ΣΕΒ: Η πιο σκοτεινή ώρα της ημέρας είναι λίγο πριν ξημερώσει!

Οι πολιτικές που διαμορφώνουν μία πλασματική ευημερία και οι προϋποθέσεις μιας πραγματικής ευημερίας

 
Η μη πληρωμή κάποιας δόσης προς το ΔΝΤ δεν προκαλεί πιστωτικό γεγονός παρά μόνον μετά από τουλάχιστον ένα μήνα που γίνεται το χρέος ληξιπρόθεσμο. Μετά από μία τέτοια εξέλιξη, και για να γίνει το δημόσιο χρέος άμεσα καταβλητό, απαιτείται απόφαση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, που προφανώς λαμβάνει πολιτικές διαστάσεις, σημειώνει ανάλυση του Εβδομαδιαίου δελτίου για την Ελληνική οικονομία του ΣΕΒ (της 4.6). Αναλυτικά όπως αναφέρει:

• Καθώς υποχωρεί η αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας λόγω της εντεινόμενης αβεβαιότητας οι πρόδρομοι δείκτες οικονομικού κλίματος καταδεικνύουν περαιτέρω εξασθένιση της οικονομικής δραστηριότητας στο Β’ τρίμηνο του 2015, με ανακοπή της τάσης μείωσης της ανεργίας από τον Μάρτιο 2015 παρά τις ενθαρρυντικές εξελίξεις όσον αφορά στις εξαγωγές προϊόντων και τις επενδύσεις σε εξοπλισμό.
• Η εικόνα ρευστότητας της οικονομίας επηρεάζεται από τη δραματική εκροή καταθέσεων την ίδια ώρα που οι τράπεζες όσο και οι επιχειρήσεις τηρούν στάση αναμονής.
• Μια ανάκαμψη με αυξημένο αποτύπωμα στην απασχόληση, καλές εξαγωγικές επιδόσεις και επέκταση της παραγωγικής βάσης δεν μπορεί να υπάρξει αν δεν μειωθεί δραστικά το κόστος ενέργειας για την οικονομία καθώς και το μη μισθολογικό κόστος παραγωγής.

 
Οι διαπραγματεύσεις σε κρίσιμο σημείο
«Παρόλο το πλήθος των καταγγελιών και των υπερβολών, φαίνεται ότι η χώρα βαδίζει προς κάποιο συμβιβασμό με τους εταίρους-δανειστές, αν και το είδος και η έκταση της συμφωνίας δεν είναι εύκολο να προσδιορισθεί τις ώρες που γράφονται αυτές οι γραμμές. Φαίνεται ότι διαμορφώνεται πλέον κοινός τόπος για την επίτευξη χαμηλότερων πρωτογενών πλεονασμάτων από ότι προηγουμένως, αν και θα απαιτηθούν πρόσθετα μέτρα αύξησης φορολογικών εσόδων (ΦΠΑ, έκτακτη εισφορά) και μείωσης δαπανών (κυρίως συντάξεων εάν δεν εξειδικευθούν ισοδύναμα μέτρα) από το 2015. Στον τομέα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, συμφωνία θα αναζητηθεί όσον αφορά στην διατήρηση του status quo στα ήδη υλοποιηθέντα μέτρα στα εργασιακά και την απασχόληση στο δημόσιο, καθώς και στο πλαίσιο του μίγματος των ιδιωτικοποιήσεων (Μικρή ΔΕΗ, ΑΔΜΗΕ, φυσικό αέριο) και της απελευθέρωσης των αγορών (χρήση εργαλειοθήκης ΟΟΣΑ).

H μη πληρωμή προς το ΔΝΤ δεν συνιστά πιστωτικό γεγονός ικανό να ενεργοποιήσει τα ασφάλιστρα κινδύνου CDS (credit default swaps), καθώς αφορά σε δάνεια του ΔΝΤ προς την Ελλάδα που χορηγήθηκαν πριν από το PSI του 2012, και ως εκ τούτου δεν καλύπτονται από την μετέπειτα συναφθείσα συμφωνία. Σημειώνεται ότι τυχόν μη πληρωμή του δανείου του ΔΝΤ στο πλαίσιο του δεύτερου Μνημονίου (μετά το PSI του 2012) θα συνιστά πιστωτικό γεγονός όσον αφορά στα CDS, αλλά η εξυπηρέτηση των δανείων αυτών δεν αρχίζει παρά τον Σεπτέμβριο του 2016.

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι η μη πληρωμή προς το ΔΝΤ καθίσταται πιστωτικό γεγονός με την γνωστοποίηση του γεγονότος από την Διευθύντρια του ΔΝΤ στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΝΤ μετά την πάροδο μηνός από την ημερομηνία που κατέστη ληξιπρόθεσμο. Το γεγονός της γνωστοποίησης θέτει σε κίνηση σχετικές σταυροειδείς ρήτρες πτώχευσης. Αυτό θα συμβεί πρώτα στα δάνεια του EFSF, με την διαδικασία να απαιτεί πολιτική απόφαση, και άρα απίθανο να επισπευσθεί.

