Ειδική μελέτη του ΙΟΒΕ για την επίδραση στην ελληνική οικονομία από την αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Tα 10+1 έργα της πρωτοβουλίας. Η συνολική επίδραση στο ΑΕΠ και οι σημαντικές προοπτικές απασχόλησης.
• Ειδική μελέτη ΙΟΒΕ: «Η επίδραση στην ελληνική οικονομία από την αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς»
• «Η συνολική επίδραση στο ΑΕΠ από το πρόγραμμα αναβάθμισης της πολιτιστικής κληρονομιάς εκτιμάται μεταξύ €530 εκ. και €1,8 δισεκ. κάθε χρόνο, ανάλογα με την τελική έκταση των επενδύσεων του προγράμματος»
• «Η πρωτοβουλία θα μπορούσε να δημιουργήσει σημαντικές προοπτικές απασχόλησης, καθώς οι θέσεις εργασίας κυμαίνονται μεταξύ 12 χιλ. και 38 χιλ»
• «Οι αξίες του αρχαίου πολιτισμού και ο θαυμασμός που προκαλούν παγκοσμίως συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας»
Τα αποτελέσματα μελέτης του ΙΟΒΕ που βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσής της για τις δυνητικές θετικές επενέργειες στην ελληνική οικονομία από την αξιοποίηση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας, μέσα από την ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού ως εναλλακτικής μορφής προσέλκυσης ξένων επισκεπτών στη χώρα παρουσιάσθηκαν σήμερα.
Η μελέτη εστιάζει σε πιθανές αξιοποιήσιμες δυνατότητες και ευκαιρίες για τη δημιουργία ωφελειών σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, τόσο στο άμεσο μέλλον όσο και σε μακροχρόνιο χρονικό ορίζοντα.
Η εκτιμώμενη επίδραση στο ΑΕΠ συμπεριλαμβάνει τον αντίκτυπο της διαδικασίας υλοποίησης συγκεκριμένων έργων πολιτισμού (κυρίως στην ευρύτερη περιοχή του αρχαιολογικού χώρου της Ακρόπολης), των εσόδων που θα προκύψουν από τη λειτουργία τους, καθώς και από την αύξηση της τουριστικής κατανάλωσης, ως αποτέλεσμα των περισσότερων αφίξεων ξένων επισκεπτών από το εξωτερικό και της επέκτασης της διαμονής τους.
Η συνολική επίδραση στο ΑΕΠ από το πρόγραμμα αναβάθμισης της πολιτιστικής κληρονομιάς εκτιμάται μεταξύ €530 εκ. και €1,8 δισεκ. κάθε χρόνο, ανάλογα με την τελική έκταση των επενδύσεων του προγράμματος.
Αντίστοιχα, από την υλοποίηση της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας μπορεί να προέλθει σημαντική αύξηση της απασχόλησης, με τις σχετικές εκτιμήσεις για τις νέες θέσεις εργασίας να κυμαίνονται μεταξύ 12 χιλ. και 38 χιλ..
Οι αξίες του αρχαίου πολιτισμού και ο θαυμασμός που προκαλούν παγκοσμίως συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας
«Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα σε βαθιά και παρατεταμένη οικονομική και κοινωνική κρίση.
Στην προσπάθεια εξεύρεσης εξόδου από την κρίση, η χώρα πρέπει να στραφεί στα συγκριτικά της πλεονεκτήματα.
Αναμφισβήτητα οι αξίες του αρχαίου της πολιτισμού και ο θαυμασμός που προκαλούν παγκοσμίως συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας.
Η δημοκρατία, η φιλοσοφία, η λογοτεχνία (ποίηση, ρητορική), οι τέχνες (αρχιτεκτονική, γλυπτική) και οι επιστήμες (αριθμητική, γεωμετρία, ιατρική) αποτελούν έννοιες οι οποίες έχουν άμεση σχέση με τον αρχαίο ελληνικό κόσμο.
Αν και ο πολιτιστικός πλούτος της Ελλάδας είναι ανεκτίμητης αξίας, η οικονομική εκμετάλλευσή του είναι μέχρι σήμερα σχετικά περιορισμένη.
