Σύμμαχοι ενεργοί παραγωγοί, όχι απλοί πελάτες: Η νέα αμυντική εξίσωση των ΗΠΑ και ο ρόλος της Ελλάδας

Αναμφίβολα, το άρθρο του Tom Corben (breakingdefense.com), ερευνητή στο Κέντρο Σπουδών των Ηνωμένων Πολιτειών στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϋ, προσφέρει μια διεισδυτική ματιά στην εξελισσόμενη δυναμική των αμυντικών σχέσεων των ΗΠΑ με τους συμμάχους τους, ειδικά υπό το πρίσμα της νέας διακυβέρνησης Τραμπ. Το άρθρο προκαλεί μια βαθύτερη σκέψη για το μέλλον της αμερικανικής αμυντικής βιομηχανικής βάσης και τον ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν οι σύμμαχοι σε αυτήν.

Η κυβέρνηση Τραμπ συχνά υπογράμμιζε την ανάγκη οι σύμμαχοι των ΗΠΑ να επωμιστούν μεγαλύτερο μερίδιο της ευθύνης για την κοινή άμυνα. Η θετική ανταπόκριση, ειδικά από χώρες της Ασίας όπως η Αυστραλία, η Ινδία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, οι οποίες ανησυχούν έντονα από την κινεζική θαλάσσια επιθετικότητα, σηματοδοτεί μια κρίσιμη καμπή. Αυτές οι χώρες δεν επιδιώκουν απλώς την ενίσχυση των στρατιωτικών τους δυνατοτήτων και την εμβάθυνση της συνεργασίας με τις ΗΠΑ, αλλά εκφράζουν και μια νέα, πιο ενεργή φιλοδοξία: δεν θέλουν πλέον να είναι απλοί αγοραστές αμερικανικού εξοπλισμού, που συχνά παραδίδεται με πολυετείς καθυστερήσεις, αλλά επιθυμούν να συμμετέχουν στον σχεδιασμό και την κατασκευή του.

 
Η αδήριτη ανάγκη ανασυγκρότησης και ο ρόλος των συμμάχων

Η πραγματικότητα, όπως τονίζει ο Corben, είναι πως η αμυντική βιομηχανική ικανότητα και η τεχνολογική υπεροχή των ΗΠΑ δέχονται ισχυρές πιέσεις. Παράγοντες όπως η πανδημία COVID-19, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι επιχειρήσεις υψηλής έντασης στη Μέση Ανατολή έχουν εξαντλήσει την ικανότητα της Ουάσιγκτον να καλύψει τις δικές της υλικές αμυντικές ανάγκες, πόσο μάλλον αυτές των συμμάχων της. Στην Ασία, οι προκλήσεις αυτές επιδεινώνονται από χρόνιες ελλείψεις στη συντήρηση και την παραγωγή, καθώς και από την αυξανόμενη ικανότητα της Κίνας να αμφισβητήσει την αμερικανική στρατιωτική επιμελητεία.

Σε αυτό το πλαίσιο, η συνεργασία στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας και τεχνολογίας καθίσταται κεντρικής σημασίας για τον εκσυγχρονισμό των συμμαχιών των ΗΠΑ στον Ινδο-Ειρηνικό. Σύμμαχοι όπως η Αυστραλία, η Ινδία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα είναι πρόθυμοι και ικανοί να συνεισφέρουν άμεσα στα βιομηχανικά και τεχνολογικά θεμέλια της αμερικανικής στρατιωτικής ισχύος. Πρωτοβουλίες όπως το AUKUS και το INDUS-X, καθώς και συμφωνίες συντήρησης πλοίων και συμπαραγωγής πυρομαχικών, αποσκοπούν ακριβώς στη διευκόλυνση αυτής της συνεργασίας.

 
Προς μια νέα αρχιτεκτονική συνεργασίας: Προκλήσεις και ευκαιρίες

Ενθαρρυντικά είναι τα πρώτα σημάδια από τη διοίκηση Τραμπ, με τον Υπουργό Άμυνας Pete Hegseth και τον Υπουργό Ναυτικού John Phelan να αναγνωρίζουν τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι σύμμαχοι στην αναζωογόνηση της αμυντικής βιομηχανικής βάσης των ΗΠΑ, προσφέροντας τεχνολογίες και παραγωγικές δυνατότητες. Ωστόσο, η μεγιστοποίηση αυτών των συνεισφορών απαιτεί μεταρρυθμίσεις στον τρόπο με τον οποίο το Πεντάγωνο αναπτύσσει και προμηθεύεται οπλισμό, ώστε να διευκολυνθεί η συνεργασία με τους συμμάχους.

Παρά τις διακηρύξεις προθέσεων για μεταρρυθμίσεις, όπως το εκτελεστικό διάταγμα του Τραμπ της 9ης Απριλίου για “ολοκληρωτική αναθεώρηση” των σχετικών πολιτικών και ο νόμος FORGED (Fostering Reform and Government Efficiency in Defense) του γερουσιαστή Roger Wicker, παραμένει ασαφής ο ακριβής ρόλος των συμμάχων πέραν της αγοράς αμερικανικού εξοπλισμού. Η παράβλεψη των πλεονεκτημάτων που προσφέρουν οι σύμμαχοι θα ήταν αντίθετη με τον στόχο της ενσωμάτωσης νέων, ανατρεπτικών παραγόντων στην αμυντική βιομηχανική βάση των ΗΠΑ.

Οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις πρέπει να περιλαμβάνουν:

• Οδηγίες προς τους Αμερικανούς αξιωματούχους προμηθειών για ενεργή εξέταση λύσεων από συμμάχους, ειδικά σε τομείς προτεραιότητας όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, τα υπερηχητικά όπλα, η κβαντική τεχνολογία και τα μη επανδρωμένα συστήματα.
• Αναθεώρηση των διαδικασιών ανάθεσης συμβάσεων που θέτουν σε μειονεκτική θέση μη αμερικανικές εταιρείες.
• Βελτίωση των ελέγχων εξαγωγών και των πρακτικών ανταλλαγής πληροφοριών για την ενθάρρυνση της διάθεσης τεχνολογιών από τους συμμάχους χωρίς τον φόβο απώλειας του ελέγχου τους.
• Πιθανή αναθεώρηση πολιτικών σχετικά με διεθνείς συμφωνίες όπως το Καθεστώς Ελέγχου Πυραυλικής Τεχνολογίας (MTCR), που περιορίζουν τη συμπαραγωγή και την από κοινού ανάπτυξη.

 
Η Ελληνική διάσταση: Μια προοπτική συμμετοχής

Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν η Ελλάδα, ως σταθερός σύμμαχος των ΗΠΑ και χώρα με γεωστρατηγική σημασία στην Ανατολική Μεσόγειο, θα μπορούσε να ενταχθεί σε μια τέτοια λογική σύμπραξης.

Η Ελλάδα διαθέτει συγκεκριμένα πλεονεκτήματα:

Στρατηγική θέση: Η γεωγραφική της θέση παραμένει κρίσιμη για την προβολή ισχύος και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή.

Ναυπηγική εμπειρία: Αν και ο τομέας των στρατιωτικών ναυπηγήσεων χρειάζεται εκσυγχρονισμό και επενδύσεις, υπάρχει μια μακρά παράδοση και τεχνογνωσία που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για συντήρηση, επισκευές ή ακόμα και συμπαραγωγή συγκεκριμένων τύπων σκαφών ή συστημάτων, ακολουθώντας το παράδειγμα της Ιαπωνίας και της Κορέας που αναφέρονται στο άρθρο για τα ναυπηγεία τους.

Εξειδικευμένη αμυντική βιομηχανία: Η ελληνική αμυντική βιομηχανία, αν και μικρότερη σε κλίμακα, διαθέτει εξειδικευμένες δυνατότητες σε συγκεκριμένους τομείς (π.χ., ηλεκτρονικά συστήματα, λογισμικό, ορισμένα πυρομαχικά) που θα μπορούσαν να ενδιαφέρουν το Πεντάγωνο, ειδικά αν ενταχθούν σε ευρύτερες συμμαχικές αλυσίδες παραγωγής. Η εστίαση σε “εμπορικά διαθέσιμες λύσεις” που προωθούν οι ΗΠΑ μπορεί να ανοίξει πόρτες για ευέλικτες ελληνικές εταιρείες.

Πεδίο δοκιμών και εκπαίδευσης: Η Ελλάδα ήδη προσφέρει σημαντικές διευκολύνσεις για ασκήσεις και εκπαίδευση, και αυτό θα μπορούσε να επεκταθεί σε δοκιμές νέων συστημάτων που αναπτύσσονται από κοινού.

 
Για να καταστεί εφικτή μια τέτοια συμμετοχή, η Ελλάδα θα χρειαζόταν:

Στοχευμένη στρατηγική: Προσδιορισμό των τομέων όπου η ελληνική βιομηχανία μπορεί να προσφέρει πραγματική αξία και να είναι ανταγωνιστική.

Επενδύσεις: Αναβάθμιση υποδομών και τεχνολογίας.

Προσαρμογή πλαισίου: Δημιουργία ενός πιο ευέλικτου και φιλικού προς τις επενδύσεις και τις διεθνείς συνεργασίες θεσμικού πλαισίου.

Εξωστρέφεια: Ενεργή αναζήτηση ευκαιριών και προβολή των ελληνικών δυνατοτήτων στην αμερικανική αγορά και στους μηχανισμούς του Πενταγώνου.

Η πρόθεση των ΗΠΑ να διευκολύνουν τη συνεργασία με συμμάχους αποτελεί ένα παράθυρο ευκαιρίας. Εάν η Ελλάδα κινηθεί στρατηγικά, θα μπορούσε όχι μόνο να ενισχύσει τη δική της αμυντική αυτάρκεια και βιομηχανία, αλλά και να εμβαθύνει την στρατηγική της σχέση με τις ΗΠΑ, μετατρεπόμενη από απλό αγοραστή σε έναν πολύτιμο εταίρο στην παραγωγή και καινοτομία.

Η ανάλυση του Tom Corben υπογραμμίζει μια αναγκαία στροφή παραδείγματος: οι σύμμαχοι δεν είναι πλέον απλά “πελάτες” της αμερικανικής αμυντικής βιομηχανίας, αλλά δυνητικά κρίσιμοι συντελεστές στην αναζωογόνηση και ενίσχυσή της. Η επιτυχία αυτής της προσέγγισης θα εξαρτηθεί από την ουσιαστική βούληση της Ουάσιγκτον να μεταρρυθμίσει τις διαδικασίες της και να αγκαλιάσει τις δυνατότητες που προσφέρουν οι σύμμαχοί της. Για χώρες όπως η Ελλάδα, η κατανόηση αυτής της νέας δυναμικής και η προετοιμασία για ενεργό συμμετοχή μπορεί να αποδειχθεί καθοριστικής σημασίας για το μέλλον.

 
mywaypress.gr – Για προσεκτικούς αναγνώστες