Μία τέτοια εξέλιξη καθιστά ολόκληρο το ποσό των δανείων απαιτητό, κάτι που επαναλαμβάνεται για όλα τα ελληνικά ομόλογα σε κυκλοφορία. Η σύναψη μιας ολοκληρωμένης συμφωνίας, που θα καλύπτει το χρηματοδοτικό κενό της χώρας τουλάχιστον μέχρι και το τέλος του 2016, είναι απαραίτητη για την άρση της αβεβαιότητας και την ομαλοποίηση των συνθηκών για τη συνέχιση της ανάκαμψης. Μία προσωρινή ή μεταβατική συμφωνία αναμένεται να οδηγήσει σε μία πιο μόνιμη συμφωνία εφόσον καταστεί δυνατή η υλοποίησή της χωρίς πολιτικές αναταράξεις. Ακόμη και σήμερα, όμως, υπάρχει μεγάλη αντίδραση σε μια συμφωνία, ακόμη και μεταβατική. Όλη αυτή η αντίδραση, όμως, έχει αμφιβόλου σκοπιμότητας δικαιολογητική βάση. Σε μεγάλο βαθμό, και σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία, μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων συνήθως διαμορφώνουν συνθήκες οικονομικής βιωσιμότητας και ταυτόχρονα κοινωνικής δικαιοσύνης, που είναι απαραίτητες για τη μακροχρόνια ανάπτυξη της χώρας. Παρόλα αυτά, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, αλλά και της πολιτικής ηγεσίας, στον ένα ή στον άλλο βαθμό, πιστεύει ότι μέτρα αυτού του είδους αντιστρατεύονται την οικονομική ανάπτυξη και ευημερία στη χώρα μας.

 
Επισημαίνεται ότι η ευημερία δεν είναι αποτέλεσμα πολιτικών:

• συνεχούς επέκτασης των κρατικών δαπανών ανεξαρτήτως σκοπιμότητας αύξησης του κατώτατου μισθού ανεξαρτήτως αντοχών της οικονομίας,

•δημιουργίας υπεράριθμων θέσεων εργασίας στο δημόσιο,

• διεκδίκησης μισθολογικών αναπροσαρμογών μέσα από υποχρεωτικούς μηχανισμούς διαιτησίας, και όχι με κριτήριο την αύξηση της παραγωγικότητας που φέρνουν οι κερδοφόρες επενδύσεις,

• καταβολής υψηλών συντάξεων ανεξαρτήτως χρόνου εργασίας, ακόμη και σε μικρές σχετικά ηλικίες, και ανεξαρτήτως αποταμίευσης,

• υψηλής φορολογίας των συνεπών φορολογουμένων και οιονεί φορολογικής αμνηστίας για όσους χρωστούν,

• προστασίας από τον ανταγωνισμό επιχειρήσεων ή επαγγελμάτων χαμηλής προστιθέμενης αξίας, τεχνολογικής εξειδίκευσης, και επαγγελματικής κατάρτισης,

• παρέμβασης για την διάσωση υπερχρεωμένων επιχειρήσεων χωρίς επιχειρησιακό σχέδιο και μέλλον, κ.ο.κ.

Οι πολιτικές αυτές διαμορφώνουν μία πλασματική ευημερία που στηρίζεται στις πελατειακές σχέσεις, ανεξαρτήτως κόστους και σπατάλης πόρων, χωρίς ιεράρχηση αναγκών ή προτεραιοτήτων, όχι για όλους αλλά για μερικούς, σε βάρος πάντα των άλλων, δηλαδή αυτών που πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους, αυτών που είναι άνεργοι και χωρίς ευκαιρίες για εργασία, αυτών που μοχθούν όλη μέρα στηριζόμενοι στις δικές τους δυνάμεις, αυτών που δεν παρανομούν, αυτών που βάζουν κάτι στην άκρη για το μέλλον. Σε τελική ανάλυση, η πλασματική ευημερία απαιτεί δανεισμό που δεν υπάρχει, ή, υπερφορολόγηση που καταστρέφει την έφεση για εργασία και επιχειρηματικότητα. Η πραγματική ευημερία, όμως, προϋποθέτει ανταγωνιστικές θέσεις εργασίας που δημιουργούν οι επενδύσεις, καθώς αυξάνουν την παραγωγικότητα και τις αμοιβές σε μόνιμη βάση. Και για να γίνουν επενδύσεις πρέπει να υπάρχει σταθερότητα (νομισματική, φορολογική, θεσμική, κλπ.) και δυνατότητα επίτευξης κέρδους. Διαφορετικά, κανείς επενδυτής δεν πρόκειται να βάλει τα λεφτά του στην χώρα.»