίνει ο επόμενος “προβληματικός” υποψήφιος, ο Χανς Βέρνερ Ζιν δηλώνει: “Αναμφίβολα, οι Ιταλοί αρχίζουν να χάνουν τον ενθουσιασμό τους για το ευρώ. Στην πραγματικότητα μόνο ένα κόμμα στηρίζει το ευρώ χωρίς επιφυλάξεις, το Partito Democratico, δηλαδή οι σοσιαλδημοκράτες. Η Forza Italia του Μπερλουσκόνι έχει μιλήσει για παράλληλο νόμισμα, η Λέγκα του Βορρά θέλει αποχώρηση από το ευρώ, το Cinque Stelle τα ίδια. Η Ιταλία βράζει και μην ξεχνάτε ότι έχει και εκλογές του χρόνου…” Πηγή:  Deutsche Welle