Η αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομίας μέσω του πολιτιστικού τουρισμού θα μπορούσε να συμβάλλει στην ανάταξη της οικονομικής δραστηριότητας, δεδομένου ότι η συμβολή του τουρισμού στην ελληνική οικονομία είναι σημαντική.
Σκοπός της μελέτης, τα αποτελέσματα της οποίας συνοψίζονται εδώ, είναι να καταδείξει τις αναπτυξιακές δυνατότητες από την αξιοποίηση και ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, μέσα από την ανάπτυξη αυτού του είδους τουρισμού ως μια εναλλακτική μορφή προσέλκυσης ξένων επισκεπτών στη χώρα.
Η πρωτοβουλία ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας
Με τον όρο «πολιτιστικός τουρισμός» περιγράφεται η μετακίνηση ατόμων σε χώρους με πολιτιστικό ενδιαφέρον, με σκοπό την απόκτηση εμπειριών, την επίσκεψη σε μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, την παρακολούθηση εκδηλώσεων, αλλά και τη συλλογή πληροφοριών που σχετίζονται με τη φύση, τις τέχνες και τη λαογραφία ( βλέπε INFO 1)
→ INFO 1: World Tourism Organization, 1985, σελ. 131)
Ο πολιτιστικός τουρισμός μπορεί να συμβάλλει στη μεγαλύτερη ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος, άρα και της οικονομίας γενικότερα, με ποικίλους τρόπους.
Οι υπηρεσίες του απευθύνονται συνήθως σε άτομα με υψηλότερο μορφωτικό αλλά και εισοδηματικό επίπεδο, γεγονός που συνεπάγεται υψηλότερη τουριστική δαπάνη.
Επίσης, η ανάπτυξη του συνδέεται με μικρότερο βαθμό εποχικότητας, καθώς δεν αναφέρεται αποκλειστικά σε επισκέψεις παραθαλάσσιων-νησιωτικών περιοχών κατά την καλοκαιρινή περίοδο, αλλά επιτρέπει τη μετακίνηση επισκεπτών για το σκοπό αυτό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Επιπλέον, αν και είναι δύσκολο να τεκμηριωθεί, υπάρχουν εμπειρικές ενδείξεις ότι η αξιοποίηση-ανάδειξη υφιστάμενων πολιτιστικών μνημείων, όπως και η δημιουργία νέων πολιτιστικών χώρων συμβάλλουν στην προσέλκυση νέων επισκεπτών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί η ίδρυση του μουσείου Guggenheim στο Μπιλμπάο της Ισπανίας όπου μετά τα εγκαίνιά του (Οκτώβριος 1997) παρατηρήθηκε άνοδος των επισκεπτών στην περιοχή κατά 33%, ενώ η μέση πληρότητα στα ξενοδοχεία αυξήθηκε από το 38% στο 47%.
Η ίδρυση του μουσείου είχε ως αποτέλεσμα σχεδόν οι τέσσερις στους πέντε τουρίστες στη χώρα των Βάσκων να το θεωρούν ως τον κυριότερο λόγο για να επισκεφθούν την περιοχή, ενώ η πόλη του Μπιλμπάο μετατράπηκε σταδιακά από μια υποβαθμισμένη περιοχή σε σημαντικό αστικό κέντρo (βλέπε INFO 2)
→ INFO 2: Plaza B. (2000). ‘Evaluating the influence of a large cultural artifact in the attraction of tourism: the Guggenheim Museum Bilbao case’. Urban Affairs Review 36(2): 264–274.
Παρομοίως, στατιστικά αποδεδειγμένη επίπτωση στις αφίξεις, τη διάρκεια διαμονής και την πληρότητα των καταλυμάτων παρατηρήθηκε και στην πόλη Ουέλλιγκτον της Νέας Ζηλανδίας έπειτα από τα εγκαίνια του μουσείου εθνικής ιστορίας της χώρας Te Papa Tongarewa τον Φεβρουάριο του 1998- ( βλέπε INFO 3)
→ INFO 3: Carey S., Davidson L., Sahli M. 2012. ‘Capital City Museums and Tourism Flows: an Empirical Study of the Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa’. International Journal of Tourism Research doi: 10.1002/jtr.
