Delphi Economic Forum 2018- επιλεγμένες παρεμβάσεις και ομιλίες (11)
Ο Ελληνισμός της Διασποράς μπορεί να φέρει επενδύσεις και ανάπτυξη
Στις πολιτικές που θα πρέπει να υιοθετηθούν για τη βελτίωση των σχέσεων της Ελλάδας με την ομογένεια, η οποία θα μπορούσε να συμβάλλει στην ανάπτυξη και ευημερία της χώρας, αναφέρθηκαν οι ομιλητές του πάνελ, Strengthening ties with Diaspora, κατά την 2η ημέρα του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, με συντονίστριατην κα. Λίτσα Παναγιωτοπούλου, Γενική Γραμματέα του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου.
Η κα. Παναγιωτοπούλου αναφέρθηκε στις προϋποθέσεις και στις συνθήκες ώστε να έρθει μετά από 7 χρόνια κρίσης η ανάπτυξη και η ευημερία, τόσο στους νέους όσο και στους μεγαλύτερους κατοίκους της χώρας ενώ υπογράμμισε την ανάγκη για μείωση της υπεφορολόγησης ώστε να έρθουν στην Ελλάδα επενδύσεις.
Στη σύνθετη εικόνα που παρουσιάζουν οι Έλληνες της Διασποράς αναφέρθηκε ο κ. Γιώργος Τζιτζίκος, πρώην αναπληρωτής βοηθός (Office of Advance Operations) στο Λευκό Οίκο. Όπως είπε ο κ. Τζιτζίκος, οι Έλληνες του εξωτερικού παρουσιάζουν διαφορές τόσο από χώρα σε χώρα, όσο και από γενιά σε γενιά, οι οποίες αναμένεται να διογκωθούν στο μέλλον, γι’ αυτό και πρέπει να πάρουμε μέτρα για τη διατήρηση των δεσμών.
Αναγκαία χαρακτήρισε και την επανεξέταση των τρόπων με τους οποίους προσπαθούμε να καλέσουμε τους Έλληνες αυτούς πίσω στην πατρίδα, είτε ως τουρίστες είτε ως επενδυτές. Όπως τόνισε, υπάρχουν πολλές οργανώσεις στην Αμερική που επιθυμούν να βοηθήσουν την Ελλάδα, ωστόσο πρέπει οι Έλληνες να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για να δεχτούν αυτή τη βοήθεια κι αυτό, θα επιτευχθεί με διάφορες μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν στη βελτίωση των συνθηκών, όπως για παράδειγμα στη μείωση της γραφειοκρατίας.
Ο κ. Πέτρος Καψάσκης, Πρόεδρος και ιδρυτής του Ελληνικού Ινστιτούτου Πολιτιστικής Διπλωματίας, αναφέρθηκε στο νεοσύστατο οργανισμό και στις προσπάθειες να δημιουργηθούν παραρτήματά του στο εξωτερικό. «Το Ινστιτούτο, το οποίο είναι το ένα από τα δύο που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη, έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός συνεκτικού ιστού εντός κι εκτός Ελλάδας, ώστε να μπορέσει να ανοίξει επιτέλους ο διάλογος για την πολιτιστική διπλωματία, που παραμένει για χρόνια ερμητικά κλειστός. Η Κοινωνία των Πολιτών που ζούμε συνιστά μια σύγχρονη μορφή εξωστρέφειας των λαών την οποία προωθεί και η Ε.Ε., γι’ αυτό και η Ελλάδα οφείλει να προσαρμοστεί».
