Η τιμή του πετρελαίου βρίσκεται σε κομβικό σημείο
Η τιμή του πετρελαίου Brent από τις 15 Αυγούστου έχει εισέλθει σε ανοδική φάση με αποτέλεσμα να σημειώνει αύξηση της τάξεως του 17%, ενώ στις 25 Σεπτεμβρίου κατόρθωσε να επιτύχει υψηλό έτους ($82,55/bbl) που συνάμα αποτελεί και το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγράψει από τo Νοέμβριο του 2014 .
Η άνοδος της τιμής του πετρελαίου τις τελευταίες ημέρες αποδίδεται στην απόφαση που έλαβαν στην κοινή συνάντηση τους, οι υπουργοί Ενέργειας των κρατών-μελών του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Κρατών (ΟΠΕΚ) με ομολόγους τους τρίτων χωρών (πχ. Ρωσία), στις 23 Σεπτεμβρίου στην Αλγερία. Ειδικότερα, οι συμμετέχοντες υπουργοί Ενέργειας έκριναν σκόπιμο να μην υπάρξει νέα αύξηση της παραγωγής πετρελαίου, απορρίπτοντας εμμέσως τις εκκλήσεις του προέδρου των ΗΠΑ για άμεση μείωση της τιμής του. Υπενθυμίζεται ότι, τον περασμένο Ιούνιο αποφασίσθηκε από τον ΟΠΕΚ η αύξηση της παραγωγής κατά ένα εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως, χωρίς να έχουν εξαλειφθεί οι ανησυχίες για την πετρελαϊκή επάρκεια. Οι υπουργοί Ενέργειας, εξέφρασαν την ικανοποίηση τους για τις τρέχουσες προοπτικές της αγοράς πετρελαίου, καθώς επικρατεί ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζητήσεως, ενώ παράλληλα, παρότρυναν τις χώρες με πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα να συνεργασθούν με τους πελάτες τους για να καλύψουν τα όποια κενά ζητήσεως. Σύμφωνα με κύκλους του ΟΠΕΚ υπάρχει ανοικτό το ενδεχόμενο αύξησης της ημερήσιας παραγωγής κατά 500.000 βαρέλια.
Οι κυρώσεις των ΗΠΑ σε βάρος του Ιράν που θα τεθούν σε εφαρμογή από τις 4 Νοεμβρίου 2018 αναμένεται να στοχεύσουν στις εξαγωγές πετρελαίου της χώρας, σε μια περίοδο που εντείνονται οι πιέσεις των ΗΠΑ προς τους εταίρους τους για μείωση των εισαγωγών ιρανικού πετρελαίου. Σύμφωνα με κύκλους της αγοράς, οι κυρώσεις των ΗΠΑ στο Ιράν θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε απώλειες της ημερήσιας παραγωγής κατά 1,5 εκατ. βαρέλια. Παρά ταύτα, τα κράτη-μέλη του ΟΠΕΚ με διαθέσιμη πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, υπό την καθοδήγηση της Σαουδικής Αραβίας, ενδέχεται να αυξήσουν την παραγωγή τους αλλά δεν είναι σίγουρο ότι θα μπορέσουν να αντισταθμίσουν πλήρως τη μείωση της προσφοράς από το Ιράν. Η αγορά θα αντιμετωπίσει κενά στην προσφορά τους επόμενους 3-6 μήνες που ενδεχομένως θα κληθεί να επιλύσει μέσω των υψηλότερων τιμών του πετρελαίου. Ως εκ τούτου, δεν αποκλείεται η τιμή του πετρελαίου Brent μέχρι το Δεκέμβριο να οδηγηθεί στα $90 το βαρέλι, καθώς θα έχουν τεθεί σε πλήρη εφαρμογή οι κυρώσεις των ΗΠΑ.
Το ερώτημα που γεννάται είναι εάν δύναται να αυξηθεί σημαντικά η ημερήσια παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου, προκειμένου να αντισταθμισθεί από τους επικείμενους περιορισμούς των εξαγωγών του Ιράν αλλά και της μειωμένης παραγωγής σε Βενεζουέλα και Λιβύη. Ο ΟΠΕΚ και άλλα κράτη μη-μέλη του ΟΠΕΚ ενδεχομένως να καλύψουν κατά ένα μεγάλο ποσοστό μια αύξηση της παραγωγής (Σαουδική Αραβία, Ρωσία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κουβέιτ, Ιράκ, Καζακστάν). Σημειώνεται όμως, ότι η πλεονάζουσα ημερήσια παραγωγική ικανότητα της Σαουδικής Αραβίας προσδιορίζεται περί τα 2 εκατ. βαρέλια, της Ρωσίας περί τα 0,3 εκατ. βαρέλια και της ομάδας Κουβέιτ – Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα – Ιράκ περί τα 0,3 εκατ. βαρέλια. Αξιοσημείωτο είναι ότι, εντός ΟΠΕΚ υφίσταται περιορισμένη πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, με αποτέλεσμα οποιαδήποτε αύξηση της παραγωγής πετρελαίου να είναι μικρού μεγέθους και σταδιακού χαρακτήρα.
Η τιμή του πετρελαίου βρίσκεται σε κομβικό σημείο. Η ζήτηση πετρελαίου παρά την υποχώρηση της εκτιμάται ότι θα ενισχυθεί περαιτέρω στα επόμενα χρόνια γεγονός στο οποίο συνηγορεί και πρόσφατη έκθεση του ΟΠΕΚ (World Oil Outlook 2040). Σύμφωνα με αυτή, η Κίνα και η Ινδία θα συμβάλουν καθοριστικά στην αύξηση της ζήτησης ενέργειας μέχρι το 2040 και ότι το πετρέλαιο θα συνεχίσει να παραμένει η μεγαλύτερη πηγή ενέργειας παρά την παγκόσμια αναζήτηση για καθαρότερους πόρους. Η ημερήσια ζήτηση πετρελαίου προβλέπεται να αυξηθεί κατά 14,5 εκατ. βαρέλια για να αγγίξει τα 111,7 εκατ. το 2040, λόγω διευρύνσεως της μεσαίας τάξεως και της οικονομικής αναπτύξεως που θα λάβει χώρα στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Πηγή: Εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων της Alpha Bank