Προκύπτει επομένως, το ερώτημα με ποιους τρόπους θα μπορούσε η Ελλάδα να δημιουργήσει αξιοποιήσιμες ευκαιρίες, εκμεταλλευόμενη την πνευματική και πολιτιστική της κληρονομιά, οι οποίες θα μπορούσαν να παράγουν οφέλη σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, τόσο στο άμεσο μέλλον όσο και σε μακροχρόνιο ορίζοντα.
Να αναζητηθούν δηλαδή, οι τρόποι εκείνοι οι οποίοι μέσα από την προώθηση του πολιτισμού θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ευνοϊκές συνθήκες οικονομικής ανάπτυξης, αλλά και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η εταιρεία Ralph Applebaum Associates, η οποία εξειδικεύεται στο σχεδιασμό πολιτιστικών χώρων και μουσείων παγκοσμίως, έχει αναπτύξει επενδυτικό σχέδιο για την ανάδειξη-αναβάθμιση ορισμένων από τα σημαντικότερα πολιτιστικά μνημεία της χώρας, ενώ το ΙΟΒΕ πραγματοποίησε ανάλυση για τη σημασία που θα είχε αυτό το σχέδιο στην ελληνική οικονομία, σε όρους εγχώριας παραγωγής και απασχόλησης.
Tα 10+1 έργα της πρωτοβουλίας
Πιο συγκεκριμένα, τα έργα της πρωτοβουλίας έχουν ως εξής:
• Έθνος Ψηφιακής Κληρονομιάς: Οι ψηφιακές υπηρεσίες μπορούν να συμβάλλουν στη διάδοση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς, προσφέροντας σημαντικές πληροφορίες τόσο στους επισκέπτες μιας περιοχής (πρόσβαση μέσω φορητού υπολογιστή, ταμπλέτας ή «έξυπνου τηλεφώνου») όσο και για ερευνητικούς σκοπούς (π.χ. τριτοβάθμια εκπαίδευση, εργασίες φοιτητών και μαθητών κ.ά.).
• Ακρόπολη: Ημέρα και νύχτα. Στην περιοχή του σημερινού εκδοτηρίου εισιτήριων και αναψυκτηρίου θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα νέο Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών, σχεδιασμένο σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον. Ψηφιακές ενημερώσεις (με πρόσβαση μέσω κινητού τηλεφώνου ή ταμπλέτας) θα παρέχουν πρόσθετη ερμηνεία, και θα μπορούν να περιλαμβάνουν επιλογές για συγκεκριμένα ενδιαφέροντα (όπως Έλληνες Θεοί, εργασίες συντήρησης ή αυθεντικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά). Τέλος, με νυκτερινή λειτουργία του χώρου και την εγκατάσταση ενός οπτικοακουστικού θεάματος θα εμπλουτιστεί η εμπειρία των επισκεπτών και θα δημιουργηθεί ισχυρό κίνητρο στους επισκέπτες να παρατείνουν την επίσκεψή τους για μια ακόμη νύχτα, με σημαντικές ευεργετικές επιπτώσεις στην τουριστική κίνηση της ευρύτερης περιοχής.
• Υπόγεια Έκθεση Μουσείου Ακρόπολης: στο Μουσείο της Ακρόπολης θα ολοκληρωθεί η υπόγεια υπαίθρια έκθεση που είναι σήμερα ημιτελής και μη προσβάσιμη στο κοινό. Αυτή θα περιλαμβάνει τα θεμέλια αρχαίων δρόμων, κατοικιών, ιδιωτικών και δημόσιων λουτρών, εργαστηρίων, πηγαδιών, στερνών και αποχωρητηρίων. Στην ανασκαφή θα προστεθεί ένα μονοπάτι και μία σειρά ερμηνευτικών πινακίδων για να μεταφέρουν στον επισκέπτη την καθημερινή ζωή σε αυτό το τμήμα της αρχαίας γειτονιάς.
• Ορυχεία Λαυρίου: σκοπός του μουσείου θα αποτελέσει η ανάδειξη των εγκαταστάσεων που σχετίζονται με τη μεταλλευτική δραστηριότητα (εξόρυξη και επεξεργασία) κατά τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. στην αρχαία Αθήνα. Με τον τρόπο αυτό θα δίνεται η δυνατότητα στον επισκέπτη να γνωρίσει την ιστορία του ορυκτού πλούτου της περιοχής ο οποίος συνέβαλλε ουσιαστικά στην ισχυροποίηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.