Στους τρόπους με τους οποίους μπορεί και πρέπει να συνδεθεί η διασπορά, αναφέρθηκε από πλευράς της η κα. Εφη Κυρτάτα, CEO του Reload Greece. Η κα. Κυρτάτα, η οποία έχει ξεκινήσει την πρωτοβουλία του Reload Greece στο Ηνωμένο Βασίλειο, ανέφερε ότι «εκτός συνόρων υπάρχει μια δεύτερη Ελλάδα – περί τα 8 εκατ. Ελλήνων ζουν μακριά – την οποία δεν εκμεταλλεύομαστε», υπογράμμισε, εξηγώντας πως σε αυτή τη σκέψη βασίστηκε και η δημιουργία του Reload Greece. Στόχος είναι να ενεργοποιήσει τη διασπορά με ποικίλους τρόπους, να παρακινήσει Έλληνες να δημιουργήσουν επιχειρήσεις αλλά και να συνδέει τους Έλληνες του εξωτερικού για να προωθούν τις ιδέες και τα προϊόντα τους. «Έχουμε πάνω από 20.000 μέλη, έχουμε εκπαιδεύσει πάνω από 3.000 ανθρώπους και έχουν δημιουργηθεί 20 και πλέον ventures με στόχο την Ελλάδα».
Ως πολύ σημαντική χρονιά για την Ελλάδα χαρακτήρισε την τρέχουσα ο κ. Λεωνίδας Ραπτάκης, Γερουσιαστής στο Rhode Island των Ηνωμένων Πολιτείων. Ο λόγος, όπως εξήγησε, είναι η εμπορική έκθεση της Θεσσαλονίκης, η οποία θα πραγματοποιηθεί υπό την αιγίδα της Αμερικανικής Πρεσβείας και θα ενδυναμώσει τις σχέσεις Ελλάδας και Αμερικής. Ο κ. Ραπτάκης αναφέρθηκε και στις γεωπολιτικές συνθήκες και στις καθημερινές προκλήσεις της Τουρκίας προς την Ελλάδα, τονίζοντας ότι θα πρέπει να καταγγελθούν και να σταματήσουν.
Στην ανάγκη χαρτογράφησης των Ελλήνων του εξωτερικού ώστε να προκύψει μια επιτυχημένη πολιτική της διασποράς, αναφέρθηκε από πλευράς του ο κ. Αθανάσιος Πλατιάς καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά. Όπως εξήγησε, βασικά συστατικά για την επιτυχία της πολιτικής της διασποράς είναι το σε ποια χώρα εφαρμόζεται, ποιος είναι ο βαθμός οργάνωσής της και τι τακτικές χρησιμοποιεί. Παράλληλα, αναφέρθηκε και στην εικόνα της μητρόπολης, η οποία όπως σημείωσε πρέπει να είναι θετική για όλους όσοι βρίσκονται εκτός συνόρων, κάτι που δεν ισχύει και τόσο στις μέρες μας. Τέλος, ανέφερε ότι το brand Ελλάδα βρίσκεται σε κρίση με αποτέλεσμα να χαλαρώνουν οι δεσμοί της ομογένειας με την πατρίδα και σε αυτό πρέπει να δοθεί μια λύση.
Σχετικά με το ζήτημα της διασποράς τοποθετήθηκε και ο ανεξάρτητος βουλευτής κ. Χάρης Θεοχάρης. Όπως σημείωσε, το πολιτικό σύστημα βρίσκεται σε δύσκολη θέση σχετικά με τη διασπορά και δεν ξέρει, επί της ουσίας, πώς να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να βρεθούν οι τρόποι για να αλλάξει αυτή η κατάσταση και να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για να φέρουμε τους Έλληνες πίσω. Σύμφωνα με τις διεθνείς εκθέσεις, «η Ελλάδα χρειάζεται όραμα και επενδύσεις ύψους 100 δισ. Ευρώ και για να έρθουν απαιτείται αλλαγή στη φορολογία, στη γραφειοκρατία και σε πολλά άλλα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Θεοχάρης. Οι αλλαγές, σημείωσε, μπορούν να γίνουν χωρίς να αθετήσουμε τις υποσχέσεις προς τους εταίρους μας. «Το μοντέλο όμως δεν θα πετύχει αν δεν πείσουμε τους Έλληνες του εξωτερικού να επενδύσουν στη χώρα και να εμπνεύσουν κι άλλους να στραφούν στην Ελλάδα» κατέληξε.
