5 απαιτήσεις των ΗΠΑ προς την Τουρκία για συμμόρφωση και πιθανή πώληση των F-35

5 για F-35

 
Άρθρο υπό τον τίτλο: «Η Τουρκία πρέπει να αποδείξει ότι είναι έτοιμη να αγκαλιάσει το ΝΑΤΟ» που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Καθημερινή” στις 26 Σεπτεμβρίου 2024,  εξετάζει την πιθανή επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35. Οι συγγραφείς, οι οποίοι είναι ειδικοί στις διεθνείς σχέσεις και την αμυντική πολιτική, εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με το αν η Τουρκία είναι αξιόπιστος σύμμαχος του ΝΑΤΟ. Υποστηρίζουν ότι οι ενέργειες της Τουρκίας, όπως η αγορά συστημάτων S-400 από τη Ρωσία και η υποστήριξη ομάδων που θεωρούνται τρομοκρατικές από τις ΗΠΑ, υπονομεύουν την ασφάλεια και τη συνοχή του ΝΑΤΟ. Επιπλέον, ανησυχούν ότι η επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35 θα μπορούσε να βοηθήσει την Άγκυρα να αναπτύξει τα δικά της μαχητικά αεροσκάφη, γινόμενη ανταγωνιστής στις αμυντικές βιομηχανίες των συμμάχων της. Τα αποσπάσματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για σαφείς και αυστηρές απαιτήσεις από την Τουρκία, προτού η επανένταξή της στο πρόγραμμα F-35 θεωρηθεί.

Αναλυτικά το άρθρο με τα κύρια σημεία του.

 
Η σύνθετη σχέση Τουρκίας-ΗΠΑ και η επιρροή του ΝΑΤΟ

Η θέση της Τουρκίας σε σχέση με το ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι περίπλοκη και γεμάτη αντιφάσεις. Ενώ η Τουρκία παραμένει μέλος του ΝΑΤΟ, οι ενέργειές της, όπως η αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400, έχουν προκαλέσει έντονες ανησυχίες στις ΗΠΑ και στους συμμάχους τους.

Αυτή η ένταση οδήγησε στην αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35, μια ξεκάθαρη ένδειξη της δυσαρέσκειας των ΗΠΑ.

Παρόλα αυτά, φαίνεται να υπάρχει μια επιθυμία και από τις δύο πλευρές να γεφυρωθεί το χάσμα. Οι ΗΠΑ έχουν δείξει προθυμία να επανεξετάσουν τη θέση τους για τα F-35, εάν η Τουρκία αποσύρει τους S-400.

Ωστόσο, οι συγγραφείς του άρθρου εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις προθέσεις της Τουρκίας, επισημαίνοντας ενέργειες όπως η υποστήριξη της Χαμάς και η συνεργασία με Ρωσία και Κίνα, που υπονομεύουν τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ.

Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η όποια προσέγγιση πρέπει να βασίζεται σε απτά βήματα από την πλευρά της Τουρκίας, όπως η απεγκατάσταση των S-400 και η συμμόρφωση με τις πολιτικές του ΝΑΤΟ.

Συνοψίζοντας, η θέση της Τουρκίας χαρακτηρίζεται από μια ισορροπία μεταξύ της συμμετοχής της στο ΝΑΤΟ και της επιδίωξης ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής. Αυτό δημιουργεί τριβές στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, οι οποίες ανησυχούν για την αξιοπιστία της Τουρκίας ως συμμάχου.

 
Βασικά σημεία αντιπαράθεσης ΗΠΑ-Τουρκίας στην αμυντική συνεργασία

Τα βασικά σημεία αντιπαράθεσης μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας σχετικά με την αμυντική συνεργασία και την προμήθεια όπλων, σύμφωνα με τις πηγές, είναι:

• Απόκτηση του ρωσικού συστήματος S-400 από την Τουρκία: Η Τουρκία αγόρασε το ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-400, κάτι που οι ΗΠΑ θεωρούν ασυμβίβαστο με την ασφάλεια και τη διαλειτουργικότητα του ΝΑΤΟ. Ως αποτέλεσμα, η Τουρκία αποβλήθηκε από το πρόγραμμα των F-35.
• Πιθανή επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35: Οι ΗΠΑ φέρονται να εξετάζουν το ενδεχόμενο επιστροφής της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35, υπό τον όρο ότι η Άγκυρα θα αποσύρει ή θα θέσει εκτός λειτουργίας τους S-400. Ωστόσο, αυτό θεωρείται προβληματικό για διάφορους λόγους:
  • Ανησυχίες για τη Ρωσία: Η Τουρκία διστάζει να δώσει τον έλεγχο των S-400 στις ΗΠΑ, φοβούμενη αντίποινα από τη Ρωσία.
  • Φόβοι για μεταφορά τεχνολογίας: Υπάρχουν ανησυχίες ότι η Τουρκία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα F-35 για να αποκτήσει πρόσβαση σε αμερικανική τεχνολογία και να την χρησιμοποιήσει για την ανάπτυξη των δικών της οπλικών συστημάτων, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την τεχνολογική υπεροχή των ΗΠΑ και των συμμάχων της.
  • Έλλειψη εμπιστοσύνης: Η συμπεριφορά της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξής της προς τη Χαμάς, της εμπλοκής της στην προμήθεια υλικών προς τη Ρωσία εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, και των απειλών της προς την Ελλάδα, έχει κλονίσει την εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο χωρών.
• Προϋποθέσεις για την αποκατάσταση της αμυντικής συνεργασίας: Οι πηγές υποστηρίζουν ότι η επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 δεν αρκεί για την αποκατάσταση της αμυντικής συνεργασίας. Η Τουρκία θα πρέπει να λάβει συγκεκριμένα μέτρα, όπως:
  • Να ευθυγραμμιστεί πλήρως με το ΝΑΤΟ και να αποστασιοποιηθεί από οργανισμούς όπως οι BRICS και ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης.
  • Να τερματίσει την υποστήριξή της προς τη Χαμάς και άλλα τζιχαντιστικά δίκτυα.
  • Να βελτιώσει τις σχέσεις της με την Ελλάδα και την Κύπρο.
  • Να συμμορφωθεί με τον νόμο CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act).