• Νέο Μουσείο της Δημοκρατίας: Για τη σηματοδότηση ενός σημαντικού σημείου εισόδου στην Αγορά, ένα νέο μουσείο θα «ζωντανέψει» ιστορίες συνυφασμένες με το χώρο, οι οποίες σήμερα δεν είναι γνωστές στον επισκέπτη – από τον ιδιοφυή μηχανισμό επιλογής των δικαστών, μέχρι τη δραματική δίκη του Σωκράτη, με τον πλούτο της καθημερινής ζωής να επικεντρώνεται γύρω από τις Στοές. Θα μπορούσε επίσης να γίνει ο χώρος μιας ετήσιας τελετής παράδοσης ενός βραβείου για την προώθηση των δημοκρατικών αξιών, όπως η ετήσια τελετή για το βραβείο Ελευθερίας της Σκέψης «Αντρέι Ζαχάρωφ» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
• Ακαδημία Πλάτωνος: Στα πλαίσια της Πρωτοβουλίας, προτείνεται η δημιουργία ενός νέου συγκροτήματος που θα συνδυάζει μία σειρά λειτουργικών κτιρίων γύρω από ένα πιστό αντίγραφο του αρχαίου γυμνασίου. Σε κοντινή απόσταση μπορεί να κατασκευαστεί το Εκπαιδευτικό Συγκρότημα της Ακαδημίας, το οποίο θα χρησιμοποιείται για διαλέξεις και παραστάσεις με θέματα φιλοσοφίας, φυσικής αγωγής, ιατρικής, πολιτικής και θεατρικών τεχνών. Το συγκρότημα θα είναι ένας σύγχρονος χώρος διεθνούς κύρους που θα φιλοξενεί διαλέξεις και συνέδρια και θα διαθέτει τελευταίας τεχνολογίας ψηφιακά συστήματα επικοινωνίας. Η Ακαδημία Πλάτωνος θα συντελέσει στην αποκατάσταση της Αθήνας ως παγκόσμιου κέντρου σκέψης.
• Μάχες της Δημοκρατίας: Μαραθώνας και Σαλαμίνα. Θα δημιουργηθεί ένα Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών για την ερμηνεία των μαχών του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας. Από αυτή τη βάση, οι επισκέπτες θα εξερευνούν την περιοχή του Μαραθώνα με τη χρήση κινητών τηλεφώνων («smartphones») ή ταμπλετών που θα ανιχνεύουν το γεωγραφικό στίγμα «GPS». Είτε μέσω ζωντανής αναπαράστασης ή μέσω ατομικής εξερεύνησης υπό καθοδήγηση, οι επισκέπτες θα μπορούσαν να δουν τα σημεία όπου έλαβε χώρα η σπουδαία ιστορική μάχη. Εικόνες μάχης θα εμφανίζονται μπροστά τους μέσω «επαυξημένης» πραγματικότητας. Επίσης, ο θρίαμβος του ελληνικού στόλου στη Σαλαμίνα θα παρουσιαστεί αναπαριστώντας τις τριήρεις στην Ολυμπιακή λίμνη, ενώ το θέαμα θα συμπληρώνεται με «επαυξημένη» πραγματικότητα. Για εκείνους που επιθυμούν να παραμείνουν στην περιοχή, θα μπορούσε να κατασκευαστεί ένα νέο ξενοδοχείο με θέμα τον «Μαραθώνιο Αγώνα Δρόμου», το οποίο θα συμπληρώνει τις υπόλοιπες ιστορικές παρουσιάσεις.
• Παναθήναια Οδός: Η Παναθηναϊκή Οδός, μήκους 1,2 χιλιομέτρων, που συνέδεε το Δίπυλο, μέσω του Κεραμεικού και της πλατείας της πόλης (Αγοράς), με την Ακρόπολη, ήταν η μεγάλη δημόσια διαδρομή της εποχής. Η παρουσίαση αυτής της αυθεντικής ιστορικής διαδρομής ως «Περιπάτου στην Κλασική Αθήνα» θα προσελκύσει επισκέπτες σε μια τοποθεσία που σπάνια συγκεντρώνει ικανοποιητικό πλήθος επισκεπτών σήμερα.
