Η διοικητική οπισθοδρόμηση συνοδεύει τη δημοκρατική οπισθοδρόμηση

Εμπειρικές μελέτες έχουν βρει ισχυρές συσχετίσεις μεταξύ της υπερβολικής πολιτικοποίησης και της αυξημένης διαφθοράς, της μειωμένης οργανωτικής απόδοσης και της μειωμένης λειτουργικής αποτελεσματικότητας

 
Το άρθρο του Kohei Suzuki (donmoynihan.substack.com) εξετάζει την παράλληλη πορεία δημοκρατικής και διοικητικής οπισθοδρόμησης, εστιάζοντας στις αλλαγές στο ομοσπονδιακό σύστημα δημοσίων υπαλλήλων υπό την δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ. Αυτές οι αλλαγές περιλαμβάνουν μαζικές απολύσεις και τη δημιουργία μιας νέας κατηγορίας πολιτικών διορισμών, αμφισβητώντας τις αρχές της αξιοκρατίας και της μη κομματικής υπηρεσίας. Ο συγγραφέας παρουσιάζει διεθνή εμπειρία και ερευνητικά δεδομένα που υποδεικνύουν ότι η αυξημένη πολιτικοποίηση της διοίκησης συνδέεται με μειωμένη αποτελεσματικότητα και αυξημένη διαφθορά. Η ανάλυση συγκρίνει τις Ηνωμένες Πολιτείες με άλλες χώρες, επισημαίνοντας την ήδη υψηλή εξάρτηση από πολιτικούς διορισμούς και τις πιθανές αρνητικές συνέπειες των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων. Τέλος, τονίζεται η σημασία της ισορροπίας μεταξύ πολιτικής ηγεσίας και επαγγελματικής γραφειοκρατίας για την αποτελεσματική διακυβέρνηση, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο διοικητικής παρακμής.

 
Τι είναι η διοικητική οπισθοδρόμηση και πώς συνδέεται με τη δημοκρατική οπισθοδρόμηση;

Η διοικητική οπισθοδρόμηση αναφέρεται στην εγκατάλειψη καθιερωμένων κανόνων που προορίζονται να υπηρετούν τα δημοκρατικά κράτη, όπως η αξιοκρατία, η εξειδίκευση και η ακομμάτιστη υπηρεσία. Αντ’ αυτών, εισάγονται κανόνες όπως η πολιτικοποίηση και η συγκέντρωση εξουσίας. Σύμφωνα με την έρευνα, όπου παρατηρείται δημοκρατική οπισθοδρόμηση, συχνά την συνοδεύει και διοικητική οπισθοδρόμηση, υποδεικνύοντας μια συστημική αποδυνάμωση των δημοκρατικών θεσμών.

Ποιες είναι οι βασικές αλλαγές που έχουν εισαχθεί στην ομοσπονδιακή δημόσια διοίκηση των ΗΠΑ και ποιες είναι οι ανησυχίες που εγείρονται;

Η δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ έχει εισαγάγει σημαντικές αλλαγές, όπως ένα σχεδόν καθολικό πάγωμα προσλήψεων, ένα πρόγραμμα αναβολής παραιτήσεων και μαζικές απολύσεις χωρίς αιτιολόγηση. Επιπλέον, προωθείται η δημιουργία μιας νέας κατηγορίας δημοσίων υπαλλήλων (“Schedule Policy/Career”), που θα επιτρέπει την εύκολη απόλυση πολιτικών διορισμένων, αυξάνοντας ενδεχομένως τον αριθμό τους δεκαπλάσια. Οι ανησυχίες επικεντρώνονται στις μακροπρόθεσμες συνέπειες για την αυτονομία της γραφειοκρατίας και τη θεσμική ικανότητα.

Γιατί θεωρούνται απαραίτητες οι επαγγελματικές γραφειοκρατίες στη σύγχρονη διακυβέρνηση;

Οι επαγγελματικές γραφειοκρατίες είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική εφαρμογή πολιτικών. Ενώ οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι καθορίζουν τους ευρείς πολιτικούς στόχους, τους λείπει η εξειδικευμένη γνώση για τις χιλιάδες τεχνικές αποφάσεις που απαιτούνται καθημερινά. Οι καριερίστες δημόσιοι υπάλληλοι γεφυρώνουν αυτό το χάσμα, παρέχοντας την απαραίτητη εμπειρία και συνέχεια για την αποτελεσματική παροχή δημόσιων υπηρεσιών.