Συνοψίζοντας, η διαφωνία για τους S-400 αποτελεί μόνο ένα μέρος μιας ευρύτερης κρίσης εμπιστοσύνης μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας, η οποία επηρεάζει την αμυντική τους συνεργασία. Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης απαιτεί συγκεκριμένες και ουσιαστικές ενέργειες από την πλευρά της Τουρκίας.

 
Η βέλτιστη προσέγγιση των ΗΠΑ για μια αξιόπιστη συμμαχία με την Τουρκία

Οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η εμπιστοσύνη αποτελεί κομβικό παράγοντα στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας. Η Τουρκία, υπό την ηγεσία του Ερντογάν, έχει προβεί σε ενέργειες που θέτουν υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία της ως συμμάχου του ΝΑΤΟ. Η αγορά των S-400 από τη Ρωσία, η υποστήριξη στη Χαμάς και η προσέγγιση με χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα, εγείρουν σοβαρές ανησυχίες για τις ΗΠΑ.

Οι συγγραφείς προτείνουν ότι δεν αρκούν “δημιουργικοί τρόποι” για την επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35. Αντ’ αυτού, προτείνουν μια σταδιακή προσέγγιση που θα θέσει υψηλά στάνταρντς για την Τουρκία.

Συγκεκριμένα, προτείνουν:

• Η Τουρκία να παραδώσει μια συστοιχία S-400 στις ΗΠΑ για ανάλυση και να δωρίσει τις υπόλοιπες στην Ουκρανία.
• Να τερματίσει τις προσπάθειες ένταξής της σε BRICS και SCO.
• Να εφαρμόσει κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
• Να σταματήσει την υποστήριξη προς τρομοκρατικές οργανώσεις όπως η Χαμάς.
• Να αποδείξει ότι σέβεται τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ και την εδαφική ακεραιότητα κρατών όπως η Ελλάδα και η Κύπρος.

Μόνο εάν η Τουρκία συμμορφωθεί με αυτές τις απαιτήσεις, οι ΗΠΑ θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο αποκατάστασης της στρατιωτικής συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής πώλησης των F-35.

 
Επαλήθευση της δέσμευσης

Οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η βέλτιστη προσέγγιση των ΗΠΑ για να διασφαλίσουν την αξιοπιστία της Τουρκίας ως συμμάχου και τη διατήρηση της σταθερότητας στην περιοχή, δεν είναι η άμεση επανένταξή της στο πρόγραμμα F-35. Αντίθετα, προτείνουν μια προσέγγιση βασισμένη στην επαλήθευση της δέσμευσης της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και την αντιμετώπιση των ανησυχιών για τη συμπεριφορά της.

Συγκεκριμένα, οι πηγές προτείνουν τα εξής:

• Απόδειξη δέσμευσης στο ΝΑΤΟ: Η Τουρκία πρέπει να αποδείξει έμπρακτα τη δέσμευσή της στο ΝΑΤΟ, λαμβάνοντας σοβαρά μέτρα:
  • Τερματισμός σχέσεων με BRICS και SCO: Η Τουρκία δεν μπορεί να είναι μέλος του ΝΑΤΟ και ταυτόχρονα να επιδιώκει ένταξη σε οργανισμούς που υπονομεύουν τη διεθνή τάξη, όπως οι BRICS και ο SCO.
  • Υποστήριξη στην Ουκρανία: Η Τουρκία πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και να υποστηρίξει έμπρακτα την Ουκρανία.
  • Διακοπή σχέσεων με τρομοκρατικές οργανώσεις: Η Τουρκία πρέπει να σταματήσει να υποστηρίζει τρομοκρατικές οργανώσεις όπως η Χαμάς και να λάβει μέτρα για τη διάλυση τέτοιων ομάδων εντός της χώρας.
  • Βελτίωση σχέσεων με Ελλάδα και Κύπρο: Η Τουρκία οφείλει να σταματήσει τις προκλητικές ενέργειες και τις εδαφικές διεκδικήσεις κατά της Ελλάδας και της Κύπρου.
• Συμμόρφωση με CAATSA: Η Τουρκία πρέπει να συμμορφωθεί πλήρως με τον νόμο CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) πριν λάβει οποιαδήποτε προηγμένη αμερικανική τεχνολογία.

Η πρόταση για τους S-400:

• Οι πηγές απορρίπτουν την ιδέα της αποθήκευσης των S-400 σε αμερικανικό έλεγχο ως ανεπαρκή.
• Προτείνουν, αντίθετα, η Τουρκία να παραδώσει μια συστοιχία S-400 στις ΗΠΑ για ανάλυση και να μεταφέρει τις υπόλοιπες στην Ουκρανία.
• Αυτή η κίνηση θα μπορούσε να αποτελέσει αρχικό βήμα, αλλά η ένταξη στο πρόγραμμα F-35 θα απαιτούσε μακροπρόθεσμη παρακολούθηση και απόδειξη αξιοπιστίας.

Συνοπτικά, η αξιοπιστία της Τουρκίας δεν μπορεί να αγοραστεί με την πώληση F-35. Απαιτείται ουσιαστική αλλαγή στάσης και δέσμευση στις αξίες του ΝΑΤΟ.