• Χώρος Αγοράς: Ερχόμενοι από το Μουσείο της Δημοκρατίας, οι επισκέπτες θα ερμηνεύουν τα ίχνη των αρχαίων κτιρίων της Αγοράς. Η απεικόνιση του χώρου θα μπορούσε να υλοποιηθεί ψηφιακά – για παράδειγμα, ένα επίπεδο εικονικής πραγματικότητας μέσω «έξυπνου» κινητού τηλεφώνου («smartphone») ή ταμπλέτας που θα αναπαριστά τα Κλασικά Ελληνικά κτίρια όπως φαίνονταν στην αρχαιότητα.
• Μουσείο της Μυθολογίας στην Ολυμπία: η Πρωτοβουλία προτείνει τη δημιουργία ενός Μουσείου για τη Μυθολογία στην Ολυμπία. Επιπλέον, μια προσεκτικά σχεδιασμένη διαδρομή από την Αθήνα με προορισμό την Ολυμπία, με στάσεις κατά μήκος της (Ελευσίνα, Μυκήνες κ.ά) μπορεί να προσφέρει ένα μοναδικό ταξίδι ανακάλυψης των καλύτερων στοιχείων του ηρωικού και κλασικού ελληνικού κόσμου.
• Πολιτιστικές Υποδομές στην Ελληνική Επικράτεια: Βέλτιστες πρακτικές στον τομέα του Πολιτισμού (π.χ. σήμανση, εντευκτήρια, επαυξημένη πραγματικότητα κλπ) πρέπει να εφαρμοστούν και σε όλους τους υπόλοιπους σημαντικούς εξωτερικούς χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας.
Η επίδραση στην ελληνική οικονομία από την αναβάθμιση της πολιτιστικής κληρονομιάς
Το συνολικό ύψος της χρηματοδότησης αυτών των έργων εκτιμάται ότι θα κυμανθεί μεταξύ 1,1 δισεκ. ευρώ και 4,3 δισεκ. ευρώ, ανάλογα με την έκταση της παρέμβασης που θα αποφασιστεί εν τέλει.
Η ολοκλήρωση των έργων στην Αττική και στην Ολυμπία κατανέμεται σε χρονικό ορίζοντα επταετίας, ενώ η εφαρμογή των βέλτιστων πρακτικών ανά την ελληνική επικράτεια εκτείνεται χρονικά και μετά το 2020.
Έτσι, η εκτίμηση για την επίδραση στο ΑΕΠ και στην απασχόληση των παραπάνω έργων πολιτισμού σχετίζεται με την κατασκευή τους (επενδυτικό πρόγραμμα), τα έσοδα που θα προκύψουν από τη λειτουργία τους, αλλά και την αύξηση της τουριστικής κατανάλωσης, ως αποτέλεσμα των αυξημένων αφίξεων ξένων επισκεπτών από το εξωτερικό και την επέκταση της διαμονής τους.
Για το σκοπό αυτό υιοθετήθηκαν τρία σενάρια τα οποία συνδυάζουν το ύψος χρηματοδότησης των έργων, το ποσοστό αύξησης των ξένων επισκεπτών (αεροπορικές αφίξεις) στις περιοχές όπου θα πραγματοποιηθούν τα έργα, όπως και τη χρονική διάρκεια παραμονής τους στην περιοχή (Πίνακας 4.1).
Η εκτίμηση της επίδρασης βασίζεται στους πίνακες εισροών-εκροών για την ελληνική οικονομία με τη χρήση του υποδείγματος Leontief. Ο οικονομικός αντίκτυπος από το επενδυτικό πρόγραμμα αφορά στην περίοδο 2013-2042.
Η συνολική επίδραση στο ΑΕΠ από το πρόγραμμα αναβάθμισης της πολιτιστικής κληρονομιάς εκτιμάται στα 530 έως 1,8 δισεκ. ευρώ κάθε χρόνο, ανάλογα με την τελική έκταση των επενδύσεων του προγράμματος.
Αντίστοιχα, η πρωτοβουλία αυτή θα μπορούσε να δημιουργήσει σημαντικές προοπτικές απασχόλησης, καθώς οι θέσεις εργασίας κυμαίνονται μεταξύ 12 χιλ. και 38 χιλ..
Το μεγαλύτερο μέρος της επίδρασης αναμένεται να προέλθει από την αύξηση της τουριστικής κατανάλωσης (Διάγραμμα 4.1).