Πώς συγκρίνεται το αμερικανικό σύστημα διοίκησης με άλλα ανεπτυγμένα έθνη όσον αφορά την αξιοκρατία και την πολιτικοποίηση;

Σε σύγκριση με άλλα ανεπτυγμένα έθνη, οι Ηνωμένες Πολιτείες διακρίνονται για την σχετικά εκτεταμένη χρήση πολιτικών διορισμών και την υψηλότερη πολιτική παρέμβαση στις αποφάσεις προσωπικού. Χώρες όπως η Νορβηγία, το Χονγκ Κονγκ, η Ολλανδία, η Σιγκαπούρη, η Σουηδία και η Ιαπωνία έχουν αναπτύξει ισχυρότερες πρακτικές που βασίζονται στην αξιοκρατία. Ενώ η Ιαπωνία διατηρεί μόνο περίπου 80 πολιτικούς διορισμούς, οι ΗΠΑ αντικαθιστούν περίπου 4.000 υψηλόβαθμες θέσεις μέσω πολιτικών διορισμών κατά τις διοικητικές μεταβάσεις.

Ποιες είναι οι συνέπειες της αυξημένης πολιτικοποίησης της δημόσιας διοίκησης;

Εκτεταμένη έρευνα δείχνει ότι η αυξημένη πολιτική επιρροή στη γραφειοκρατία τείνει να υπονομεύει, αντί να ενισχύει, την κυβερνητική απόδοση. Εμπειρικές μελέτες έχουν βρει ισχυρές συσχετίσεις μεταξύ της υπερβολικής πολιτικοποίησης και της αυξημένης διαφθοράς, της μειωμένης οργανωτικής απόδοσης και της μειωμένης λειτουργικής αποτελεσματικότητας. Επιπλέον, η πολιτικοποίηση μειώνει την προθυμία των δημοσίων υπαλλήλων για καινοτομία και αλλαγή.

Πώς επηρεάζει η πολιτικοποίηση την ικανότητα καινοτομίας στον δημόσιο τομέα;

Η έρευνα δείχνει ότι η πολιτικοποίηση μειώνει σημαντικά την προθυμία των ανώτερων δημοσίων υπαλλήλων να υιοθετήσουν νέες ιδέες και δημιουργικές λύσεις. Στα αξιοκρατικά συστήματα, όπου η επαγγελματική εξέλιξη εξαρτάται από την απόδοση, οι υπάλληλοι είναι πιο διατεθειμένοι να επιδιώξουν οργανωτικές αλλαγές. Αντίθετα, σε πολιτικοποιημένα περιβάλλοντα, οι υπάλληλοι τείνουν να είναι πιο ανθεκτικοί στην αλλαγή, δίνοντας προτεραιότητα στην ικανοποίηση των πολιτικών προϊσταμένων.

Ποια είναι η έννοια της “διοικητικής οπισθοδρόμησης” και σε ποιες άλλες χώρες έχουν παρατηρηθεί παρόμοια φαινόμενα;

Η “διοικητική οπισθοδρόμηση” αναφέρεται στη συστηματική αποδυνάμωση των γραφειοκρατικών θεσμών σε χώρες που αντιμετωπίζουν δημοκρατική κάμψη. Παρόμοια φαινόμενα έχουν παρατηρηθεί σε χώρες όπως η Ουγγαρία υπό τον Όρμπαν, η Βραζιλία υπό τον Μπολσονάρο, η Τουρκία υπό τον Ερντογάν και η Βενεζουέλα υπό τον Τσαβισμό-Μαδουρισμό. Κοινά χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν την αποδυνάμωση της αυτονομίας της γραφειοκρατίας, τη συγκέντρωση εκτελεστικής εξουσίας και την υπονόμευση των διοικητικών θεσμών.

Ποια διδάγματα μπορούν να αντληθούν από τις εμπειρίες άλλων χωρών που έχουν υποστεί διοικητική παρακμή;

Οι εμπειρίες άλλων χωρών υπογραμμίζουν τους κινδύνους της υπερβολικής πολιτικοποίησης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της διοικητικής αποτελεσματικότητας, απώλεια εξειδίκευσης, αποθάρρυνση των δημοσίων υπαλλήλων και υπονόμευση της ποιότητας των δημόσιων υπηρεσιών. Είναι απαραίτητο να διατηρηθεί μια ισορροπία μεταξύ του πολιτικού ελέγχου και της αξιοποίησης της τεχνογνωσίας της γραφειοκρατίας για τη διασφάλιση της καλής διακυβέρνησης.