Ο Ευρωπαϊκός δρόμος των Δυτικών Βαλκανίων και τα εμπόδια
Μετά από αρκετά χρόνια, η Δύση στρέφει ξανά το βλέμμα της προς τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, γνωρίζοντας ότι η σταθεροποίηση της περιοχής είναι καίριας σημασίας για την ευημερία στην Ευρώπη. Σε αυτό, συμφώνησαν οι ομιλητές του πάνελ «Geopolitics of the European Borderlands: The Western Balkans».
Ο συντονιστής της συζήτησης, Jovac Kovacic, Πρόεδρος του Serbian National Group, ξεκίνησε κάνοντας μία σύνοψη των εύθραυστων ισορροπιών στην περιοχή και τόνισε ότι «η σταθεροποίηση των συνόρων είναι μεγάλης σημασίας για ολόκληρη την Ευρώπη».
Η Αντιπρόεδρος του CSIS για την Ευρώπη, την Ευρασία και την Αρκτική,Heather Conley, ανέλυσε την αμερικανική οπτική για την πορεία των χωρών στη Μέση Ανατολή, κάνοντας και μία ιστορική αναδρομή για το πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες έβλεπαν τις χώρες της λεκάνης της Μεσογείου πριν και μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Αναφερόμενη στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες γνωρίζουν πώς μπορούν να βοηθήσουν την περιοχή. Πρόσθεσε ότι το ενδιαφέρον τους αναζωπυρώνεται, λόγω της Ρωσίας και της Κίνας, που επίσης δείχνουν έντονο ενδιαφέρον.
Ο Αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Κατρούγκαλος, έκανε μία σύντομη ανάλυση για την Ευρώπη και το πώς αντιμετωπίζουν τα Βαλκάνια οι ευρωπαϊκές χώρες, τονίζοντας ότι υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις σε κάποια θέματα, ειδικά σε ό,τι αφορά στην ευρωπαϊκή διεύρυνση. Ωστόσο, τόνισε ότι η Ελλάδα έχει διμερείς συμφωνίες συνεργασίας με όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, καθώς θέλει να παίξει σημαντικό ρόλο στην περιοχή. Σημείωσε μάλιστα ότι και με την Αλβανία, η Ελλάδα βρίσκεται πολύ κοντά στην επίλυση όλων των θεμάτων.
Ο Τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας, Γιώργος Κουμουτσάκος, θύμισε τα χρόνια των πολέμων στην περιοχή και τόνισε ότι «η περίοδος της δεκαετίας του ’90 μας έμαθε ότι πρέπει να κρατήσουμε τα Βαλκανικά ‘φαντάσματα’ σε ύπνο». Εξέφρασε την πεποίθηση, τη δική του και του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ότι το μέλλον των Βαλκανίων είναι μία ευρωπαϊκή υπόθεση, εκτιμώντας ότι η διεύρυνση πρέπει να γίνει χωρίς να διαταραχθούν οι ισορροπίες στο πλαίσιο της Ε.Ε. ή του ΝΑΤΟ. Γι’ αυτό το λόγο, είπε, πρέπει πρώτα να ρυθμιστούν τα διμερή ζητήματα μεταξύ των χωρών. «Το μέλλον των Βαλκανίων ή θα είναι ευρωπαϊκό ή θα είναι τραυματικό», κατέληξε.
Το ενδιαφέρον της Μεγάλης Βρετανίας για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων επιβεβαίωσε η Πρέσβειρα της χώρας στην Ελλάδα, Kate Smith. Απαρίθμησε τα προβλήματα που πρέπει να λυθούν στο εσωτερικό των χωρών, όπως οι ακραίες φωνές, η μεγάλη εγκληματικότητα, οι παρεμβάσεις στα Μέσα Ενημέρωσης και πολλά άλλα. Όλα αυτά κάνουν τις χώρες ευάλωτες στον εξωτερικό παράγοντα, είπε η κα. Smith, υπογραμμίζοντας την ανησυχία που υπάρχει στο Λονδίνο για την αυξανόμενη επιρροή της Μόσχας και του Πεκίνου στα Δυτικά Βαλκάνια.