Άνοδος των αφίξεων κατά 10% στα αεροδρόμια των Αθηνών, της Θεσσαλονίκης και του Αράξου σε συνδυασμό με επιμήκυνση της παραμονής στις περιοχές αυτές κατά μισή ημέρα συνεπάγεται επιπλέον τουριστική δαπάνη 218 εκατ. ευρώ, η συνολική επίδραση της οποίας στο ΑΕΠ της χώρας εκτιμάται στα 340 εκατ. ευρώ, ενώ σε όρους απασχόλησης συνεπάγεται τη δημιουργία περίπου 9100 θέσεων εργασίας.
Αντίστοιχα, η συνολική επίδραση στο ακαθάριστο προϊόν σχεδόν διπλασιάζεται στην περίπτωση που οι (αεροπορικές) αφίξεις ξένων επισκεπτών αυξηθούν κατά 20%, συγκριτικά με το 2010, και ταυτόχρονα η διάρκεια παραμονής επεκταθεί κατά μια μέρα.
Η εξέλιξη αυτή θα έχει επίσης ως αποτέλεσμα τη δημιουργία 15 χιλ. περίπου νέων θέσεων απασχόλησης.
Τέλος, στην περίπτωση επέκτασης της παραμονής κατά 2 μέρες και αύξησης των αφίξεων κατά 30%, η επίπτωση στην απασχόληση πλησιάζει τις 30 χιλ. θέσεις εργασίας, ενώ η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία είναι υψηλότερη κατά σχεδόν 1,3 δισεκ. ευρώ ετησίως κατά μέσο όρο για την επόμενη 30ετία.
Η επίδραση στο ΑΕΠ από τις επενδυτικές δαπάνες κυμαίνεται μεταξύ 50 έως 200 εκατ. ευρώ κατά μέσο όρο ετησίως σε χρονικό ορίζοντα 30ετίας.
Σε όρους απασχόλησης οι επενδύσεις αναμένεται να δημιουργήσουν από 1200 έως 4500 περίπου θέσεις εργασίας, ανάλογα με το ύψος της χρηματοδότησης.
Οι θέσεις αυτές εργασίας αφορούν στην απασχόληση σε εργασίες που έχουν άμεση σχέση με την κατασκευή των έργων, αλλά και σε επαγγέλματα που είτε λειτουργούν υποστηρικτικά είτε έχουν άμεση σχέση με την κατανάλωση που θα προκύψει ως αποτέλεσμα των μισθών που θα καταβάλλονται.
Επιπλέον, αναπτύχθηκε χρηματοοικονομικό υπόδειγμα με σκοπό να εξεταστεί η βιωσιμότητα για καθένα από τα προτεινόμενα πολιτιστικά έργα.
Το υπόδειγμα αυτό εκτιμά, βάσει συγκεκριμένων υποθέσεων, τα επιπλέον έσοδα και έξοδα σε κάθε έργο.
Τα έσοδα αναμένεται να προέλθουν από το αντίτιμο των εισιτηρίων στα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους, την πώληση αναμνηστικών από τα καταστήματα που θα λειτουργούν εντός αυτών, τη λειτουργία εστιατορίων, τις πιθανές εισπράξεις από τη μίσθωση χώρων για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων ή συνεδρίων, ενώ στην περίπτωση της Ακαδημίας Πλάτωνος έσοδα αναμένονται και από δίδακτρα που θα καταβάλλουν αλλοδαποί φοιτητές κατά τη διάρκεια παραμονής τους.
Αντίστοιχα, τα κυριότερα λειτουργικά έξοδα σχετίζονται με τη καταβολή μισθών των εργαζομένων, όπως επίσης και τις δαπάνες συντήρησης των κτιριακών εγκαταστάσεων.
Με βάση συγκεκριμένες υποθέσεις, τα αποτελέσματα της χρηματοοικονομικής ανάλυσης υποδεικνύουν ότι με την ορθή λειτουργία και την κατάλληλη μορφή χρηματοδότησης, η πρωτοβουλία στο σύνολό της είναι οικονομικά βιώσιμη.