Ο Δρ. Ivo Josipovic, πρώην Πρόεδρος της Κροατίας και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ, έκανε μία ιστορική αναδρομή των θέσεων που είχαν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων κατά τη διάρκεια των Παγκοσμίων Πολέμων τονίζοντας ότι οι εντάσεις μεταξύ των χωρών της περιοχής μετρούν πολλές δεκαετίες. Αναφερόμενος στην Κροατία, εκτίμησε ότι η χώρα πήγαινε όλο και καλύτερα έως το 2013, όμως έκτοτε τα πράγματα οπισθοδρομούν. Απαριθμώντας τα εμπόδια που υπάρχουν για την ένταξη στο κοινό ευρωπαϊκό μέλλον των χωρών της περιοχής, μίλησε για χαμηλά δημοκρατικά στάνταρ, χαμηλό βιωτικό επίπεδο, εντάσεις μεταξύ των χωρών, διαφθορά και αυξανόμενο εθνικισμό. Ενώ, μεταξύ των προβλημάτων, τοποθέτησε και το θέμα του ονόματος της ΠΓΔΜ.
Στα προβλήματα των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στάθηκε και ο George Ciamba, υπουργός Εξωτερικών για θέματα διμερών και στρατηγικών υποθέσεων της Ρουμανίας, παρά το γεγονός ότι η χώρα του κατάφερε να επιτύχει πολύ ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης προχωρώντας σε σειρά μεταρρυθμίσεων. Ο υπουργός κάλεσε τους Ευρωπαίους να δράσουν από κοινού για να συνεχιστούν οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στα Βαλκάνια και να αντιμετωπιστούν διάφορα ζητήματα, όπως η εγκληματικότητα, η ασφάλεια και οι ακρότητες.
Ο «τζιχαντισμός» είναι το νούμερο ένα πρόβλημα ασφαλείας στα Δυτικά Βαλκάνια, εκτίμησε ο Σπυρίδων Λίτσας, επίκουρος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, τονίζοντας μάλιστα ότι ο Σαλαφισμός υπάρχει εδώ και αιώνες στην περιοχή. Ο κ. Λίτσας ανέλυσε τις ρίζες του τζιχαντισμού, εκτιμώντας ότι είναι κυρίαρχη τάση. Τόνισε τις δυσκολίες που υπάρχουν στην προσέγγισή του, καθώς και το γεγονός ότι αποτελεί τεράστιο πρόβλημα για την ασφάλεια των χωρών.
Η Δύση τα τελευταία χρόνια είχε χάσει το ενδιαφέρον της για τα Δυτικά Βαλκάνια, εκτίμησε η Κωνσταντίνα Μπότσιου, Διευθύντρια του Ινστιτούτου Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Καραμανλής, ωστόσο πρόσθεσε ότι το ενδιαφέρον αυτό αναζωπυρώνεται το τελευταίο διάστημα. Η κα. Μπότσιου, αναφέρθηκε επίσης στο θέμα της Ρωσίας και της Κίνας, αλλά έβαλε στο κάδρο και την Τουρκία που προσπαθεί να επιβεβαιώσει την ισχύ της. Όσον αφορά στο θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, τόνισε ότι ο «αμοιβαίος σεβασμός των ταυτοτήτων είναι η βάση για την επίλυση διαφορών».
Ο Δρ. Lars Hansel, Επικεφαλής του τμήματος Ευρώπης – Βόρειας Αμερικής του Πανεπιστημίου του Konrad-Adenauer-Stiftung της Γερμανίας, υπογράμμισε τον αμφίσημο ρόλο της Κίνας στην περιοχή, λέγοντας ότι η βοήθειά της στη σταθεροποίηση των Δυτικών Βαλκανίων είναι σημαντική για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