Από τα έσοδα που προκύπτουν από τη λειτουργία των πολιτιστικών χώρων και μνημείων, τα οποία βάσει του χρηματοοικονομικού υποδείγματος εκτιμώνται από 100 έως 260 εκατ. ευρώ περίπου κατά μέσο όρο κάθε χρόνο, υπολογίζεται ότι μπορούν να δημιουργηθούν περίπου 130 με 350 εκατ. ευρώ κατά μέσο όρο ετησίως σε όρους ακαθάριστου προϊόντος τα επόμενα 30 έτη.
Παράλληλα, τα έσοδα από την πολιτιστική δραστηριότητα δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, η εκτίμηση των οποίων κυμαίνεται από 1800 θέσεις στην περίπτωση του χαμηλού σεναρίου και φτάνει τις 4750 θέσεις κάθε χρόνο στο υψηλό σενάριο για την περίοδο 2013-2042.
Η αξιοποίηση της εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς μπορεί να προσφέρει σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες μέσα από πολλές εκφάνσεις της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας
Έτσι ο πολιτιστικός τουρισμός, ως εναλλακτική μορφή προσέλκυσης επισκεπτών στη χώρα, μπορεί να συνδεθεί με την ανάγκη υιοθέτησης μιας νέας πολιτικής για την τουριστική ανάπτυξη η οποία σε σημαντικό βαθμό θα πρέπει να έχει ως στόχο την αναζήτηση νέων αγορών παροχής τουριστικών υπηρεσιών κυρίως στην Ασία.
Είναι ενδεικτικό ότι οι αφίξεις στην Ελλάδα Κινέζων επισκεπτών, οι οποίοι (όπως και οι Ιάπωνες) δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον πολιτιστικό τουρισμό, έφτασαν τις 16 χιλ. το 2011 όταν στην Ιταλία, επίσης μια χώρα με πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, ξεπέρασαν τις 260 χιλ..
Θα συμβάλει επίσης στη διαφοροποίηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος δεδομένου ότι το θαλάσσιο πρότυπο, αν και αποτελεί τον πυλώνα ανάπτυξης, έχει κυριαρχήσει σχεδόν μονοδιάστατα τις τελευταίες δεκαετίες.
Ταυτόχρονα, ο πολιτιστικός τουρισμός μπορεί να λειτουργήσει θετικά στην αύξηση των τουριστικών εισπράξεων, καθώς θεωρείται ως μια ποιοτική μορφή τουρισμού, σε αντίθεση με το μαζικό τουρισμό ο οποίος σε σημαντικό βαθμό διαχειρίζεται από τους μεγάλους ευρωπαϊκούς ταξιδιωτικούς πράκτορες (tour operators).
Ωστόσο, ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα αναφορικά με την πρωτοβουλία αυτή αποτελεί η χρηματοδότηση των έργων, λαμβάνοντας υπόψη αφενός το σημαντικό ύψος κεφαλαίων που απαιτούνται για την υλοποίηση της επένδυσης και αφετέρου τις περιορισμένες πηγές χρηματοδότησης στο εσωτερικό της χώρας λόγω της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Το γεγονός αυτό υποδεικνύει την ανάγκη για χρηματοδότηση από εναλλακτικές πηγές, όπως η χρηματοδότηση φορολογικής προσαύξησης (tax increment financing) και η αναζήτηση κεφαλαίων μέσα από τα διαρθρωτικά ταμεία (ΕΣΠΑ).
Στην ιδιαίτερα δύσκολη οικονομική και κοινωνική συγκυρία που η χώρα βιώνει σήμερα, η μοναδικότητα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού μπορεί να προσφέρει σημαντικές διεξόδους.
Η αξιοποίηση της εγγενούς αξίας των σημαντικότερων πολιτιστικών επιτευγμάτων της Ελλάδας – της δημοκρατίας, της φιλοσοφίας, του θεάτρου, των επιστημών και των κλασικών τεχνών – μπορεί να συμβάλει στην ανάταξη της οικονομίας της χώρας, αλλά και στην πνευματική καλλιέργειά μας.
Η αποτελεσματική ανάδειξη της αδιαμφισβήτητης συνεισφοράς της Ελλάδας στο δυτικό πολιτισμό αποτελεί το ισχυρότερο αντίδοτο στην πληγωμένη εικόνα της χώρας διεθνώς και τον ορθότερο τρόπος αναστήλωσης της εθνικής μας περηφάνιας.»
www.mywaypress.gr
